Του Γιώργου Σ. Ατσαλάκη*
Η ανάλυση όλων των δεδομένων μέχρι τώρα για τον κορωνοϊό, μας αποδεικνύουν ότι ο ιός είναι έξω από την πόρτα μας και περιμένει να μας «συναντήσει». Μικρή χαλάρωση των μέτρων μετά από κάθε απαγορευτικό οδηγούσε σε νέα αύξηση των κρουσμάτων. Οι χώρες που κατάφεραν μηδενικά κρούσματα για κάποιο διάστημα, αναμφίβολα έσωσαν χιλιάδες ζωές. Αλλά μόλις χαλάρωσαν τους περιορισμούς ο ιός εξαπλώθηκε και πάλι. Ενδεικτική η περίπτωση της Ταιβάν η οποία είχε δώδεκα θανάτους από την αρχή της πανδημίας μέχρι την 17/5/2021. Σήμερα σε διάστημα 3 μηνών οι θάνατοι έφθασαν στους 821. Αρκετές χώρες έχουν εμβολιάσει τουλάχιστον το 50% του πληθυσμού, αλλά η μετάλλαξη Δ φαίνεται να απειλεί όσο ποτέ άλλοτε τον πληθυσμό και κυρίως τους ανεμβολίαστους.
Το Ισραήλ είναι η χώρα που έχει προχωρήσει περισσότερο τους εμβολιασμούς. Οπότε η μελέτη των δεδομένων του Ισραήλ μπορεί να μας δώσει νωρίτερα συμπεράσματα για το τι πρόκειται να συμβεί στο άμεσο μέλλον. Καθώς αναμένεται μεγάλος αριθμός κρουσμάτων το επόμενο διάστημα, θα πρέπει να γίνεται επικέντρωση στις βαριές νοσηλείες.
Στο διάγραμμα παρουσιάζονται οι σοβαρές νοσηλείες στην ηλικιακή ομάδας άνω των 60 ετών στο Ισραήλ ανά εκατομμύριο κατοίκους, από τις 20 Ιουλίου έως την 18 Αυγούστου.
Με σκούρο μπλε χρώμα στην σχεδόν ευθεία γραμμή, απεικονίζονται οι σοβαρές νοσηλείες των πλήρως εμβολιασμένων. Στην πράσινη γραμμή με ελαφρύ ανοδική κλίση απεικονίζονται οι σοβαρές νοσηλείες εκείνων που έχουν υποβληθεί μόνο στην μια δόση. Με θαλασσί χρώμα στην έντονα ανοδική γραμμή απεικονίζεται ο αριθμός των σοβαρά νοσηλευόμενων που προέρχονται από τους μη εμβολιασμένους.
Διάγραμμα Σοβαρών νοσηλειών από κορωνοϊό στο Ισραήλ 20/7-18/8/2021
Πηγή: datadashboard.health.gov.il
Οι σοβαρά νοσήσαντες προερχόμενοι από τους εμβολιασμένους είναι περίπου 20 και από τους ανεμβολίαστους είναι περίπου 190. Το διάγραμμα μας δείχνει με αδιάψευστο τρόπο ότι οι ανεμβολίαστοι κινδυνεύουν να νοσηλευτούν σε σοβαρή κατάσταση 9 φορές περισσότερο από τους εμβολιασμένους. Ο κίνδυνος αυτός πριν ένα μήνα ήταν 4 φορές μεγαλύτερος. Η αύξηση του κινδύνου μέσα σε ένα μήνα από 4 σε 9 φορές είναι πολύ ανησυχητική.
Μέχρι σήμερα έχουμε πολλά σενάρια από την εξέλιξη της πανδημίας στο Ισραήλ τα οποία με μια χρονική διαφορά 2-3 μηνών εμφανίστηκαν και στην χώρα μας. Εάν το παραπάνω σενάριο του Ισραήλ επαναληφθεί και στην χώρα μας, η ανησυχία θα είναι πολύ μεγαλύτερη καθώς οι ανεμβολίαστοι στην ηλικιακή ομάδα άνω των 60 ετών είναι περίπου το 23% του πληθυσμού, που αντιστοιχεί σε περίπου 2.000.000 άτομα. Για τα άτομα αυτά θα είναι θέμα χρόνου να έρθουν σε επαφή με το ιό. Η πιθανότητα να προσβληθούν από το ιό θα αυξηθεί με το άνοιγμα των σχολείων καθώς η κινητικότητα των μαθητών οι οποίοι δεν είναι εμβολιασμένοι, θα συμβάλουν στην μεταφορά του ιού στα ηλικιωμένα άτομα.
Η αποφυγή αυτού του δυσάρεστου σεναρίου απαιτεί μια εκστρατεία αύξησης των εμβολιασμών με άμεση επικέντρωση στον εμβολιασμό του μεγαλύτερου μέρους του 23% των ανεμβολίαστων άνω των 60 ετών.
Σήμερα με εμβολιασμένο το 52% του πληθυσμού και με ελλιπή τήρηση των μέτρων, τα κρούσματα θα αυξηθούν σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από ότι έχουμε δει μέχρι σήμερα.
Ο εμβολιασμός είναι μονόδρομος για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η ανάλυση αυτή είναι ακόμα μια άποψη που σκοπό έχει να συμβάλει στην συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας των άμεσων εμβολιασμών για την αντιμετώπιση της πανδημίας, κυρίως της μετάλλαξης Δ που πλήττει επί το πλείστον τους ανεμβολίαστους. Η μετάλλαξη Δ είναι κατά 50-80% πιο μεταδοτική σε σύγκριση με την Α, τα εμβόλια δεν αποτρέπουν κατά 100% τις νοσηλείες και μάλλον με το πέρασμα του χρόνου μειώνεται περαιτέρω η αποτελεσματικότητα τους. Η χαλάρωση των μέτρων είναι προφανής πλέον. Όλοι αυτοί οι παράγοντες πρόκειται να δημιουργήσουν μια σημαντική πίεση στο σύστημα υγείας πολύ σύντομα.
* Ο Γιώργος Σ. Ατσαλάκης, είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης, Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης
