Αειφορία – Κυκλική οικονομία – Πράσινη μετάβαση
Οι έννοιες Βιώσιμη ανάπτυξη, Αειφορία, Κυκλική οικονομία, Πράσινη μετάβαση, ακούγονται καθημερινά και είναι σιγουρά γνωστές σε όλους . Άλλωστε με μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο μπορεί κάποιος να βρει σειρά μελετών και προτάσεων από διεθνείς οργανισμούς όπως η ευρωπαϊκή επιτροπή, ο Οργανισμός ΗΝΩΜΕΝΩΝ εθνών, η Unesco αλλά και πλήθος εργασιών από έγκυρους ακαδημαϊκούς.
Ουσιαστικά όλοι οι ορισμοί καταλήγουν ότι βιώσιμη ανάπτυξη αναφέρεται στο τρίπτυχο: Οικονομία – Κοινωνία -Περιβάλλον.
Σύμφωνα με την Έκθεση Brundtland το 1987 της Παγκόσμιας Επιτροπής για την Ανάπτυξη και το Περιβάλλον «βιώσιμη είναι η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να μειώνει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους» για αυτό άλλωστε και η έκθεση αυτή έμεινε γνωστή και ως «Το κοινό μας Μέλλον».
Ένα βασικό εργαλείο ανάπτυξης είναι ο Τουρισμός.
Ο «οικονομικός γίγαντας» με συμμετοχή στο παγκόσμιο ΑΕΠ άνω του 10% ενώ στην παγκόσμια αγορά εργασίας καταλαμβάνει 1 στις 10 θέσεις απασχόλησης.
Καθόλου τυχαίο που ο Παγκόσμιος οργανισμός Τουρισμού έχει θεμελιώδη σκοπό λειτουργίας του την ανάπτυξη του τουρισμού σε υποανάπτυκτες περιοχές για την μεγέθυνση της οικονομίας την ευημερία των ανθρώπων και την καταπολέμηση της κοινωνικής ανισότητας.
Αυτονόητη λοιπόν η σύνδεση των παραπάνω και η δημιουργία στρατηγικής και πολιτικών για την βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη ενός τόπου που δεν θα θέτει σε κίνδυνο την φέρουσα ικανότητα ενός προορισμού αλλά και θα προλαβαίνει ή περιορίζει φαινόμενα υπερ – τουρισμού προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.
Το θέμα της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης είναι απολύτως επίκαιρο λόγω του ασταθούς γεωπολιτικού περιβάλλοντος αλλά και της ενεργειακής και πληθωριστικής κρίσης με αποτέλεσμα την ανάγκη άμεσης υιοθέτησης πολιτικών προς αυτή την κατεύθυνση.
Το πρώτο βήμα αφορά την δημιουργία ενός 5ετους στρατηγικού σχεδίου βιώσιμης ανάπτυξής βασισμένο στην ανάδειξης της τοπικής ταυτότητας υπό την αιγίδα και με χρηματοδότηση από την περιφέρεια Κρήτης και ανάθεση δημιουργίας του στα εξαιρετικά πανεπιστημιακά ιδρύματα του νησιού (ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ- ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ-ΜΑΙΧ).
Παράλληλα οφείλουμε να συνεχίσουμε τις προσπάθειες για την δημιουργία αγγλόφωνου πανεπιστημιακού ιδρύματος στο Ρέθυμνο για ανώτερες και ανώτατες σπουδές τουρισμού και συγκεκριμένα στο τμήμα κοινωνικών σπουδών και την παράλληλη δημιουργία τουριστικού παρατηρητηρίου που θα σχεδιάζει το τουριστικό σχέδιο μάρκετινγκ του νησιού.
Ο τουρισμός είναι μια οικονομική δραστηριότητα σύνθετη και πολύπλοκη, «ένα πολύ-πρισματικό οικονομικό και κοινωνικό φαινόμενο το οποίο συμβαίνει όταν τα άτομα αλλάζουν φυσικό περιβάλλον και ρυθμούς ζωής που τους ικανοποιούν ψυχοσωματικές ανάγκες και πνευματικές περιέργειες, μέσα από συνειδητή και αποκλειστικά για το σκοπό αυτό πρόσκαιρη μετακίνηση σε ξένο γεωγραφικό χώρο και παραμονή τους σε αυτόν για χρονικό διάστημα μέχρι ένα έτος, όπου αναπτύσσονται συγκεκριμένες δραστηριότητες αναψυχής, διακοπών, επιχειρηματικές, θρησκευτικές κτλ» (Λαγός,2005).
Το τμήμα κοινωνικών σπουδών του πανεπιστήμιου Κρήτης με τις σχολές των οικονομικών, της κοινωνιολογίας, ψυχολογίας και των πολίτικων επιστήμων, αποτελούν τις επιστήμες που αφορούν τον τουρισμό καθιστώντας το Ρέθυμνο την φυσική και αυτονόητη θέση μιας τέτοιας ανώτατης τουριστικής σχολής.
Το σχέδιο αυτό θα περιλαμβάνει προτάσεις και δράσεις που θα αναφέρονται:
• Σε ατομικό επίπεδο, στον πολίτη, στον ντόπιο πληθυσμό
• Σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης (δήμο – περιφέρεια)
• Σε κεντρικό κράτος – διοίκηση
• Σε ατομικό επίπεδο
Προτάσεις για την εκπαίδευση των μαθητών στην α’θμία και β’θμία που θα καλλιεργήσουν:
Οικολογική – περιβαντολογική συνείδηση.
Θα διδάξουν κυκλοφοριακή αγωγή.
Θα αναπτύξουν τον εθελοντισμό, την κοινωνική ευθύνη, τον σεβασμό στην πολιτισμική κληρονομιά.
Αλλά και αντίστοιχες Προτάσεις για την «εκπαίδευση» και αφύπνισή των ενήλικων στα παραπάνω θέματα, με την συνεργασία και χρήση των μέσων μαζικής ενημέρωσης
• Στην Τοπική αυτοδιοίκηση λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής θα πρέπει:
Να αναπτύξουν σύγχρονα σχέδια πόλης φιλικά στον πολίτη με περισσότερο πράσινο, πεζοδρόμους, χώρους αναψυχής, επαρκείς χώρους στάθμευσης, με γενναίες απαλλοτριώσεις οπού χρειάζονται.
Να δημιουργήσουν κανόνες χρήσης γης.
Να λάβουν κανονιστικές αποφάσεις σχετικά με οικοδομικές εργασίες, την λειτουργία καταστημάτων, την κατάληψη κοινοχρήστων χωρών.
Να υιοθετήσουν προγράμματα ανακύκλωσης και να δημιουργήσουν πράσινα σημεία εναπόθεσης απορριμμάτων στα σύγχρονα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Να μετάβουν σε πράσινες πρακτικές διαχείρισης των υδάτων, των λυμάτων, των απορριμμάτων, της ενέργειας.
Να προχωρούν σε ενεργειακή αναβάθμιση δημοτικών χώρων και κτιρίων.
Να παρέχουν πολεοδομικά κίνητρα για εγκαταλελειμμένα και μη αξιοποιημένα κτίρια.
• Η περιφέρεια να προχωρήσει
Στη δημιουργία ενός τοπικού παρατηρητηρίου βιώσιμής ανάπτυξης και προστασίας της φύσης.
Στη δημιουργία σχεδίου ανάπτυξης των βασικών υποδομών του νησιού.
Στην ανάπτυξη αυστηρών πολίτικων και στον σχεδιασμό για την διαχείριση αποβλήτων-υδάτων-φυσικού περιβάλλοντος-λυμάτων.
Στην δημιουργία κίνητρων για την κυκλική οικονομία και την διασύνδεση του τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα.
Στην δημιουργία φορέων διαχείρισης περιοχών φυσικού και ιστορικού κάλλους.
Στην δημιουργία σχεδίων για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.
Στην ανάδειξη – αναβάθμιση χώρων πολιτιστικού – ιστορικού ενδιαφέροντος.
• Το Κεντρικό κράτος
Να θεσπίσει πιστοποιητικά περιβαλλοντικής ποιότητας (π.χ. μπλε σημαίες) και κριτήρια απόκτησής τους.
Να προχωρήσει στην πιο αυστηρή τήρηση της νομοθεσίας και την επικαιροποιηση της όπου χρειάζεται.
Να χορηγήσει κίνητρα στις τουριστικές επιχειρήσεις ώστε, να υιοθετούν περιβαλλοντικές πολιτικές ανάπτυξης.
Να χορηγήσει κίνητρα στις τουριστικές επιχειρήσεις για την επιμόρφωση του προσωπικού τους για την βιώσιμη ανάπτυξη αλλά και ενημέρωση των επισκεπτών για τις δράσεις στον προορισμό.
Να δημιουργήσει ανά περιφέρεια σχέδιο ισόρροπης ανάπτυξης των τουριστικών και των άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων μιας περιοχής.
Η βιώσιμη ανάπτυξη ενός τόπου αφορά βασικά τους ιδίους τους πολίτες του και το μέλλον τους .
Όταν οι πολίτες μιας πόλης μια περιοχής είναι περήφανοι για τον τόπο τους και ευτυχείς που ζουν σε αυτόν είναι σίγουρο ότι ο επισκέπτης και θα το εκτιμήσει και θα το επικοινωνήσει φέρνοντας εντυπωσιακά αποτελέσματα προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας.
