[χρόνος ανάγνωσης 2 λεπτά και 44 δευτ.]
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει την Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2025, το όραμά της για τη γεωργία και τα τρόφιμα, έναν φιλόδοξο χάρτη πορείας για το μέλλον της γεωργίας και των τροφίμων στην Ευρώπη. Ο χάρτης πορείας θέτει τις βάσεις για ένα ελκυστικό, ανταγωνιστικό, ανθεκτικό, στραμμένο στο μέλλον, και δίκαιο αγροδιατροφικό σύστημα για τη σημερινή και τις μελλοντικές γενιές γεωργών και επιχειρήσεων αγροδιατροφικών προϊόντων.
Ειδικότερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ότι η περαιτέρω απλούστευση των πολιτικών της και η μεγαλύτερη διείσδυση της καινοτομίας και της ψηφιοποίησης αποτελούν προαπαιτούμενα για όλες τις δράσεις που περιγράφονται στο όραμα. Αργότερα το 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει μια ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων απλούστευσης για το ισχύον γεωργικό νομοθετικό πλαίσιο, μαζί με μια ψηφιακή στρατηγική της ΕΕ για τη γεωργία με σκοπό να στηρίξει τη μετάβαση σε μια ψηφιακά συμβατή γεωργία.
Το Όραμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει τέσσερις τομείς προτεραιότητας:
Ένας ελκυστικός τομέας: Η γεωργία πρέπει να έχει την αναγκαία σταθερότητα ώστε να προσελκύει νέους ανθρώπους να εισέλθουν στο επάγγελμα, π.χ. προσφέροντας δίκαια εισοδήματα και καλύτερα στοχευμένη δημόσια στήριξη. Επίσης, οι νέοι και οι νέες πρέπει να υποστηριχθούν ενεργά για να αντλήσουν τα οφέλη από την καινοτομία και τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα, όπως τα πιστωτικά μόρια άνθρακα και τα πιστωτικά μόρια για τη φύση, ως συμπληρωματικές πηγές εισοδήματος. Η Επιτροπή δεσμεύεται ότι οι γεωργοί δεν θα αναγκάζονται να πωλούν συστηματικά τα προϊόντα τους κάτω από το κόστος παραγωγής και θα λάβει συγκεκριμένα μέτρα γι’ αυτό, μεταξύ άλλων αναθεωρώντας την οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Επίσης, η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια στρατηγική για την ανανέωση των γενεών το 2025, με συστάσεις όσον αφορά με τα μέτρα που απαιτούνται τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό/περιφερειακό επίπεδο για την αντιμετώπιση των εμποδίων στην είσοδο νέων και νεοεισερχόμενων ανθρώπων στο επάγγελμα.
Ένας ανταγωνιστικός και ανθεκτικός τομέας: Η ΕΕ θα συνεχίσει να δίνει προτεραιότητα στην επισιτιστική ασφάλεια και κυριαρχία με διάφορους τρόπους. Οι εμπορικές διαπραγματεύσεις και συμφωνίες θα χρησιμοποιηθούν στο έπακρο, προστατεύοντας παράλληλα τα συμφέροντα των ευρωπαίων γεωργών. Το Όραμα ανταποκρίνεται επίσης στα αιτήματα των γεωργών, των πολιτών, και της κοινωνίας γενικότερα για καλύτερη ευθυγράμμιση των προτύπων παραγωγής για τα εισαγόμενα προϊόντα, ώστε τα φιλόδοξα πρότυπα της ΕΕ να μη μετατρέπονται σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή θα αρχίσει να λαμβάνει μέτρα το 2025 για να εξασφαλίσει μεγαλύτερη συνοχή στα πρότυπα σχετικά με τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα που απαγορεύονται στην ΕΕ και την καλή μεταχείριση των ζώων. Επιπλέον, η αυστηρή επιβολή και οι έλεγχοι των προτύπων ασφάλειας των τροφίμων παραμένουν αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα. Η Επιτροπή θα εστιάσει ακόμα περισσότερο στο ζωικό κεφάλαιο, ώστε να προστατεύσει το μέλλον του τομέα μακροπρόθεσμα.
Ένας τομέας ανθεκτικός στις μελλοντικές εξελίξεις: Ο γεωργικός τομέας της Ευρώπης έχει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Το Όραμα αναγνωρίζει την ανάγκη να συνδυαστεί η δράση για το κλίμα με την επισιτιστική ασφάλεια και τις ειδικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας. Οι γεωργοί θα πρέπει να ανταμείβονται όταν υιοθετούν φιλικές για τη φύση πρακτικές. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα εξετάσει με προσοχή το ενδεχόμενο περαιτέρω απαγόρευσης της χρήσης φυτοφαρμάκων εάν δεν υπάρξουν εναλλακτικές λύσεις σε εύλογο χρονικό διάστημα και θα εξορθολογίσει την πρόσβαση στα βιοφυτοφάρμακα στην αγορά της ΕΕ. Η Επιτροπή θα αναπτύξει επίσης ένα σύστημα οικειοθελούς συγκριτικής αξιολόγησης, την «πυξίδα βιωσιμότητας στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις», ώστε να βοηθήσει τους γεωργούς να μετρούν και να βελτιώνουν τις επιδόσεις τους σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης. Επίσης, θα καταρτιστεί μια στρατηγική για την ανθεκτικότητα των υδάτων ώστε να καλυφθεί η πιεστική ανάγκη για αποδοτικότερες χρήσεις του νερού.
Δίκαιες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στις αγροτικές περιοχές: Η Επιτροπή θα υποβάλει επικαιροποιημένο αγροτικό σχέδιο δράσης ώστε οι αγροτικές περιοχές να παραμείνουν ζωντανές, λειτουργικές και άρρηκτα συνδεδεμένες με την πολιτιστική και φυσική κληρονομιά της ΕΕ. Επίσης, θα δρομολογηθεί ένας ετήσιος διάλογος για τα τρόφιμα με ευρύ φάσμα παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών, των γεωργών, της βιομηχανίας και των δημόσιων αρχών, ώστε να βρεθούν λύσεις σε ζητήματα όπως η οικονομική προσιτότητα των τροφίμων και η καινοτομία. Επίσης, στο μέλλον, η Επιτροπή θα εξετάσει προσεκτικά το ζήτημα της σπατάλης τροφίμων και της ανταπόκρισης στις ανησυχίες της κοινωνίας σχετικά με την καλή μεταχείριση των ζώων.
Τέλος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει πως όσον αφορά το αύριο, η μελλοντική κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ), στο πλαίσιο της επικείμενης πρότασης για το ΠΔΠ, θα είναι απλούστερη και πιο στοχευμένη, με μεγαλύτερη στήριξη προς τους γεωργούς που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή τροφίμων και με ιδιαίτερη έμφαση στους νέους γεωργούς και τους γεωργούς σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς. Η προτεραιότητα θα δοθεί στα κίνητρα και όχι στους όρους.
