[χρόνος ανάγνωσης 2 λεπτά και 46 δευτ.]
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η ενδιάμεση εμπορική συμφωνία (ITA) ΕΕ-Χιλής τέθηκε σε ισχύ μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας επικύρωσης της Χιλής. Η ITA, η οποία υπεγράφη τον Δεκέμβριο του 2023, έχει καίρια γεωπολιτική σημασία. Θα τονώσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και των δύο πλευρών, και παράλληλα, θα προσφέρει μια κοινή πλατφόρμα για την ανάπτυξη των κλιματικά ουδέτερων οικονομιών μας.
Το έργο αυτό θα υποστηρίξουν περαιτέρω οι τρέχουσες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της Global Gateway, όπως η ανάπτυξη αλυσίδων αξίας κρίσιμων πρώτων υλών για το λίθιο και τον χαλκό και η παραγωγή πράσινου υδρογόνου στη Χιλή.
Η συμφωνία θα επιτρέψει στην ΕΕ και τη Χιλή να συνεργαστούν ως ομονοούντες και διαρκείς εταίροι για την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η ελαχιστοποίηση των κινδύνων για τις αλυσίδες εφοδιασμού και η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον, θα ενισχύσει την προνομιακή εταιρική σχέση ΕΕ-Χιλής και θα θέσει τις κοινές αξίες στο επίκεντρο των διμερών σχέσεων, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών δεσμεύσεων και ειδικών διατάξεων για το βιώσιμο εμπόριο και την ισότητα των φύλων.
Περισσότερες εξαγωγές, ευκολότερες επενδύσεις και βιώσιμη ροή κρίσιμων πρώτων υλών
Η ITA θα εμβαθύνει τις διμερείς εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις ΕΕ-Χιλής και θα προσφέρει νέες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις με τους εξής τρόπους:• Κατάργηση των δασμών στο 99,9 % των εξαγωγών της ΕΕ και εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τα προϊόντα της ΕΕ στην αγορά της Χιλής.
• Διασφάλιση αποτελεσματικότερης και πιο βιώσιμης ροής πρώτων υλών και παράγωγων προϊόντων.
• Συμπεριλαμβάνεται ένα κεφάλαιο για την ενέργεια και τις πρώτες ύλες που θα προωθήσει τις επενδύσεις και θα παρέχει στην ΕΕ σταθερή, αξιόπιστη και βιώσιμη πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες, όπως το λίθιο, ο χαλκός, καθώς και καθαρά καύσιμα, όπως το υδρογόνο, που είναι ζωτικής σημασίας για τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία, ενώ ταυτόχρονα θα παρέχει στη Χιλή όλα τα περιθώρια πολιτικής που ενδέχεται να χρειαστεί για την επιδίωξη των στόχων της βιομηχανικής πολιτικής της.
• Ευκολότερη παροχή υπηρεσιών από τις εταιρείες της ΕΕ στη Χιλή, μεταξύ άλλων στους τομείς των παραδόσεων, των τηλεπικοινωνιών, των θαλάσσιων μεταφορών και των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
• Διασφάλιση ότι οι επενδυτές της ΕΕ στη Χιλή αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο όπως οι χιλιανοί επενδυτές.
• Βελτιωμένη πρόσβαση των εταιρειών της ΕΕ που επενδύουν και υποβάλλουν προσφορές για δημόσιες συμβάσεις στη Χιλή, πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής.
• Διασφάλιση ότι τόσο οι μικρές επιχειρήσεις της ΕΕ όσο και της Χιλής επωφελούνται πλήρως από τις ευκαιρίες που προσφέρει η συμφωνία.
Ισχυρή δέσμευση για τη βιωσιμότητα
Η συμφωνία θα συμβάλει στην κοινή φιλοδοξία της ΕΕ και της Χιλής να καταστήσουν βιώσιμες τις διμερείς εμπορικές συναλλαγές και επενδύσεις τους, με τα εξής:• Ένα φιλόδοξο κεφάλαιο για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη, που επιβεβαιώνει την προσήλωση των μερών στα πρότυπα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας και στη συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή.
• Ένα ειδικό κεφάλαιο για το εμπόριο και την ισότητα των φύλων, για πρώτη φορά σε εμπορική συμφωνία της ΕΕ, το οποίο περιλαμβάνει δεσμεύσεις για την εξάλειψη όλων των διακρίσεων κατά των γυναικών.
• Ένα κεφάλαιο για τα βιώσιμα συστήματα τροφίμων, πάλι για πρώτη φορά σε εμπορική συμφωνία της ΕΕ, με στόχο να καταστούν οι αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων πιο βιώσιμες και ανθεκτικές.
Προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας
Η συμφωνία παρέχει επίσης ασφάλεια δικαίου στις επιχειρήσεις της ΕΕ με τους εξής τρόπους:• Διασφάλιση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, μεταξύ άλλων μέσω αυστηρών διατάξεων για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
• Προστασία συνολικά 234 τυπικών ευρωπαϊκών και χιλιανών τροφίμων και ποτών (γεωγραφικές ενδείξεις), με δυνατότητα προσθήκης και άλλων στο μέλλον.
Ιστορικό
Η ΕΕ και η Χιλή διαπραγματεύτηκαν μεταξύ 2017 και 2022 για τον εκσυγχρονισμό της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ-Χιλής (σε ισχύ από το 2003). Τα μέρη κατέληξαν σε πολιτική ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων στις 9 Δεκεμβρίου 2022 και υπέγραψαν την εκσυγχρονισμένη συμφωνία στις 13 Δεκεμβρίου 2023.
Η εκσυγχρονισμένη συμφωνία ΕΕ-Χιλής αποτελείται από δύο παράλληλες νομικές πράξεις:
• Την προηγμένη συμφωνία-πλαίσιο (AFA), η οποία περιλαμβάνει α) τον πυλώνα πολιτικής και συνεργασίας και β) τον πυλώνα εμπορίου και επενδύσεων (συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων για την προστασία των επενδύσεων), με την επιφύλαξη κύρωσης από όλα τα κράτη μέλη.
• Την ενδιάμεση εμπορική συμφωνία (ITA) που καλύπτει μόνο τα μέρη του εμπορικού και επενδυτικού πυλώνα της AFA που εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ (δηλαδή δεν περιλαμβάνει τις διατάξεις για την προστασία των επενδύσεων), η οποία εγκρίθηκε μέσω της διαδικασίας κύρωσης μόνο της ΕΕ.
Επόμενα βήματα
Ενώ η ITA έχει πλέον τεθεί σε ισχύ, η AFA θα τεθεί σε ισχύ όταν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ ολοκληρώσουν τις αντίστοιχες διαδικασίες κύρωσης. Στη συνέχεια, η ITA θα παύσει να υφίσταται και θα αντικατασταθεί από την AFA.
