[χρόνος ανάγνωσης 1 λεπτό και 16 δευτ.]
Στις 13 Αυγούστου 2025, στα Ανώγεια πραγματοποιήθηκαν οι επετειακές εκδηλώσεις για τη συμπλήρωση 81 χρόνων από το Τρίτο Ολοκαύτωμα. Οι εκδηλώσεις μνήμης, που διοργανώθηκαν από τον Δήμο Ανωγείων, τίμησαν την πιο σκληρή και βίαιη καταστροφή που υπέστη ο τόπος στις 13 Αυγούστου 1944 από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής.
Ιστορικό υπόβαθρο του Ολοκαυτώματος
Το Τρίτο Ολοκαύτωμα των Ανωγείων αποτελεί ένα από τα πιο μελανά κεφάλαια της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Μετά την απαγωγή του Γερμανού στρατηγού Κράιπε από την κρητική αντίσταση, στην οποία συμμετείχαν και Ανωγειανοί, ο επικεφαλής των γερμανικών δυνάμεων κατοχής στην Κρήτη, στρατηγός Φρίντριχ Μύλλερ, διέταξε την ισοπέδωση του χωριού. Η διαταγή ήταν σαφής: «Επειδή η κωμόπολις Ανώγεια, κέντρον της αγγλικής κατασκοπείας επί Κρήτης, κέντρον επαναστατικής αντιστάσεως κατόπιν της διαταγής μου περί καταστροφής του Καμαρίου, εγένετο και πάλιν εστία σαμποτάζ, κατά την ενέργειαν του οποίου εφονεύθησαν Γερμανοί στρατιώται, διέταξα την πλήρην καταστροφήν των Ανωγείων και την εκτέλεσιν παντός άρρενος, όστις ήθελεν ανευρεθή εντός αυτών και πέριξ αυτών».
Στις 13 Αυγούστου 1944, τα ναζιστικά στρατεύματα εισέβαλαν στο χωριό και το παρέδωσαν στις φλόγες, αφήνοντας πίσω τους μόνο ερείπια. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, πάνω από 900 σπίτια καταστράφηκαν, ενώ πολλοί κάτοικοι εκτελέστηκαν.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων
Οι φετινές εκδηλώσεις ξεκίνησαν με δοξολογία στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννη, ενώ ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο του Ηρώου, στην πλατεία «Αρμί». Στις εκδηλώσεις παρευρέθηκαν υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, όπως ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας.
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, η εκπαιδευτικός κυρία Κατερίνα Σπιθούρη εκφώνησε ομιλία με θέμα «Ανώγεια: ο τόπος που δεν έσβησε ποτέ». Η τελετή ολοκληρώθηκε με κατάθεση στεφάνων, ενός λεπτού σιγή και την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου.
Το μήνυμα της μνήμης
Ο Δήμαρχος Ανωγείων Σωκράτης Κεφαλογιάννης, δήλωσε: «Τα Ανώγεια δεν είναι απλώς ένας τόπος με βαρύ ιστορικό φορτίο. Είναι ένας τόπος που μετουσίωσε τον πόνο σε πολιτισμό, την καταστροφή σε δημιουργία, και τη μνήμη σε ευθύνη. Η 13η Αυγούστου είναι ημέρα καθαρής μνήμης και εθνικής αυτογνωσίας».
Οι εκδηλώσεις αυτές υπενθυμίζουν την ιστορική ευθύνη όλων μας να μην ξεχνάμε τις θυσίες του παρελθόντος, διατηρώντας ζωντανή τη μνήμη για τις επόμενες γενιές.
