Των
Γεώργιου Ατσαλάκη*
Βασίλη Τσούμπρη**
Η επιμονή της εξάπλωσης του
κορωνοϊού παρά τα συνεχή μέτρα που λαμβάνουν οι αρχές και οι πολίτες,
δημιουργεί ολοένα και περισσότερη ανησυχία, τόσο για την υγεία των ανθρώπων όσο
και για τις τρομακτικές επιπτώσεις στην οικονομία. Οι συνεχείς μεταλλάξεις του
ιού επιτείνουν την ανησυχία καθόσον αποδεικνύεται ότι «μάχεται» επίμονα για να
εξαπλωθεί και να ξεφύγει από τα μέτρα. Τα στοιχειώδη μέτρα προστασίας, όπως οι
μάσκες, η τήρηση αποστάσεων, η αποφυγή συνωστισμών και οι κανόνες υγιεινής, δεν
αποτελούν ικανά όπλα για να περιορίσουν την εξάπλωση του ιού, καθόσον δεν
υπάρχει πλήρη συμμόρφωση των πολιτών. Αναλύοντας τα δεδομένα διαπιστώνουμε ότι
η μετάδοση γίνεται μόνο μεταξύ εκείνων που είναι γεωγραφικά ή φυσικά κοντά ο
ένας στον άλλο οι οποίοι δεν τηρούν τα μέτρα. Μέσω αυτών των ατόμων ο ιός
συνεχίζει και εξαπλώνεται.
Η ελπίδα για την μείωση της
εξάπλωσης του ιού είναι η έλευση των εμβολίων εφόσον επιτευχθεί η ανοσία της
«αγέλης», δηλαδή να εμβολιαστεί ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, ώστε η
κοινότητα να αποκτήσει ανοσία, με αποτέλεσμα ο ιός να μην βρίσκει πλέον
απροστάτευτα άτομα για να μεταδοθεί.
Μόλις επιτευχθεί ένα συγκεκριμένο
όριο ανοσίας και διατηρηθεί για αρκετό χρονικό διάστημα, η ανοσία αγέλης
σταδιακά εξαλείφει τον ιό από τον πληθυσμό. Τα άτομα μπορούν να γίνουν άνοσα
είτε με ανάρρωση από προηγούμενη μόλυνση είτε με τον εμβολιασμό. Μερικά άτομα
δεν μπορούν να γίνουν άνοσα για ιατρικούς λόγους. Εν τέλει όμως, αυτά τα άτομα
θα επωφεληθούν από την ανοσία της «αγέλης». Το όριο ανοσίας της «αγέλης» εξαρτάται
από το δείκτη μετάδοσης R0. Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης R0 τόσο μεγαλύτερο
ποσοστό του πληθυσμού πρέπει να
εμβολιαστεί για να αποκτηθεί η ανοσία. Π.χ. για δείκτη R0=4 το όριο επίτευξης
ανοσίας είναι ο εμβολιασμός του 75% του πληθυσμού. Αν και τα δεδομένα
εμβολιασμού είναι πολύ ελάχιστα προς το παρόν, μια πρώτη πρόβλεψη παρουσιάζεται
στο διάγραμμα.
Στο διάγραμμα η διακεκομμένη
καμπύλη απεικονίζει την πρόβλεψη της εξέλιξης της ανοσίας με βάση τον πληθυσμό
που εμβολιάζεται ημερησίως. Οι κόκκινες κάθετες γραμμές δείχνουν τους
εμβολιασμούς από την εκκίνηση, από το τέλος Δεκέμβρη του 2020 μέχρι σήμερα. Όσο
ο επερχόμενος ημερησίως ατόμων που θα εμβολιαστεί, θα ακολουθούν την
διακεκομμένη σιγμοειδή καμπύλη, η ανοσία θα επιτευχθεί τον Νοέμβριο, έχοντας
εμβολιαστεί το 75% του πληθυσμού. Τον Ιούνιο θα έχει επιτευχθεί περίπου το 35%
της ανοσίας της «αγέλης».
Καθώς νέα και επαρκέστερα δεδομένα θα προκύπτουν για τον αριθμό των
εμβολιασμών, η πρόβλεψη θα επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και θα
δημοσιεύεται. Η τυχόν αύξηση των ημερήσιων εμβολιασμών θα ολοκληρώσει την επίτευξη της ανοσίας της «αγέλης» νωρίτερα
από τον Νοέμβριο.
Φυσικά για την επίτευξη της ανοσίας θα πρέπει οι πολίτες να σπεύσουν να
εμβολιαστούν. Ο μη εμβολιασμός σημαντικών τμημάτων της κοινότητας θα δώσει την
δυνατότητα στον ιό να παραμείνει ή ακόμα και να επιστρέψει σε αυτές τις κοινότητες.
Εξ αιτίας της έναρξης του τουρισμού, είναι πολύ σημαντικό να σπεύσουν κατά
προτεραιότητα να εμβολιαστούν οι άνθρωποι του τουρισμού. Θα πρέπει να γίνει
ειδική καμπάνια πληροφόρησης για την σπουδαιότητα του καθολικού και έγκαιρου
εμβολιασμού των εργαζομένων στον τουρισμό.
Οποιαδήποτε αύξηση είτε στην κάλυψη του εμβολιασμού είτε στην αποτελεσματικότητα
του εμβολίου, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε αύξησης πέραν του ορίου επίτευξης
της ανοσίας της «αγέλης», θα μειώνει περαιτέρω τον αριθμό των κρουσμάτων.
Η παραπάνω διεργασία πρέπει να συμβεί σε όλες τις χώρες για να μιλήσουμε τότε
για παγκόσμια εξάλειψη της πανδημίας. Κατά την διάρκεια της ανοσίας τα βασικά
μέτρα προστασίας και κυρίως η μάσκα και η τήρηση της κοινωνικής απόστασης θα
πρέπει να τηρούνται αυστηρά.
*Ο
Γεώργιος Ατσαλάκης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης.
**Ο Τσούμπρης Βασίλειος Ερευνητής, Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων &
Πρόβλεψης.
