[χρόνος ανάγνωσης 8 λεπτά και 23 δευτ.]
Τέσσερις κεντρικές δεσμεύσεις -στόχους- με συγκεκριμένες δράσεις για την εξέλιξη του ελληνικού τουρισμού έθεσε η υπουργός Τουρισμού κα Όλγα Κεφαλογιάννη μιλώντας στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης στην Βουλή, την Παρασκευή 7 Ιουλίου 2023.
Τόνισε ότι κεντρικός στόχος για την επόμενη δεκαετία είναι «ισχυρός, ανταγωνιστικός, βιώσιμος τουρισμός, που σημαίνει ισχυρή και ανταγωνιστική οικονομία, εισόδημα, θέσεις εργασίας, κοινωνική συνοχή. Όλα αυτά όμως, πάντα με το μυαλό στο μέτρο που δεν πρέπει να χαθεί. Στις αναγκαίες ισορροπίες που πρέπει να ακολουθούν όλες τις πολιτικές μας. Η βιωσιμότητα και η αειφορία, είναι οι κεντρικές μας προτεραιότητες.»
Εξειδικεύοντας η υπουργός είπε πως παραμετρικά οι στόχοι είναι 4 και έχουν ως εξής: η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη με ολοκλήρωση της διασύνδεσης προορισμών και διάχυση επισκεπτών σε όλη τη χώρα, ο εμπλουτισμός και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, η ενίσχυση της εικόνας και της ταυτότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος στο διεθνές περιβάλλον και η αναβάθμιση της εθνικής τουριστικής εκπαίδευσης.
Όπως τόνισε η κα Κεφαλογιάννη «οι στόχοι υπάγονται σε ένα ευρύτερο σχέδιο συγκροτημένο, ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο, που απαντάει σε όλες τις μεγάλες ή μικρές προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο τουρισμός στο παρόν και στο μέλλον. Ένα σχέδιο, που αφορά και σχετίζεται άμεσα με τις στρατηγικές επιδιώξεις της κυβέρνησης μας. Γιατί ο ελληνικός τουρισμός, αποτελεί ένα μεγάλο και κρίσιμο κομμάτι μιας ευρύτερης στρατηγικής».
Η κ. Κεφαλογιάννη τόνισε ότι ο ελληνικός τουρισμός ενταγμένος πρωταγωνιστικά στο διεθνές περιβάλλον έχει να αντιμετωπίσει κεντρικές προκλήσεις μεταξύ των οποίων οι εξής:
1. Την κλιματική αλλαγή, γιατί κάθε χρόνος που περνάει, θα επηρεάζει το που και το πώς θα ταξιδεύουμε,
2. Τον υπερτουρισμό και τα σημαντικά προβλήματα που δημιουργεί στη ζωή πολλών ανθρώπων, στη λειτουργία πολλών προορισμών, αλλά και στο ίδιο το τουριστικό μας προϊόν,
3. Τα κρίσιμα εργασιακά ζητήματα, που συσσωρεύονται και αναζητούν επείγουσες λύσεις…
4. Τη ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, που θα πρέπει να βρεθεί πολύ σύντομα, ένας τρόπος να κρατηθεί το μέτρο και η ισορροπία,
5. Την εναρμόνιση με τις ψηφιακές εξελίξεις που είναι ραγδαίες και που επηρεάζουν ήδη όλη την αλυσίδα του τουριστικού προϊόντος,
6. Τη διαφοροποίηση τάσεων και προτιμήσεων ταξιδιωτών, ιδιαίτερα στην μεταπανδημική εποχή,
7. Τον έντονο ανταγωνισμό που επανακάμπτει.
Κλείνοντας την ομιλία της η κα Κεφαλογιάννη αναφέρθηκε τόνισε ότι «στον τουρισμό, θα προχωρήσουμε σε τολμηρή μεταρρυθμιστική πολιτική που θα ανταποκρίνεται στις νέες, επιτακτικές ανάγκες. Ας κινηθούμε δυναμικά λοιπόν. Ας εμπιστευτούμε το πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο του ελληνικού τουρισμού. Τους επιχειρηματίες του, τους εργαζόμενους του, την τεχνογνωσία που παράγεται, τους νέους ανθρώπους που ξέρουν να δημιουργούν, όλους και όλες που αποτελούν τους συνεχιστές μια μεγάλης διαδρομής, μιας σπουδαίας τουριστικής παράδοσης.
Ας τους θωρακίσουμε με την απαιτούμενη στρατηγική κατεύθυνση. Γιατί έτσι θα κερδίσει ο ελληνικός τουρισμός το επόμενο μεγάλο στοίχημα μιας βιώσιμης και μακροχρόνιας ανάπτυξης που αποδίδει τα μέγιστα στην ελληνική οικονομία, στην ελληνική κοινωνία. Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας της υπουργού τουρισμού:
Κύριε Πρόεδρε της Βουλής,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Έχω την τιμή να σας απευθύνομαι από το Βήμα της ολομέλειας, παρουσιάζοντας το σχέδιο της κυβέρνησης για τον κρίσιμο τομέα του ελληνικού τουρισμού.
Ένα σχέδιο συγκροτημένο, ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο, που απαντάει σε όλες τις μεγάλες ή μικρές προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο τουρισμός στο παρόν και στο μέλλον.
Ένα σχέδιο, που αφορά και σχετίζεται άμεσα με τις στρατηγικές επιδιώξεις της κυβέρνησης μας.
Γιατί ο ελληνικός τουρισμός, αποτελεί ένα μεγάλο και κρίσιμο κομμάτι μιας ευρύτερης στρατηγικής…
Γιατί πάντα, αυτό που θα πρέπει να μας ενδιαφέρει, είναι να εφαρμόζουμε πολιτικές όχι μόνο για το τώρα αλλά κυρίως για το αύριο του ελληνικού τουρισμού, για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας, για το μέλλον της πατρίδας μας.
Γιατί ο τουρισμός ήταν και είναι ο βασικός αιμοδότης της οικονομίας μας σε όλες τις δύσκολες στιγμές που πέρασε η χώρα.
Είτε στην οικονομική κρίση της δεκαετίας του ’10 …
Είτε στην περίοδο της πανδημίας …
Γιατί ο τουρισμός ήταν και είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της παραγωγικής Ελλάδας.
Και παραγωγική Ελλάδα σημαίνει να πετύχουμε ρυθμούς ανάπτυξης διπλάσιους του Ευρωπαϊκού μέσου όρου, να αυξήσουμε τις επενδύσεις μας κατά τουλάχιστον 70% έως το 2027, να μειώσουμε και να σταθεροποιήσουμε τον πληθωρισμό στο 2% σε βάθος τετραετίας.
Παραγωγική Ελλάδα σημαίνει ότι h ανεργία μπορεί να πέσει στο 8% το 2027, oι εξαγωγές μας μπορούν να φτάσουν στο 60% του ΑΕΠ, h μεταποίηση, η παραγωγή, η βιομηχανία, να φτάσει στο 15% του ΑΕΠ. Σημαίνει ακόμα ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει ένας παγκόσμιος ελκυστικός προορισμός, με τουριστική περίοδο, που θα ξεπερνάει τους λίγους καλοκαιρινούς μήνες και θα επεκτείνεται για περισσότερο χρόνο αξιοποιώντας τον ανεξάντλητο πλούτο που διαθέτει η χώρα μας.
Τα μεγάλα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα είναι αυτά:
• Ιστορικό, πολιτιστικό κεφάλαιο παγκόσμιας αναγνωρισιμότητας,
• Ήπιο κλίμα,
• Φυσικός πλούτος,
• Μικρή, ανθρώπινη κλίμακα,
• Ελκυστικός τρόπος ζωής στην ύπαιθρο αλλά και στα αστικά κέντρα,
• Σύγχρονες τουριστικές υποδομές,
• Επιχειρηματικότητα που διακρίνεται ευελιξία, προσαρμοστικότητα, δυναμισμό αλλά και παράδοση,
• Κουλτούρα φιλοξενίας, έμπειρο και καταρτισμένο προσωπικό με υψηλά προσόντα.
Η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη αρχικά, έχουν τις προϋποθέσεις να κερδίσουν το στοίχημα σε αυτόν το δρόμο της ανάπτυξης. Πάντα όμως σεβόμενοι τις ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου, της κάθε πόλης, της κάθε γειτονιάς. Ακολουθούν και άλλοι προορισμοί και αυτό σημαίνει πρακτικά, περισσότερη δουλειά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για τους εργαζόμενους στον τουρισμό, και περισσότερα έσοδα για το κράτος, που μπορούν να φτάσουν τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως σε βάθος δεκαετίας.
Ο στόχος αυτός είναι εφικτός και μπορούμε να τον πετύχουμε.
Αυτήν τη περίοδο κρατάμε στα χέρια μας ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Μια σπουδαία ευκαιρία που πρέπει να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο. Τη δυνατότητα αξιοποίησης των νέων σημαντικών πηγών χρηματοδότησης, ιδίως μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου 2021-2027 και του Αναπτυξιακού νόμου.
Ξέρουμε όμως ότι οι προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, τα προβλήματα που έχουμε να επιλύσουμε είναι μεγάλα. Ο Ελληνικός τουρισμός είχε να αναμετρηθεί τα τελευταία χρόνια με μια σειρά σημαντικών και πολλαπλών καταστάσεων έκτακτης ανάγκη.
Μικρές ή μεγαλύτερες οικονομικές κρίσεις.
Πανδημία που σταμάτησε τον κόσμο να ταξιδεύει. Κρίση πληθωρισμού. Γεωπολιτική αστάθεια και πόλεμο στην ευρύτερη περιοχή μας. Σε όλες αυτές τις δραματικές περιπτώσεις ο τουρισμός άντεξε. Απέδειξε τις βαθιές ρίζες που έχει στην ελληνική κοινωνία. Ανέδειξε τη διορατικότητα των επιχειρηματιών την ωριμότητα των εργαζόμενων. Αξίζει ένα μεγάλο μπράβο ένας δημόσιος έπαινος στους χιλιάδες εργαζόμενους, στους χιλιάδες μικρούς ή μεγάλους επιχειρηματίες που τόσα χρόνια, κάτω από αντίξοες συνθήκες, μέσα σε αλλεπάλληλες κρίσεις, καταφέρνουν και κρατάνε τον ελληνικό τουρισμό ανταγωνιστικό και πρωτοπόρο.
Πέρα όμως από τις εξωγενείς κρίσεις, υπάρχουν και οι διαρκείς προκλήσεις που γεννιούνται καθημερινά. Γιατί ο τουρισμός είναι ένας δυναμικός τομέας που δεν σταματά να αλλάζει. Οφείλει να εξελίσσεται, να μεταλλάσσεται, να προσαρμόζεται διαρκώς. Έτσι για να πρωταγωνιστήσουμε και στο μέλλον, μπροστά μας έχουμε να αντιμετωπίσουμε επτά κεντρικές προκλήσεις.
1. Την κλιματική αλλαγή, γιατί κάθε χρόνος που περνάει, θα επηρεάζει το που και το πώς θα ταξιδεύουμε.
2. Τον υπερτουρισμό και τα σημαντικά προβλήματα που δημιουργεί στη ζωή πολλών ανθρώπων, στη λειτουργία πολλών προορισμών, αλλά και στο ίδιο το τουριστικό μας προϊόν.
3. Τα κρίσιμα εργασιακά ζητήματα, που συσσωρεύονται και αναζητούν επείγουσες λύσεις.
4. Τη ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, που θα πρέπει να βρεθεί πολύ σύντομα, ένας τρόπος να κρατηθεί το μέτρο και η ισορροπία.
5. Την εναρμόνιση με τις ψηφιακές εξελίξεις που είναι ραγδαίες και που επηρεάζουν ήδη όλη την αλυσίδα του τουριστικού προϊόντος.
6. Τη διαφοροποίηση τάσεων και προτιμήσεων ταξιδιωτών, ιδιαίτερα στην μεταπανδημική εποχή.
7. Τον έντονο ανταγωνισμό που επανακάμπτει.
Μην ξεχνάμε … η Ελλάδα είχε και θα έχει σημαντικούς ανταγωνιστές. Δεν είμαστε μόνοι μας…
Όλες οι παραπάνω προκλήσεις θα πρέπει να βρουν τις κατάλληλες απαντήσεις τις κατάλληλες πολιτικές, με βάση τις πυρηνικές μας αρχές. Την κεντρική μας φιλοσοφία για το παρόν και το μέλλον του ελληνικού τουρισμού. Τον κεντρικό μας στόχο για την επόμενη δεκαετία. Και αυτός είναι ισχυρός, ανταγωνιστικός, βιώσιμος τουρισμός. Γιατί αυτό σημαίνει ισχυρή και ανταγωνιστική οικονομία. Σημαίνει εισόδημα, θέσεις εργασίας, κοινωνική συνοχή. Όλα αυτά όμως, πάντα με το μυαλό στο μέτρο που δεν πρέπει να χαθεί.
Στις αναγκαίες ισορροπίες που πρέπει να ακολουθούν όλες τις πολιτικές μας. Η βιωσιμότητα, η αειφορία, είναι οι κεντρικές μας προτεραιότητες. Αυτές θα καθορίζουν τις αποφάσεις μας. Το μέτρο και η ισορροπία, θα πρέπει να διατρέχουν και να υπηρετούν όλες τις πολιτικές μας, ως ο χρυσός κανόνας ανάδειξης, προστασίας, ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής για όλους. Για τους επιχειρηματίες, τους εργαζόμενους, τις τοπικές κοινωνίες, την εθνική οικονομία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θέτουμε 4 κεντρικές δεσμεύσεις, 4 στόχους με συγκεκριμένες δράσεις, για την εξέλιξη του ελληνικού τουρισμού, 4 στόχους που θα φέρουμε εις πέρας μαζί με την Υφυπουργό κα Έλενα Ράπτη, Γιατί πάντα οι καλές ομάδες, φέρνουν τις μεγάλες νίκες.
Στόχος πρώτος
Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη …
Ολοκλήρωση διασύνδεσης προορισμών και διάχυσης επισκεπτών στις 13 περιφέρειες, με περαιτέρω χωρική και χρονική επέκταση της τουριστικής περιόδου.
Ενδεικτικές δράσεις για την επίτευξη του στόχου …
Δράση Α
Σύσταση Οργανισμών Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμών για την βιώσιμη ανάπτυξη τους (Destination Management and Marketing Organizations – DMMOs με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας,) και σύσταση του Εθνικού Παρατηρητηρίου Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης με παραμετροποίηση για τα αντίστοιχα περιφερειακά/τοπικά Παρατηρητήρια.
Δράση Β
Εξειδίκευση του θεσμικού πλαισίου για τους Πρότυπους Τουριστικούς Προορισμούς Ολοκληρωμένης Διαχείρισης (ΠΤΠΟΔ) με τον προσδιορισμό ποσοτικών και ποιοτικών κριτηρίων, σε συνεργασία με το συναρμόδιο Υπουργείο Ενέργειας.
Δράση Γ
Ολοκλήρωση Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον τουρισμό. Εξορθολογισμός και εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου και του τρόπου στήριξης, ανάπτυξης και λειτουργίας του τουρισμού ως δυναμικής οικονομικής δραστηριότητας, με πολλαπλά οφέλη για την ελληνική κοινωνία και τον τόπο.
Δράση Δ
Εξορθολογισμός του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη σύσταση και λειτουργία των τουριστικών επιχειρήσεων και εγκαταστάσεων με στόχο την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, την απλούστευση των διαδικασιών, τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών αλλά και την προστασία του τουριστικού προϊόντος της χώρας.
Δράση Ε
Παρεμβάσεις στη λειτουργία των βραχυχρόνιων μισθώσεων στα αστικά κέντρα και σε προορισμούς με φαινόμενα υπερτουρισμού με γνώμονα τη διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού και την παράλληλη προστασία του δικαιώματος της κατοικίας.
Δράση ΣΤ
Λειτουργία Κέντρου Έρευνας για τη συλλογή και επεξεργασία ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων για τον θαλάσσιο και παράκτιο τουρισμό στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Στόχος δεύτερος …
Εμπλουτισμός και διαφοροποίηση Τουριστικού Προϊόντος.
Έμφαση στην ανάδειξη νέων προϊόντων, εμπειριών και προορισμών και τον εμπλουτισμό της ταυτότητας μας με νέα χαρακτηριστικά.
Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω της προώθησης των ειδικών μορφών τουρισμού.
Ενίσχυση και εξειδίκευση του θεσμικού πλαισίου εφαρμογής επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σε θεματικό τουρισμό και υλοποίηση της στρατηγικής για την ανάπτυξη και ανάδειξη τους.
Οι ενδεικτικές δράσεις που ακολουθούν, αφορούν την προώθηση ειδικών μορφών τουρισμού και την ανάπτυξη σύγχρονων υποδομών, με έργα που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης …
– Έργο καταδυτικού τουρισμού που περιλαμβάνει τη δημιουργία νέων και την αναβάθμιση υφιστάμενων καταδυτικών πάρκων
– Έργο ορεινού τουρισμού που αφορά σε αναβάθμιση των εγκαταστάσεων χιονοδρομικών κέντρων και ορειβατικών καταφυγίων, αλλά και στην ανάπτυξη υποδομών μονοπατιών και τη χρηματοδότηση σχετικού εξοπλισμού
– Έργο για την ενίσχυση του τουρισμού υγείας και ευεξίας με την αξιοποίηση ιαματικών πηγών που περιέχει την αναβάθμιση των υφιστάμενων ή υπό ίδρυση υποδομών ιαματικού τουρισμού
– Έργο ανάδειξης της γαστρονομικής παράδοσης της χώρας, μέσω της δημιουργίας του δικτύου AGTIS
– Διαμόρφωση ρυθμιστικού πλαισίου για θεματικές μορφές τουρισμού και ανάπτυξη στοχευμένων στρατηγικών για την ενίσχυσή τους (city breaks, τουρισμός πολυτελείας, θαλάσσιος τουρισμός- κρουαζιέρα, πολιτιστικός τουρισμός, θρησκευτικός τουρισμός, κ.λπ.)
– Συνέργειες με συναρμόδια Υπουργεία, για δράσεις ενίσχυσης ειδικών τουριστικών προϊόντων, όπως ανάπτυξη αλιευτικού τουρισμού και επισκέψιμων υδατοκαλλιεργειών σε συνεργασία με το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
– Ενίσχυση της ζήτησης του εγχώριου τουρισμού με τη συνέχιση και βελτίωση του προγράμματος «Τουρισμός για όλους»
Στόχος τρίτος …
Η ενίσχυση της εικόνας και της ταυτότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος στο διεθνές περιβάλλον, για να προβάλλουμε με ακόμα πιο σύγχρονο και επικοινωνιακά άρτιο τρόπο τα χαρακτηριστικά που το διαφοροποιούν.
Να προβάλλουμε και να προωθήσουμε τις ειδικές μορφές τουρισμού…
Να προβάλλουμε και να ενισχύσουμε λιγότερο γνωστούς εγχώριους προορισμούς, με κεντρικό άξονα, την ισόρροπη γεωγραφικά και χρονικά διασπορά του εισερχόμενου τουρισμού.
Οι δράσεις αφορούν στην πλήρη αναβάθμιση του ΕΟΤ και μέσω του ψηφιακού εκσυγχρονισμού του. Ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού δυναμώνει, καταλαμβάνει τη θέση που του αξίζει, εκσυγχρονίζεται ψηφιακά, μέσω της εφαρμογής ενός ψηφιακού τουριστικού χάρτη, ψηφιακού αποθετηρίου των πολιτιστικών πόρων της Ελλάδας και του ψηφιακού εκσυγχρονισμού των Υπηρεσιών Εξωτερικού.
Στόχος τέταρτος …
Αναβάθμιση εθνικής τουριστικής εκπαίδευσης και Προγράμματα σύγχρονης κατάρτισης για τουλάχιστον 180.000 εργαζομένους στον τουρισμό, σε νέες ειδικότητες σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, και βεβαίως με τη ανάπτυξη δεξιοτήτων.
Χρειάζεται εκπαίδευση που θα συμβαδίζει με τη σύγχρονη ταυτότητα του brand Ελλάδα.
Δηλαδή ενός ώριμου αλλά και ελκυστικού προορισμού παγκόσμιας αναγνωρισιμότητας και με ποικίλα χαρακτηριστικά, σύγχρονες τουριστικές υποδομές και υπηρεσίες υψηλού επιπέδου.
Οι δράσεις αφορούν στην υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης για την αναβάθμιση δεξιοτήτων στον τουρισμό.
Το έργο περιλαμβάνει τη διενέργεια 4 κύκλων επιμόρφωσης, με στόχο την απόκτηση νέων δεξιοτήτων και την επανακατάρτιση (reskilling) των απασχολούμενων στον τομέα του τουρισμού.
Τις μεγάλες μάχες τις κερδίζουν πάντα οι καλές ομάδες …
Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
Ο ελληνικός λαός, στις δυο εκλογικές αναμετρήσεις, του Μαΐου και του Ιουνίου, έδωσε στη Νέα Δημοκρατία, μια ισχυρή εντολή αυτοδυναμίας. Μια εντολή να προχωρήσουμε μπροστά στις μεγάλες, γενναίες και τολμηρές αλλαγές που έχει ανάγκη ο τόπος. Εμείς, θα τιμήσουμε την εντολή του. Και στον τουρισμό, θα προχωρήσουμε σε μια τολμηρή μεταρρυθμιστική πολιτική που θα ανταποκρίνεται στις νέες, επιτακτικές ανάγκες …
Ας κινηθούμε δυναμικά λοιπόν.
Ας εμπιστευτούμε το πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο του ελληνικού τουρισμού.
Τους επιχειρηματίες του …
Τους εργαζόμενους του …
Την τεχνογνωσία που παράγεται, τους νέους ανθρώπους που ξέρουν να δημιουργούν, όλους και όλες που αποτελούν τους συνεχιστές μια μεγάλης διαδρομής, μιας σπουδαίας τουριστικής παράδοσης.
Ας τους θωρακίσουμε με την απαιτούμενη στρατηγική κατεύθυνση …
Γιατί έτσι θα κερδίσει ο ελληνικός τουρισμός το επόμενο μεγάλο στοίχημα μιας βιώσιμης και μακροχρόνιας ανάπτυξης που αποδίδει τα μέγιστα στην ελληνική οικονομία, στην ελληνική κοινωνία.
Πάντα με το μυαλό μας στο μέτρο, την ισορροπία, τον σεβασμό των ανθρώπων και της φύσης …
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, στις προσδοκίες και στις απαιτήσεις του ελληνικού λαού να προχωρήσουμε μπροστά και τολμηρά, σας καλώ να υπερψηφίσετε τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης.
