[χρόνος ανάγνωσης 6 λεπτά και 41 δευτ.]
Του Αντώνη Κρητικού
Η κοινωνική επιχειρηματικότητα και η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελούν κρίσιμες πτυχές για την επίτευξη οικονομικής, κοινωνικής ευημερίας και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας σε παγκόσμιο επίπεδο. Με την εισαγωγή νέων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, και την υιοθέτηση καλών πρακτικών από διάφορες περιοχές του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης, μπορούμε να ενισχύσουμε την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα των κοινωνικών επιχειρήσεων.
Η κοινωνική επιχειρηματικότητα λοιπόν αποτελεί ένα δυναμικό εργαλείο για τη βιώσιμη ανάπτυξη, ενσωματώνοντας την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον. Μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας, της υποστήριξης ευάλωτων ομάδων και της προώθησης βιώσιμων πρακτικών, οι κοινωνικές επιχειρήσεις συμβάλλουν στην οικονομική ευημερία, την κοινωνική συνοχή και την περιβαλλοντική προστασία. Αυτή η ολιστική προσέγγιση προάγει την αειφορία και δημιουργεί τις βάσεις για ένα μέλλον όπου η ευημερία των ανθρώπων και η προστασία του πλανήτη συνυπάρχουν αρμονικά.
Στο συγκεκριμένο άρθρο ο Επιστήμονας Αντώνης Κρητικός παραθέτει ενδεικτικά παραδείγματα από την Κρήτη αλλά και από διεθνές επίπεδο που επιδεικνύουν την εφαρμογή αυτών των βιώσιμων πρακτικών και εξηγεί πως έρχονται οι τρεις άξονες οικονομία – κοινωνία – περιβάλλον σε πλήρη αρμονία.
Οι Καλές Πρακτικές στην Κρήτη
1. Η περίπτωση του Χαλκιαδάκη ΑΕ – Η Δημιουργία Ενός Περιβάλλοντος Χωρίς Αποκλεισμούς
Η εταιρεία Χαλκιαδάκης ΑΕ έχει αναδείξει τη δέσμευσή της για κοινωνική ευθύνη και βιώσιμη ανάπτυξη μέσω της συνεργασίας της με τον Δήμο Μαλεβιζίου και τη ΜΑΕΔΗΜ για την εγκατάσταση του συστήματος πρόσβασης SeaTrac στην παραλία της Λυγαριάς. Η πρωτοβουλία αυτή υποστηρίζει την κοινωνική ένταξη και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρία, ενώ παράλληλα προάγει την αειφορία και την ισότητα στην πρόσβαση στους φυσικούς πόρους.
Εγκατάσταση Συστήματος Πρόσβασης SeaTrac
Η εγκατάσταση του συστήματος SeaTrac και των συνοδευτικών υποδομών, όπως αποδυτήρια, τουαλέτες και θέσεις στάθμευσης ΑμεΑ, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος χωρίς αποκλεισμούς. Το σύστημα αυτό επιτρέπει στα άτομα με αναπηρία να εισέρχονται και να εξέρχονται από τη θάλασσα με ασφάλεια και ανεξαρτησία, διασφαλίζοντας ότι όλοι οι δημότες και επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν την ομορφιά της θάλασσας και τις ευκαιρίες αναψυχής που προσφέρει.
Βιώσιμη Ανάπτυξη
Παράλληλα, η συμμετοχή της Χαλκιαδάκης ΑΕ σε αυτό το έργο εντάσσεται στη στρατηγική της για βιώσιμη ανάπτυξη. Η εταιρεία όχι μόνο υποστηρίζει κοινωνικές πρωτοβουλίες αλλά και επενδύει σε έργα που έχουν θετικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα. Η εγκατάσταση του SeaTrac και των συνοδευτικών υποδομών προάγει την ισότητα στην πρόσβαση στους φυσικούς πόρους, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός βιώσιμου μέλλοντος.
Υποστήριξη και Πρόσβαση για Όλους
Το σύστημα αυτόνομης πρόσβασης SeaTrac είναι σχεδιασμένο για να επιτρέπει στα άτομα με αναπηρία να εισέρχονται και να εξέρχονται από τη θάλασσα με ασφάλεια και ανεξαρτησία. Τα άτομα με αναπηρία μπορούν να αποκτήσουν το δικό τους τηλεχειριστήριο για το SeaTrac δωρεάν μέσα από την ιστοσελίδα tobea.gr, διευκολύνοντας έτσι την πρόσβασή τους στη θάλασσα και ενισχύοντας την αυτονομία τους.
2. Η περίπτωση της Coenobium Ι.Κ.Ε και της εταιρείας L.N.z. – Από την Χαλκιδική στην Κρήτη – Η τρείς άξονες βιώσιμης ανάπτυξης σε πλήρη αρμονία
Η οινοποιητική εταιρεία Coenobium IKE και η εταιρεία L.N.z. με τους Τρεις νέους επιχειρηματίες, τον Άγγελος Ζαμάνη, τον George Han και τον Θωμά Ασλανίδη της οινοποιητικής εταιρείας «ΑιΩ» (που σημαίνει αισθάνομαι) αποτελεί ένα παράδειγμα πρόσφατων καλών πρακτικών στην Κρήτη. Ένα αξιοσημείωτο πρόσφατο επίτευγμα της Coenobium IKE είναι η υποθαλάσσια παλαίωση οίνου, μια καινοτόμος μέθοδος που εκμεταλλεύεται την έννοια του Blue Economy. Ο τομέας αυτός μπορεί να γίνει ατμομηχανή ανάπτυξης για την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς συμβάλλει σημαντικά στην οικονομία της χώρας δεδομένου του νησιωτικού χαρακτήρα και της μεγάλης ακτογραμμής της. Η υποθαλάσσια παλαίωση οίνου αξιοποιεί το θαλάσσιο περιβάλλον για την παραγωγή υψηλής ποιότητας κρασιών, προωθώντας την καινοτομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Πολιτιστική Προώθηση και Κοινωνική Συνεισφορά
Η συγκεκριμένη εταιρεία μέσω του εκπροσώπου τους Άγγελου Ζαμανή δώρισε 100 βιβλία στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο Ηρακλείου, ενισχύοντας την εκπαίδευση και την πολιτιστική ανάπτυξη της τοπικής κοινότητας. Αυτή η πρωτοβουλία συμβάλλει στην προώθηση της γνώσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς, προσφέροντας στους ασθενείς την ευκαιρία να ασχοληθούν με τον πολιτισμό κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους.
Η δωρεά βιβλίων στη Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου από την συγκεκριμένη εταιρεία αναδεικνύει τη σημασία της εκπαίδευσης και της πολιτιστικής συνεισφοράς. Τέτοιες πρωτοβουλίες ενισχύουν την πνευματική και πολιτιστική ανάπτυξη της κοινωνίας, προωθώντας τις αξίες της γνώσης και της αλληλεγγύης.
Η Παράδοση Μηχανημάτων Τεχνητού Νεφρού σε Νοσοκομεία
Η δωρεά μηχανημάτων τεχνητού νεφρού από την συγκεκριμένη επιχείρηση σε νοσοκομεία της Κρήτης είχε σκοπό να συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης. Αυτή η πρωτοβουλία διασφαλίζει ότι οι ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια έχουν πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας ιατρικές υπηρεσίες, ενισχύοντας την ποιότητα ζωής τους.
Η πρωτοβουλία «Προσωπογραφίες» στα Ανώγεια και κάδοι Ανακύκλωσης στο Λιμάνι του Ηρακλείου
Μία από τις πιο αξιοσημείωτες δράσεις της Coenobium IKE είναι η πρωτοβουλία «Προσωπογραφίες» στα Ανώγεια. Αυτή η πρωτοβουλία στοχεύει στην προώθηση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης υλικών μέσω της τέχνης και της κοινότητας. Με την ενθάρρυνση της δημιουργίας έργων τέχνης από ανακυκλώσιμα υλικά, η πρωτοβουλία αναδεικνύει τη σημασία της κυκλικής οικονομίας και συμβάλλει στη μείωση των αποβλήτων. Η δράση αυτή όχι μόνο βοηθά στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και προάγει την πολιτιστική κληρονομιά και την τοπική κοινότητα. Οι «Προσωπογραφίες» αποτελούν ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το πώς η τέχνη και η περιβαλλοντική συνείδηση μπορούν να συνδυαστούν για την επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης.
Ένα άλλο σημαντικό έργο της Coenobium IKE είναι η δωρεά κάδων ανακύκλωσης στο Λιμάνι του Ηρακλείου και συγκεκριμένα στον Οργανισμό Λιμένος Ηρακλείου (Ο.Λ.Η). Αυτοί οι κάδοι είναι κατασκευασμένοι από ανακυκλώσιμα υλικά και προορίζονται να προωθήσουν την ανακύκλωση και τη διαχείριση αποβλήτων στην περιοχή. Η ενέργεια αυτή έχει στόχο τη δημιουργία ενός καθαρότερου και βιώσιμου περιβάλλοντος, ενισχύοντας την εικόνα του Ηρακλείου ως ένας πράσινος και βιώσιμος προορισμός.
3. Η περίπτωση της Minoan Energy Community
Η Minoan Energy Community είναι μια ενεργειακή κοινότητα που προωθεί την παραγωγή και κατανάλωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Κρήτη. Η κοινότητα συγκεντρώνει τοπικούς πολίτες και επιχειρήσεις για τη δημιουργία ηλιακών και αιολικών πάρκων, μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και προωθώντας την ενεργειακή ανεξαρτησία. Υποστηρίζει τοπικές κοινότητες μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την ενεργειακή απόδοση και την ανανεώσιμη ενέργεια, καθώς και μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας στην πράσινη οικονομία.
4. Η Περίπτωση της Creta Farms
Περιγραφή: Η Creta Farms προωθεί τη βιώσιμη γεωργία και την ευημερία της τοπικής κοινότητας μέσα από την παραγωγή υγιεινών και υψηλής ποιότητας τροφίμων. Η εταιρεία χρησιμοποιεί σύγχρονες τεχνολογίες και βιώσιμες πρακτικές καλλιέργειας για να μειώσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να υποστηρίξει την τοπική οικονομία. Εφαρμόζει προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που περιλαμβάνουν τη στήριξη τοπικών παραγωγών και την προσφορά υγιεινών προϊόντων στις τοπικές κοινότητες.
5. Η Περίπτωση της TERRA CRETA
Περιγραφή: Η TERRA CRETA εφαρμόζει βιώσιμες πρακτικές παραγωγής ελαιολάδου και ενισχύει την τοπική κοινότητα μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων κοινωνικής προσφοράς. Η εταιρεία συνεργάζεται με τοπικούς παραγωγούς για την ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων καλλιέργειας και παραγωγής. Υποστηρίζει τοπικές κοινότητες μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων για αγρότες και τη χορήγηση υποτροφιών σε νέους που θέλουν να σπουδάσουν γεωργία και βιώσιμη ανάπτυξη.
6. H Περίπτωση της Cretan Mill
Η Cretan Mill εστιάζει στην παραγωγή βιολογικού ελαιολάδου, υποστηρίζοντας την τοπική οικονομία και προωθώντας τη βιώσιμη γεωργία. Η εταιρεία ενσωματώνει πρακτικές κοινωνικής υπευθυνότητας και υποστηρίζει τοπικές κοινότητες μέσω δράσεων κοινωνικής προσφοράς και εκπαίδευσης. Παρέχει εκπαίδευση και υποστήριξη στους τοπικούς παραγωγούς, καθώς και δράσεις ενίσχυσης της τοπικής οικονομίας μέσω προγραμμάτων συνεργασίας και ανάπτυξης.
7. H Περίπτωση της Cretan Bee
Η Cretan Bee ασχολείται με την παραγωγή βιολογικού μελιού και άλλων προϊόντων μελισσοκομίας. Η εταιρεία προωθεί τη βιώσιμη μελισσοκομία και συνεργάζεται με τοπικούς μελισσοκόμους, ενισχύοντας την τοπική οικονομία και προσφέροντας ποιοτικά προϊόντα με σεβασμό στο περιβάλλον. Υποστηρίζει εκπαιδευτικά προγράμματα για νέους μελισσοκόμους, ενώ συνεργάζεται με τοπικές κοινότητες για την προώθηση της βιώσιμης μελισσοκομίας και την προστασία των μελισσών.
Οι Καλές Πρακτικές σε Διεθνές Επίπεδο
Άξονας 1: Τεχνητή Νοημοσύνη
Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχει αποδειχθεί ισχυρό εργαλείο για την κοινωνική επιχειρηματικότητα, βοηθώντας στη δημιουργία λύσεων που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και την κοινωνική δικαιοσύνη. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα διεθνών πρωτοβουλιών που χρησιμοποιούν την AI στην κοινωνική επιχειρηματικότητα.
1. Η περίπτωση της Benetech – Ηνωμένες Πωλιτείες
Η Benetech είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που χρησιμοποιεί την τεχνολογία για να δημιουργήσει λογισμικό και υπηρεσίες που βοηθούν τις ευάλωτες ομάδες. Ένα από τα έργα τους, το Bookshare, χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να κάνει βιβλία προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρίες ανάγνωσης, όπως δυσλεξία ή προβλήματα όρασης.
2. H περίπτωση της Ample Labs – Καναδάς
Περιγραφή: Η Ample Labs έχει αναπτύξει την εφαρμογή Chalmers, η οποία χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να βοηθά άστεγους ανθρώπους να βρουν υπηρεσίες και πόρους στην περιοχή τους. Η εφαρμογή παρέχει πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο σχετικά με καταφύγια, δωρεάν γεύματα, ιατρικές υπηρεσίες και άλλα.
3. Η Περίπτωση της X4Impact – Ηνωμένες Πωλιτείες
Το X4Impact είναι μια πλατφόρμα που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να συγκεντρώνει δεδομένα σχετικά με τις κοινωνικές επιπτώσεις και να τα διαθέτει σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, φιλανθρωπίες και κοινωνικές επιχειρήσεις. Η πλατφόρμα βοηθά τους οργανισμούς να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις και να αυξάνουν την αποδοτικότητα των δράσεών τους.
Άξονας 2: Κυκλική Οικονομία
4. Η Περίπτωση του Οργανισμού Ellen MacArthur Foundation – Ηνωμένο Βασίλειο
Ο οργανισμός Ellen MacArthur Foundation ηγείται της παγκόσμιας μετάβασης προς την κυκλική οικονομία, προσφέροντας εκπαίδευση και υποστήριξη σε επιχειρήσεις για να μειώσουν τα απόβλητα και να επαναχρησιμοποιήσουν υλικά. Η πρωτοβουλία αυτή υποστηρίζει τη δημιουργία κλειστών κυκλωμάτων παραγωγής και κατανάλωσης, μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Άξονας 3: Υποστήριξη Μειονεκτούντων Ομάδων
5. Η Περίπτωση της Grameen Bank – Μπανγκλαντές
Grameen Bank: Η τράπεζα μικροχρηματοδοτήσεων που ίδρυσε ο Muhammad Yunus παρέχει δάνεια σε άτομα χωρίς πρόσβαση σε παραδοσιακές χρηματοδοτικές υπηρεσίες, προωθώντας την κοινωνική ένταξη και την οικονομική ανεξαρτησία. Η τράπεζα αυτή έχει βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους να ξεκινήσουν μικρές επιχειρήσεις και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους.
Άξονας 4: Βιώσιμη Γεωργία
6. H Περίπτωση της Fairtrade International – Διεθνής
Fairtrade International: Οργανισμός που προωθεί τη βιώσιμη γεωργία και το δίκαιο εμπόριο, εξασφαλίζοντας ότι οι αγρότες και οι παραγωγοί σε αναπτυσσόμενες χώρες λαμβάνουν δίκαιη αμοιβή για τα προϊόντα τους και εργάζονται υπό βιώσιμες και ασφαλείς συνθήκες.
Άξονας 5: Ενεργειακή Ανεξαρτησία
7. Η Περίπτωση του Οργανισμού Sustainable Energy for All (SEforALL) – Διεθνής
Sustainable Energy for All (SEforALL): Οργανισμός που προωθεί την πρόσβαση σε καθαρή, φθηνή και αξιόπιστη ενέργεια για όλους, υποστηρίζοντας έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ενεργειακής αποδοτικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Συμπέρασμα
Η υιοθέτηση καλών πρακτικών κοινωνικής επιχειρηματικότητας σε διεθνές επίπεδο και στην Κρήτη δείχνει τον δρόμο προς μια πιο βιώσιμη και ευημερούσα κοινωνία. Οι πρωτοβουλίες αυτές αναδεικνύουν την ανάγκη για καινοτομία, τεχνολογία και ανθρώπινη προσέγγιση, δημιουργώντας ένα καλύτερο μέλλον για όλους. Η Κρήτη αποτελεί παράδειγμα για το πώς η τοπική δράση μπορεί να συμβάλει στην παγκόσμια αειφορία και ανάπτυξη, ενσωματώνοντας τις αξίες της κοινωνικής ένταξης και της περιβαλλοντικής προστασίας.
Ο Αντώνης Κρητικός είναι Κοινωνικός Επιστήμονας, Διδάκτορας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με ειδίκευση στη «Συνέργεια του Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στον Τομέα του Τουρισμού».
Εργάζεται από το 2020 ως ερευνητής και επιστημονικός συνεργάτης με δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά όπως το Routledge.
Είναι βραβευμένος σε πανελλαδικό πανεπιστημιακό επίπεδο από το Σύνδεσμο Ελλήνων Επαγγελματιών Οργανωτών Συνεδρίων – HAPCO (Hellenic Association of Professional Organizers) με βάση την πρωτοτυπία της ερευνητικής μελέτης του όσο και από το περιοδικό βιώσιμης ανάπτυξης SDCT-Journal ως η καλύτερη ερευνητική μελέτη των 28 τευχών του περιοδικού.
