Νέες τεχνολογίες για εστιασμένα lockdown

του Γιώργου Ατσαλάκη*

Η συνεχή και εκθετική εξάπλωση των κρουσμάτων, παγκοσμίως, οδηγεί σε συμφόρηση τα συστήματα υγείας και σε δεκάδες θανάτους. Στον παρακάτω πίνακα, φαίνονται 21 χώρες με τους περισσότερους θανάτους ανά εκατό χιλιάδες κατοίκους και στο τέλος φαίνεται η χώρα μας στη 60 θέση.  Πρώτη χώρα είναι το Βέλγιο  με 136 θανάτους, η Ισπανία είναι στην τρίτη θέση με 90 θανάτους, με την Ιταλία στην τέταρτη θέση με 82 θανάτους.  Με την χρήση νέων τεχνολόγων  στην αναχαίτιση της πανδημίας θα μπορούσε να τίθονται σε καραντίνα μόνο τα κρούσματα και οι επαφές τους, ώστε η υπόλοιπη κοινωνία και η οικονομία να ακολουθούν φυσιολογικούς ρυθμούς.
Κατάταξη χωρών σε θανάτους  κορωνοϊού ανά 100.000 κατοίκους:

α/α	Χώρες	Θάνατοι	Πληθυσμός σε εκατομμύρια	Θάνατοι ανά 100.00 κατοίκους
1	Bέλγιο	15.618	11,48	136
2	Περού	35.549	32,51	109
3	Iσπανία	42.619	47,08	90
4	Iταλία	49.823	60,3	82
5	Aργεντινή	37.002	44,94	82
6	Ηνωμένο Βασίλειο	54.928	66,83	82
7	Mολδαβία	2.149	2,66	80
8	Bραζιλία	169.183	211,05	80
9	Mεξικό	101,676	127,58	79
10	Xιλή	15.069	18,95	79
11	HΠΑ	255.637	328,24	77
12	Bολιβία	8.907	11,51	77
13	Eκουαδόρ	13.201	17,37	75
14	Bόρεια Μακεδονία	1.511	2,08	72
15	Γαλλία	48.133	67,06	71
16	Kολομβία	35.287	50,34	70
17	Παναμάς	2.957	4,25	69
18	Bοσνία Ερζεγοβήνη	2.276	3,3	68
19	Tσεχία	7.196	10,67	67
20	Aρμενία	1.952	2,96	65
21	Σουηδία	6.406	10,29	62
:	:	:	:	:
60	Eλλάδα	1.630	10,72	15

Αναλύοντας τα παγκόσμια δεδομένα αντιμετώπισης του κορωνοϊού καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η χώρα με την πιο αποτελεσματική στρατηγική αντιμετώπισης της πανδημίας ήταν και εξακολουθεί να είναι η Ταϊβάν η οποία χρησιμοποιεί νέες τεχνολογίες ώστε να θέτει σε καραντίνα μόνο τα κρούσματα και τις επαφές τους, ώστε να μην κλείνε την οικονομία της. Από την αρχή της επιδημίας είχε 618 κρούσματα και 7 θανάτους που αντιστοιχούν σε 0,03 θανάτους ανά 100 χιλιάδες κατοίκους. Την ίδια χρονική περίοδο η χώρα μας έχει 1.630 θανάτους που αντιστοιχούν σε 15 θανάτους ανά 100 χιλιάδες κάτοικους.
Και άλλες χώρες που χρησιμοποίησαν νέες τεχνολογίες έχουν πολύ ελάχιστους θανάτους ανά 100 χιλιάδες κατοίκους: Σιγκαπούρη 0,5, η Νότιος Κορέα 1, το Χονγκ Κονγκ 1,4, η Κίνα 0,3 κλπ,
Η πετυχημένη στρατηγική της Ταϊβάν βασίζεται στην μαζική χρήση τεστ και κυρίως γρήγορων τεστ, στην αποτελεσματική ιχνηλάτηση των κρουσμάτων, και στην αυστηρή τήρηση της καραντίνας, Το αποτέλεσμα είναι η οικονομία της το 2ο τρίμηνο να έχει πτώση μόνο 0,58% και να είναι η μοναδική χώρα με θετική ανάπτυξη στο 2020 (προβλέπεται αύξηση του ΑΕΠ 1,5%) και δεν αντιμετωπίζει δεύτερο ή τρίτο κύμα.
Ειδικότερα η Ταϊβάν ακολούθησε από την αρχή μέχρι σήμερα αυστηρό έλεγχο των συνόρων με υποχρεωτικό τεστ κατά την είσοδο των ταξιδιωτών. Με την χρήση νέων ψηφιακών τεχνολογιών κατάφερε να κάνει 20-30 ιχνηλατήσεις σε κάθε κρούσμα. Ειδική «ψηφιακή εφαρμογή» ανιχνεύει τις επαφές κάθε κρούσματος τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Με τον τρόπο αυτό ήταν αδύνατο να μην εντοπιστεί κάποιο κρούσμα. Όλα τα άτομα που ιχνηλατήθηκαν, ακόμα και εάν ήταν αρνητικά στο τεστ, υποβλήθηκαν σε 14ήμερη καραντίνα στο σπίτι.
Τα άτομα σε καραντίνα επιτηρούνται από άλλη ειδική «ψηφιακή εφαρμογή» για κινητά ή με συσκευή που «φοριέται» (wearable), η οποία ειδοποιούσε τους πολίτες ότι πλησιάζουν άτομο που βρίσκεται σε καραντίνα. Το πρόστιμο για αυτόν που δεν τηρούσε την καραντίνα ήταν 35.000 δολάρια. Σε καραντίνα υπεβλήθησαν 340.000 άτομα, από τα οποία το 99,7% την τήρησε. Περίπου 1.000 άτομα πλήρωσαν πρόστιμο για μη συμμόρφωση. Επίσης καθιερώθηκε υποχρεωτική χρήση της μάσκας, μόλις οι παραγόμενες ποσότητες μασκών έγιναν επαρκείς.
Ουσιαστικά θυσιάστηκαν340.000 άτομα σε καραντίνα 14 ημερών με αντάλλαγμα τα υπόλοιπα 23 εκατομμύρια να πηγαίνουν κανονικά στη δουλειά τους και να λειτουργεί πλήρως η οικονομία τους.
Μια ενδιάμεση λύση έως ότου έρθει η σιγουριά του φαρμάκου και του εμβολίου, είναι τα γρήγορα τεστ, η αποτελεσματική ιχνηλάτηση των επαφών των κρουσμάτων και η αυστηρή τήρηση της καραντίνας με αποτελεσματικό έλεγχο με την χρήση των νέων τεχνολογιών. Όλα αυτά μπορούν να συγκεντρωθούν σε μια ψηφιακή πλατφόρμα για την καλύτερη διαχείριση των δεδομένων.
Οι οικονομία μας δεν αντέχει μια παρατεταμένη ύφεση. Το δεύτερο και τρίτο κύμα του φθινοπώρου και το κλείσιμο και πάλι της οικονομίας είναι καταστροφικό για χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η κρατική χρηματική υποστήριξη είναι καλοδεχούμενη και απαλύνει τις οικονομικές επιπτώσεις, αλλά ταυτόχρονα, αυξάνει κατακόρυφα τον κρατικό δανεισμό, πράγμα το οποίο θα δημιουργήσει, σημαντικές συνέπειες αργότερα με το δημόσιο χρέος να ξεπερνά το 210% του ΑΕΠ. Σήμερα η χώρα δανείζεται με επιτόκια που είναι πολύ χαμηλά. Όταν όμως σε μερικά χρόνια τα επιτόκια αυξηθούν και πάλι, οι τόκοι θα αυξηθούν υπέρμετρα και θα πρέπει να αυξηθούν υπερβολικά και οι φόροι. Και μην ξεχνάμε, ότι όταν το κράτος ξοδεύει έστω και ένα ευρώ, θα το πάρει από εμάς μέσω των φόρων.
Ακόμα και σήμερα, αναλύοντας τα δεδομένα συμπεραίνουμε, ότι η μαζική χρήση γρήγορων τεστ σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες μπορούν να επιτρέψουν την χαλάρωση του υπάρχοντος απαγορευτικού, την αποφυγή νέων απαγορευτικών τον ερχόμενο χειμώνα και την επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα πολύ σύντομα, ώστε να προετοιμαστεί για την νέα τουριστική σαιζόν.
Η αρχή πρέπει να γίνει με στοχευμένη στρατηγική γρήγορων τεστ, ιχνηλατήσεις, και καραντίνες, των ευπαθών ομάδων, των εργαζομένων στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης του ιού, και των εισερχομένων ταξιδιωτών από τα σύνορα. Στην συνέχεια να γίνει επέκταση και στον υπόλοιπο πληθυσμό.
Εάν δεν δράσουμε άμεσα, ζημιά στην οικονομία και η ανεργία του 2^ου ή και των επόμενων απαγορευτικών, θα αλλάξουν τα πεδία της πολιτικής αντιπαράθεσης προς την κατεύθυνση του λαϊκισμού και θα δημιουργηθούν διχαστικές συνθήκες στην κοινωνία και ακόμα πιο βαθιά οικονομική ύφεση.
Όλα αυτά συμβαίνουν την στιγμή που ο ανατολικός μας γείτονας απειλεί την κυριαρχία μας. Δυστυχώς σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση αδυνατεί να συγκροτήσει ενιαίες πολιτικές στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας, αλλά ούτε και σε άλλους τομείς όπως είναι η ευρωπαϊκή άμυνα  Οι ΗΠΑ είναι διχασμένες στην αναζήτηση ηγεσίας. Κάτω από αυτές τις συνθήκες η χώρα μας χρειάζεται ισχυρή οικονομία, συνοχή και μια υγιή κοινωνία. Το κλείσιμο της οικονομίας δεν βοηθάει σε αυτήν την κατεύθυνση. Πρέπει να δράσουμε με την χρήση νέων τεχνολογιών ώστε να ανοίξει όσο το δυνατό γρηγορότερα η οικονομία.

* Ο Γιώργος Ατσαλάκης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων & Πρόβλεψης