Της Μαρίας Πιτσικάκη*
Είναι γεγονός ότι η κοινωνία και οι επιχειρήσεις, μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του Covid-19, διαμορφώνουν μια νέα σύγχρονη εμπορική σχέση με ορίζοντα τις νέες προκλήσεις. Ελάχιστες επιχειρήσεις ήταν προετοιμασμένες για να αντιμετωπίσουν την κρίση αυτή στην Ελλάδα και όχι μόνο.
Η επόμενη μέρα στην επιχειρηματικότητα και ειδικά στη μικρομεσαία, ξημέρωσε με αβεβαιότητα για το τι μέλλει γενέσθαι.
Είναι επίσης γεγονός ότι ζούμε σε μια περίοδο αστάθειας, που δεν μπορούμε να προβλέψουμε αν θα προκύψουν και άλλες κρίσεις.
Στην Ελλάδα, αξίζει να τονίσουμε ότι αρκετές επιχειρήσεις είχαν πολύ καλά αποτελέσματα στη κρίση της πανδημίας και ήταν αυτές, που είχαν αναβαθμίσει την επιχείρηση τους διαδικτυακά, είχαν επενδύσει σε τεχνολογικές υποδομές, έκαναν ένα επανασχεδιασμό στο επιχειρηματικό τους πλάνο, είχαν κάνει εξειδίκευση στις ψηφιακές δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού τους με εκπαίδευση.
Το πρόβλημα ήταν και παραμένει στις μικρές επιχειρήσεις, που είναι και η ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας, όπου η πανδημία τις βρήκε εντελώς απροετοίμαστες. Δεν ήταν έτοιμες να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα και η γρήγορη… απόπειρα που έκαναν να προσεγγίσουν την κατάσταση δεν είχε καθόλου καλά αποτελέσματα.
Τα μέτρα που έχει λάβει και συνεχίζει να λαμβάνει η πολιτεία, από μόνα τους δεν φθάνουν. Πρέπει να γίνουν βήματα στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, έτσι ώστε να μπουν όσο ποιο ομαλά γίνεται στην επίσημη οικονομία οι επιχειρήσεις. Να μπουν σε ένα νέο επιχειρηματικό περιβάλλον, να σχεδιάσουν το μέλλον τους, να αξιοποιήσουν τα νέα δεδομένα, για επιτάχυνση και ανάπτυξη για την επόμενη μέρα.
Τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης, αναφέρουν ότι, ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων που έχουν πλήρως ανεπτυγμένο ηλεκτρονικό κατάστημα προσέγγισε το 35% των περυσινών πωλήσεων, ενώ οι παραγγελίες με την μέθοδο παράδοσης εκτός καταστήματος (click away) άγγιξε το 70%.
Φυσικά, οι επιπτώσεις της κρίσης και οι συνέπειες του lockdown διαφέρουν από κλάδο σε κλάδο και από επιχείρηση σε επιχείρηση και θα εξακολουθήσουν να πλήττονται στους επόμενους μήνες, ιδιαίτερα οι κλάδοι της εστίασης και του τουρισμού.
Αν σκεφτούμε ότι η κρίση είναι ακόμη σε εξέλιξη, δυστυχώς δεν ξέρουμε τι θα γίνει με τους εργαζόμενους, τους εποχιακά απασχολούμενους, τους νέους, που παρά τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης της οικονομίας, δεν έχουν δει ακόμη όλες τις συνέπειες της κρίσης.
Αν σταθούμε δε, στην πλευρά του καταναλωτή, θα δούμε ότι είναι περισσότερο πληροφορημένος, οι προτιμήσεις του έχουν αλλάξει σε νέα πρότυπα, «μετρά» τα χρήματά του και ψάχνει να ικανοποιήσει τις ανάγκες του με πιο έξυπνες λύσεις, έχει μειώσει τις αγορές του, στρέφεται σε πιο οικονομικά προϊόντα, διατηρώντας όμως υψηλές τις απαιτήσεις του στη ποιότητα και δίνει πια, μικρότερη αξία στα κλασσικά επώνυμα προϊόντα.
Όλα τα παραπάνω έχουν προβληματίσει επιχειρήσεις και επιχειρηματίες σε νέες κατευθύνσεις.
Οι επιπτώσεις στον τουρισμό λόγω Covid-19 μεγάλες, αφού τα έσοδα παρουσιάστηκαν μειωμένα κατά 78,2% κατά το πρώτο εννεάμηνο του έτους, σύμφωνα με την έκθεση της ΕΥ Ελλάδος για το 2020, δείχνοντας έτσι το ισχυρό πλήγμα που υπέστη ο τουρισμός, σε σύγκριση με το 2019.
Αν δούμε δε τα στοιχεία στην αεροπορική κίνηση επιβατών, αυτή μειώθηκε κατά 72% μεταξύ Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2020 σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2019.
Ζούμε σε μια ευλογημένη χώρα. Καιρός λοιπόν τα παραπάνω στοιχεία να μας προβληματίσουν και να αρχίσουμε να εξετάζουμε σοβαρά την επένδυση και σε άλλους κλάδους της οικονομίας μας, όπως είναι η γεωργία, η οικοτεχνία και η χειροτεχνεία με στόχο την καινοτομία, για να αποτελέσει κρίσιμο παράγοντα εξέλιξης.
Η νέα πραγματικότητα γεννά ευκαιρίες. Οι επιχειρήσεις με «πράσινη» οπτική και «πράσινα» προϊόντα, βελτιώνουν την εικόνα τους και μετά την κρίση θα είναι πολύ ανταγωνιστικές, διαφορετικές, πετυχημένες και η συμμόρφωση τους σε οικολογική συμπεριφορά θα έχει ανοίξει νέους ορίζοντες.
*Η Μαρία Πιτσικάκη είναι Πρέσβειρα Γυναικείας Επιχειρηματικότητας Κρήτης,
Πρόεδρος Αναπτυξιακού Συλλόγου Γυναικών Επιχειρηματιών Κρήτης.
