Συνέντευξη της κυρίας Μαρίας Λιονή,
Αντιπεριφερειάρχη Ρεθύμνης και
Προέδρου του Δ.Σ. της Αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας «Δίκτυο Έρευνας
και Κτηνοτροφικής Ανάπτυξης Σχολής Ασωμάτων».
Στο σχηματισμό μιας σύγχρονης επιχειρηματικής κουλτούρας, στην επαναπροσέγγιση της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση και τα προϊόντα της, στην ενίσχυση της δικαιότερης κατανομής του οφέλους, στην ευημερία των τοπικών κοινωνιών και στη διάχυση του γνωστικού κεφαλαίου προς τις νεότερες γενιές, θα είναι το αποτύπωμα της αξιοποίησης και αναβάθμισης του πρώην Σταθμού Γεωργικής Έρευνας Ασωμάτων ως Πρότυπου Μεσογειακού Κέντρου Έρευνας και Ανάπτυξης.
Ποιo το ιστορικό της σχολής Ασωμάτων;
Η Μονή Ασωμάτων, στο Αμάρι Ρεθύμνης, παραχωρήθηκε το 1927 για την εγκατάσταση της Γεωργικής Σχολής Αμαρίου και έπαψε να λειτουργεί ως μοναστήρι.
Το 1930 ιδρύθηκε η Γεωργική Σχολή Ασωμάτων. Αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα ερευνητικά ιδρύματα της Κρήτης και τη μόνη ερευνητική μονάδα για την κτηνοτροφία και την αιγοπροβατοτροφία που υπήρξε στη νησιωτική Ελλάδα. Τα 25 τελευταία χρόνια, δυστυχώς, η σχολή αφέθηκε στη μοίρα της και κατέρρευσε.
Πριν από μια δεκαετία περίπου ξεκινήσαμε ως Περιφέρεια Κρήτης μια προσπάθεια, που συνάντησε πολλά γραφειοκρατικά εμπόδια, για την αναβίωση της και αξιοποίηση της. Η Περιφέρεια Κρήτης χρηματοδότησε (60.000 Ευρώ) την εκπόνηση οικονομοτεχνικής μελέτης για το σκοπό αυτό. Στόχος της Μελέτης Σκοπιμότητας και του Σχεδίου Εφαρμογής είναι η αναβίωση και αναβάθμιση της Σχολής Ασωμάτων που βρίσκεται στον Δήμο Αμαρίου Ρεθύμνου, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα πρότυπο εκπαιδευτικό και ερευνητικό κέντρο για την κτηνοτροφία και συγχρόνως να προάγει την αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής του Αμαρίου, συνδέοντας τον πρωτογενή τομέα με τον τουρισμό, και συγχρόνως θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο ανάπτυξης για όλη την Κρήτη. Στο πλαίσιο της μελέτης αυτής περιλαμβάνεται η Δημιουργία Μονάδας 500 ζώων με τη χρήση υφιστάμενων και νέων υποδομών και μεταγενέστερα η δημιουργία αγροτουριστικής μονάδας δυναμικότητας 15 κλινών.
H πορεία για την επίτευξη αυτού του μεγαλεπήβολου στόχου ήταν μακρά και επίπονη. Ένα προσωπικό στοίχημα, που, όμως, με υπομονή και επιμονή κερδίσαμε και τελικά υπογράψαμε τον Ιούλιο του 2021 την προγραμματική σύμβαση μεταξύ Περιφέρειας Κρήτης, Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «Δήμητρα» και του Δήμου Αμαρίου για την υλοποίηση του Έργου «Αξιοποίηση – Αναβάθμιση του πρώην Σταθμού Γεωργικής Έρευνας Ασωμάτων ως «Πρότυπου Μεσογειακού Κέντρου Έρευνας και Ανάπτυξης της αιγοπροβατοτροφίας σε ξηροθερμικές περιοχές», που προβλέπει την πολυετή παραχώρηση χρήσης και αξιοποίησης της έκτασης από τους τοπικούς φορείς. Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται τα επόμενα χρόνια να αναπτυχθούν σημαντικές πρωτοβουλίες έρευνας- κατάρτισης- εκπαίδευσης σε εξειδικευμένους κλάδους του πρωτογενούς τομέα μέσα από τη σύσταση της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με την επωνυμία «Δίκτυο Έρευνας και Κτηνοτροφικής Ανάπτυξης Σχολής Ασωμάτων».
Ποιo το όραμα που οδηγεί στην ανασύσταση;
Στόχος των παραπάνω ενεργειών είναι να αξιοποιηθεί η Σχολή Ασωμάτων αναπτυξιακά προς όφελος ολόκληρης της Κρήτης. Συγκεκριμένα, προωθείται η μετεξέλιξή της Σχολής σε εκπαιδευτικό κέντρο για τον πρωτογενή τομέα, αλλά και σε κέντρο υλοποίησης εναλλακτικών μορφών τουρισμού, με την πρόσληψη ειδικού επιστημονικού προσωπικού.
Ο σκοπός της εταιρείας είναι κοινωφελής, ερευνητικός και αναπτυξιακός και αφορά στην αξιοποίηση – αναβάθμιση του πρώην Σταθμού Γεωργικής Έρευνας Ασωμάτων και του περιβάλλοντος χώρου και τη λειτουργία του ως «Πρότυπο Μεσογειακό Κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης της αιγοπροβατοτροφίας σε ξηροθερμικές περιοχές» καθώς και την επαναλειτουργία της Πρακτικής Γεωργικής Σχολής Ασωμάτων, με στόχο τη διατήρηση, αναβάθμιση και διάθεση γενετικού υλικού ντόπιων φυλών αιγών και προβάτων της Περιφέρειας Κρήτης, την ερευνητική υποστήριξη του παραγωγικού συστήματος της αιγο-προβατοτροφίας και γενικά της πρωτογενούς παραγωγής και της μεταποίησης των προϊόντων της, τη διαρκή διάχυση τεχνογνωσίας και εκπαίδευσης των κτηνοτρόφων για τη στήριξη της νησιωτικής κτηνοτροφίας και της κτηνοτροφίας των ξηροθερμικών περιοχών.
Ειδικότερα, ο σκοπός του Δικτύου περιλαμβάνει τα εξής αντικείμενα:
1) Τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων του πρώην ΣΓΕ Ασωμάτων.
2) Τη λειτουργία του πρώην ΣΓΕ Ασωμάτων ως «Πρότυπο Μεσογειακό Κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης της αιγοπροβατοτροφίας σε ξηροθερμικές περιοχές».
3) Την επαναλειτουργία της Γεωργικής Σχολής με αντικείμενα συναφή με την κτηνοτροφική δραστηριότητα του πρώην ΣΓΕ Ασωμάτων.
4) Τη δραστηριοποίησή του ως κέντρου ενημέρωσης των ενδιαφερόμενων κτηνοτρόφων, στο πλαίσιο λειτουργίας του σχεδιαζόμενου «Πρότυπου Μεσογειακού Κέντρου Έρευνας και Ανάπτυξης της αιγοπροβατοτροφίας σε ξηροθερμικές περιοχές».
5) Την περαιτέρω αξιοποίηση της διαθέσιμης τεχνογνωσίας και των ερευνητικών αποτελεσμάτων.
6) Τη δημιουργία Εργαστηρίου Γενετικής Βελτίωσης με στόχο την διατήρηση και αναβάθμιση του γενετικού υλικού.
7) Την ολοκληρωμένη διαχείριση εκτροφής προβάτων και αιγών από την καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών-ζωοτροφών έως την παραγωγή προϊόντων ζωικής προέλευσης.
8) Τη διασύνδεση του πρωτογενούς τομέα με την τουριστική προβολή, της επιστημονικής έρευνας με την επισκεψιμότητα και επιδειξιμότητα και την προώθηση των παραγόμενων προϊόντων ως πιστοποιημένης ποιότητας και υψηλής διατροφικής αξίας.
9) Την συνεργασία με επιστημονικά, εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα και φορείς του εσωτερικού και του εξωτερικού, με σκοπό την προαγωγή του πρωτογενούς τομέα και τη βέλτιστη εκπλήρωση των σκοπών και του αντικειμένου του Δικτύου.
10) Την εκπαίδευση – μετεκπαίδευση σπουδαστών, φοιτητών και ερευνητών όλων των βαθμίδων που δραστηριοποιούνται στους τομείς ενδιαφέροντος του Δικτύου.
Πώς θα συμβάλει στην οικονομία του νησιού;
Ο αγροτικός τομέας παραμένει η «κινητήρια δύναμη» της τοπικής οικονομίας, ιδίως δε αν ληφθούν υπόψη οι δυνατότητες διασύνδεσης και οι πολλαπλασιαστικές επιδράσεις του στο δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Η δομή που προτείνεται να δημιουργηθεί και ο τρόπος λειτουργίας της εξασφαλίζουν την δυνατότητα επισκέψεων-επιδείξεων όλων των δραστηριοτήτων από την καλλιέργεια των κτηνοτροφικών φυτών, την επίδειξη των ειδών της τοπικής χλωρίδας και πανίδας των συστημάτων εκτροφής των ζώων των ειδών και των φυλών των ζώων τις διαδικασίες και τις αλληλεξαρτήσεις εδάφους αυτοφυών και καλλιεργούμενων φυτών, διατροφή ζώων, παραγωγή προϊόντων από τα ζώα και μεταποίηση τους. Προτάθηκαν αγροτουριστικές διαδρομές που εμπεριέχουν ολόκληρη την ταυτότητα της περιοχής, η οποία θα αποτυπώνεται και μέσα από τις δραστηριότητες του κέντρου. Παρουσιάζονται και αποτυπώνονται οι διαδικασίες μέσα από τις οποίες αποδεικνύεται ότι η ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών καθορίζεται από την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά του συστήματος που τα παράγει (βοσκότοποι, κλίμα, σύστημα εκτροφής, είδος και φυλή ζώων κα) τα χαρακτηριστικά των φυσικών πόρων, την κουλτούρα των ανθρώπων της περιοχής και την πολιτιστική κληρονομιά.
H πρόταση έχει λάβει υπόψη της τις ανάγκες που έχει η υποστήριξη της εφαρμογής του στρατηγικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη του αγροτοδιατροφικού τομέα της Κρήτης και ιδιαίτερα την ανάδειξη της διαφορετικότητας των τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών καθώς και την διασύνδεση του αγροτοδιατροφικού, τομέα με τον τουρισμό. Τα παραπάνω έχουν αποτυπωθεί ως ένα ενιαίο σύνολο για να βοηθήσουν στη διασύνδεση της διατροφής με τις αγροδιατροφικές και τουριστικές δραστηριότητες της περιοχής. Η λειτουργική διασύνδεση του τουρισμού με τον αγροτικό τομέα γενικότερα και τη γαστρονομία ειδικότερα, έχει σκοπό την αξιοποίηση ενός μοναδικού συγκριτικού πλεονεκτήματος που παρέχει ο τουρισμός.
Την επαφή πλήθους επισκεπτών με τον γαστρονομικό πολιτισμό και τα προϊόντα διατροφής στην Ελλάδα. Η διασύνδεση αυτή θα συμβάλει στην ανάδειξη των τοπικών μαγειρικών παραδόσεων, που αποτελούν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς, στην ενίσχυση της σημερινής δημιουργίας στην μαγειρική, στο σχηματισμό μιας σύγχρονης επιχειρηματικής κουλτούρας, στην επαναπροσέγγιση της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση και τα προϊόντα της, στην ενίσχυση της δικαιότερης κατανομής του οφέλους, στην ευημερία των τοπικών κοινωνιών και στη διάχυση του γνωστικού κεφαλαίου προς τις νεότερες γενιές. Παράλληλα στην κατεύθυνση της διαφοροποίησης του συνολικού τουριστικού προϊόντος, μπορεί να συμβάλει στην βελτίωση της συνολικής γαστρονομικής προσφοράς αλλά και των ειδικών μορφών τουρισμού, όπως ο οινοτουρισμός. Η εξέλιξη θα αποφέρει δυνητικά και οικονομικά οφέλη, όπως αύξηση της ημερήσιας δαπάνης των επισκεπτών, του χρόνου παραμονής τους στους προορισμούς, αύξηση της ζήτησης αγροδιατροφικών προϊόντων και αύξηση των εξαγωγών.
Ποιο το μοντέλο διοίκησης;
H αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία με την επωνυμία «Δίκτυο Έρευνας και Κτηνοτροφικής Ανάπτυξης Σχολής Ασωμάτων» διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο με θητεία τεσσάρων (4) ετών, που είναι εκπρόσωποι της Περιφέρειας Κρήτης, του Δήμου Αμαρίου και του «ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ». Επιπλέον η εταιρεία διαθέτει και Επιστημονικό Συμβούλιο με συμβουλευτικό ρόλο προς τον Διαχειριστή / Διευθυντή και το Διοικητικό Συμβούλιο τόσο σε θέματα κατάρτισης των επιστημονικών στρατηγικών, του στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης και των στρατηγικών αξόνων της έρευνας, όσο και σε θέματα καθορισμού των απαιτούμενων μέσων για την εκτέλεσή τους (επιστημονικό περιεχόμενο, προσωπικό, απαιτούμενα οικονομικά και υλικά μέσα).Το πενταμελές Επιστημονικό Συμβούλιο αποτελείται από επιστήμονες, οι οποίοι αναπτύσσουν δραστηριότητες στους τομείς δραστηριοποίησης του Δικτύου.
Ποια η συνεργασία με φορείς εντός και εκτός Κρήτης;
Για την επίτευξη των σκοπών της η εταιρεία θα στελεχωθεί με το κατάλληλο προσωπικό όμως έχουμε επενδύσει πολλά στη στρατηγική μας συνεργασία με τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα του νησιού μας, όπως το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο και το ΙΤΕ, που τους θεωρούμε πολύτιμους συμβούλους και εταίρους και σε αυτή την αναπτυξιακή προσπάθεια.
Ανάμεσα στους βασικούς άξονες λειτουργίας της εταιρείας περιλαμβάνεται η συνεργασία με το ερευνητικό και επιστημονικό προσωπικό των αρωγών μελών και των συνεργαζόμενων φορέων για τη διεκδίκηση και υλοποίηση ερευνητικών, αναπτυξιακών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων αναφορικά στις ορθές πρακτικές της κτηνοτροφικής παραγωγής και της ευζωίας και όχι μόνο. Επιδίωξή μας επίσης είναι μέσα από αυτή τη συνεργασία να δημιουργήσουμε ένα βασικό μηχανισμό διαχείρισης και συντονισμού ευρωπαϊκών προγραμμάτων και κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, αλλά και η διασύνδεση της έρευνας με την παραγωγική διαδικασία, σε συνεργασία με ΑΕΙ, ερευνητικά και τεχνολογικά ιδρύματα και φορείς του εσωτερικού ή του εξωτερικού.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η Μαρία Λιονή ζει και εργάζεται στο Ρέθυμνο. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και αποφοίτησε με «άριστα».
Είναι παντρεμένη με τον καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Χρήστο Λιονή και μητέρα δυο παιδιών: της Ευγενίας (ερευνήτριας στη Φαρμακολογία) και του Δημήτρη (βιοστατιστικό).
Από το 1983 άσκησε μάχιμη δικηγορία στο Ρέθυμνο.
Το 1986 εκλέχθηκε Δημοτική Σύμβουλος Ρεθύμνου και από το 1987 έως το 1990 διετέλεσε πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου.
Το 1994 εκλέχθηκε Νομαρχιακή Σύμβουλος Ρεθύμνου και από το 1995 έως το 1997 διετέλεσε Αναπληρώτρια Νομάρχη. Επίσης διετέλεσε Αντινομάρχης Παιδείας, Πολιτισμού και Κοινωνικής Μέριμνας.
Εκλέχθηκε εκ νέου το 2007 Δημοτική ΣύμβουλοςΡεθύμνου και υπηρέτησε ως Αντιδήμαρχος αρμόδια για θέματα κοινωνικής πολιτικής.
Από το Δεκέμβριο του 2009 έως το Δεκέμβριο 2010 διετέλεσε Γενική Γραμματέας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Toν Ιανουάριο του 2011 εξελέγη Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης και ορίστηκε Πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Κρήτης από τον Περιφερειάρχη, κ. Σταύρο Αρναουτάκη.
Στις εκλογές του Μαΐου 2014 επανεξελέγη Αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνης και ανανεώθηκε η θητεία της ως Προέδρου της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Κρήτης.
Στις εκλογές του Μαΐου 2019 εξελέγη πρώτη σε σταυρούς Περιφερειακή Σύμβουλος Ρεθύμνης και ορίστηκε Αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνης από τον Περιφερειάρχη κ. Σταύρο Αρναουτάκη, ενώ από τον Απρίλιο του 2021 διατελεί Πρόεδρος του Δ.Σ. της Αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας με την επωνυμία «Δίκτυο Έρευνας και Κτηνοτροφικής Ανάπτυξης Σχολής Ασωμάτων».
