[χρόνος ανάγνωσης 6 λεπτά και 12 δευτ.]
Παρουσία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη υπογράφηκε την Παρασκευή 9 Μαΐου 2025, στο Ηράκλειο η σύμβαση για τη μελέτη, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση του μεγαλύτερου τμήματος του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), το οποίο θα συνδέει το Ηράκλειο με τα Χανιά.
Η σύμβαση υπεγράφη, από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Χρήστο Δήμα, η σύμβαση παραχώρησης για τη «Μελέτη – Κατασκευή – Χρηματοδότηση – Λειτουργία – Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Β.Ο.Α.Κ. στο τμήμα Χανιά – Ηράκλειο», σήμερα, στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου.
Παρόντες ήταν επίσης από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ο Υφυπουργός Νίκος Ταχιάος, ο Γενικός Γραμματέας Υποδομών Δημήτρης Αναγνώπουλος και η Γενική Γραμματέας Μεταφορών Δέσποινα Παληαρούτα.
Ο Πρωθυπουργός κατά την ομιλία του στην εκδήλωση επισήμανε: «Σήμερα πράγματι είναι μια σπουδαία μέρα για την Κρήτη, μια σπουδαία μέρα συνολικά για την κυβέρνησή μας, καθώς επιτέλους, μετά από πολλές δυσκολίες, μετά από πολλά εμπόδια, υπογράφουμε τη σύμβαση παραχώρησης του τμήματος Ηράκλειο – Χανιά με προαίρεση έως την Κίσσαμο, μία δέσμευση την οποία είχα αναλάβει προσωπικά και σήμερα είμαι στην ευχάριστη θέση να την εκπληρώσω.»
Ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι ήδη εκτελούνται εργασίες για τα δύο άλλα τμήματα του ΒΟΑΚ και δεσμεύτηκε για τη σύνταξη μελετών για την επέκταση του ανατολικού τμήματος του δρόμου: «Έχουμε δύο ανοιχτά εργοτάξια στα οποία υλοποιούνται έργα, από τη Χερσόνησο ουσιαστικά μέχρι τον Άγιο Νικόλαο, χωρισμένο σε ένα τμήμα σύμπραξης Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και ένα δεύτερο δημόσιο έργο. Τα έργα αυτά θα έχουν ολοκληρωθεί έως το 2027, δήλωσε.
«Θέλω, επίσης, να αναφερθώ και ξεχωριστά στους φίλους μας, κ. Αντιπρόεδρε της Βουλής, από τη Σητεία, οι οποίοι είχαν την καλοσύνη να έρθουν σήμερα εδώ και να δεσμευτώ και ενώπιόν τους ότι οι μελέτες στο τμήμα Παχιά Άμμος – Σητεία θα προχωρήσουν άμεσα, έτσι ώστε να βρούμε τη βέλτιστη δυνατή λύση ώστε ο ΒΟΑΚ πραγματικά να αποτελέσει έναν δρόμο που θα συνδέει την Κίσσαμο με τη Σητεία», συνέχισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα οδικής ασφάλειας, ο Πρωθυπουργός ανέφερε: «Έχω μιλήσει πολλές φορές για τον παρανοϊκό φόρο αίματος τον οποίο καταβάλλουμε στην Κρήτη, λόγω και κακής οδικής συμπεριφοράς αλλά λόγω και κακών υποδομών. Έχω ζητήσει, λοιπόν, από τον Υπουργό να δρομολογήσουμε άμεσα, σε συνεργασία με τους παραχωρησιούχους, έργα οδικής ασφάλειας τα οποία θα κάνουν τον υφιστάμενο Βόρειο Οδικό Άξονα πιο ασφαλή -και σε τμήματα κοντά στο Ηράκλειο και σε τμήματα κοντά στα Χανιά. Έργα τα οποία θα προσομοιάζουν πολύ στις παρεμβάσεις οι οποίες έγιναν στην παλιά Εθνική Οδό Πατρών-Πύργου, έργα τα οποία απεδείχθησαν εξαιρετικά αποτελεσματικά ως προς τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας».
Η ταυτότητα ενός έργου πνοής
Ο ΒΟΑΚ, στην τελική ανάπτυξή του, θα συνδέει το δυτικό με το ανατολικό άκρο της Κρήτης, αναβαθμίζοντας δραστικά την ασφάλεια των οδικών μεταφορών και διευκολύνοντας τις μετακινήσεις και τις μεταφορές στο νησί.Το τμήμα Ηράκλειο – Χανιά είναι το μεγαλύτερο από τα τρία τμήματα της ενιαίας χάραξης του ΒΟΑΚ. Θα έχει μήκος περίπου 157 χιλιομέτρων με συνοδό παράπλευρο οδικό δίκτυο. Προαίρεση στην παραχώρηση αποτελεί η κατασκευή και του κομματιού δυτικότερα των Χανίων, έως την Κίσσαμο, μήκους 30 χιλιομέτρων, για το οποίο έχουν ολοκληρωθεί και επικαιροποιηθεί οι μελέτες. Μαζί με την προαίρεση, ο νέος δρόμος θα περιλαμβάνει 43 κόμβους, 23 σήραγγες και 89 γέφυρες.Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα έργα υποδομής στην Ελλάδα, με συνολικό προϋπολογισμό 1,75 δισεκατομμύρια ευρώ. Σημαντικό μέρος του κόστους θα καλυφθεί από ευρωπαϊκούς πόρους που έχουν εξασφαλιστεί.Το έργο για τον άξονα Ηράκλειο – Χανιά αναμένεται να ολοκληρωθεί σε βάθος πενταετίας.Σε εξέλιξη είναι, εν τω μεταξύ, οι εργασίες για την κατασκευή των δύο άλλων τμημάτων του ΒΟΑΚ. Το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος Λασιθίου, στο ανατολικό άκρο του νησιού, χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ το σκέλος Χερσόνησος – Νεάπολη, που θα συνδέει τις Περιφερειακές Ενότητες Ηρακλείου και Λασιθίου, αποτελεί σύμπραξη του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα που συγχρηματοδοτείται από το ΤΑΑ.Για την επέκταση του ΒΟΑΚ και προς τα ανατολικά έχουν ήδη εκπονηθεί μελέτες για την έκταση από τον Άγιο Νικόλαο έως την Παχιά Άμμο, ενώ έχει εγκριθεί η χρηματοδότηση μελετών μέχρι τη Σητεία.
Εκ μέρους του παραχωρησιούχου, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Γιώργος Περιστέρης σημείωσε: «Σήμερα υπογράφηκε η σύμβαση παραχώρησης του τμήματος Χανιά – Ηράκλειο του Β.Ο.Α.Κ., όσο κι αν αυτό φαινόταν απίθανο. Γιατί ήταν απίθανο; Διότι η προθεσμία της 9ης Μαΐου, που είχε θέσει ο Πρωθυπουργός, ήταν εξαιρετικά ασφυκτική, καθώς κανονικά απαιτούνται δύο μήνες προετοιμασίας για να φτάσουμε στο στάδιο των υπογραφών. Παρόλα αυτά, η σημερινή ημέρα κατέστη εφικτή χάρις στο ξενύχτι όλων των ανθρώπων του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υποδομών, των υπηρεσιακών παραγόντων και των τραπεζών, τις οποίες ιδιαιτέρως ευχαριστούμε για τη συμβολή τους.
Πριν ακόμη γίνει ο διαγωνισμός, κι ενώ ήμασταν προεπιλεγέντες – όχι διαγωνιζόμενοι – είχε φανεί αδιέξοδο στο να ενταχθεί στο σύνολο της παραχώρησης το τμήμα Χανιά – Κίσσαμος. Βοηθήσαμε κι εμείς για να βρεθεί η νομική λύση εκείνη που θα επέτρεπε να ενταχθεί στον ήδη εξαγγελθέντα διαγωνισμό η προαίρεση Χανιά – Κίσσαμος, χωρίς να χρειαστεί η αναβολή ή η επαναδημοπράτηση του έργου.
Θα ήθελα ιδιαιτέρως να ευχαριστήσω τα στελέχη της εταιρείας μας – καταθέσαμε όχι μόνο την πιο ανταγωνιστική προσφορά, αλλά και την πιο άρτια.
Σήμερα ξεκινάει μια δύσκολη διαδρομή. Χρειάζεται συνεργασία όλων – πρώτα απ’ όλα της κοινωνίας της Κρήτης, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, του Δημοσίου και όλων των Αρχών – ούτως ώστε να μπορέσει να κατασκευαστεί και να ολοκληρωθεί το πολύ δύσκολο αυτό έργο».
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Δήμας αναφέρθηκε στην πρόοδο των εργασιών κατά μήκος του Β.Ο.Α.Κ., καθώς και στις μελλοντικές προσθήκες τμημάτων, προαναγγέλλοντας τη χρηματοδότηση των μελετών μέχρι τη Σητεία, με εντολή του Πρωθυπουργού, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Όπως δήλωσε ο κ. Δήμας: «Ο Β.Ο.Α.Κ. ήδη υλοποιείται. Έχουμε ήδη δύο ενεργά μέτωπα από τον Άγιο Νικόλαο μέχρι τη Νεάπολη, είναι το τμήμα του δημοσίου έργου, στο οποίο, χθες, η ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών έκανε μία ακόμα αυτοψία, αλλά και το τμήμα ΣΔΙΤ από τη Νεάπολη μέχρι τη Χερσόνησο. Αυτά τα έργα είναι εργοτάξια, τα οποία Κρητικοί και οι επισκέπτες του νησιού ήδη τα βλέπουν. Σήμερα, όμως, το κεντρικό κομμάτι, τα 157 χλμ. της παραχώρησης θα προστεθούν σε αυτό το πολύ μεγάλο δίκτυο. Σε όλο το μήκος του, έχουμε 43 τουλάχιστον κόμβους, 23 σήραγγες, 89 γέφυρες.
Ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Νίκος Ταχιάος τόνισε: «Σήμερα κλείνει ένας δύσκολος κύκλος και ξεκινά μία νέα μέρα — εξίσου απαιτητική, αλλά και αισιόδοξη. Ολοκληρώνεται μια μακρά και σύνθετη διαδικασία, γιατί το να καταλήξει ένα έργο από την ωρίμανσή του μέχρι τη συμβασιοποίησή του είναι μία υπόθεση χρονοβόρα και πραγματικά περίπλοκη, ειδικά όταν πρόκειται για ένα έργο παραχώρησης, όπως αυτό που συμβασιοποιείται σήμερα.
Ας αφήσουμε πίσω το παρελθόν και ας επικεντρωθούμε στο μέλλον. Ο Β.Ο.Α.Κ. αλλάζει την Κρήτη. Η Κρήτη με τον νέο Β.Ο.Α.Κ. θα είναι ένα διαφορετικό νησί. Ωστόσο, η διαδρομή μέχρι το τελικό αποτέλεσμα δεν θα είναι εύκολη. Είναι η πρώτη φορά που στην Ελλάδα υλοποιείται ως ενιαίο έργο ένας αυτοκινητόδρομος τόσο μεγάλου μήκους, και μάλιστα σε ένα νησί με υψηλή, εποχιακά έντονη, κυκλοφορία.
Αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμαστε τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας και των τοπικών αρχών. Η επιτυχία του έργου εξαρτάται από αυτήν ακριβώς τη συνεργασία. Ήδη πριν από τη συμβασιοποίηση, ξεκινήσαμε διαβουλεύσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του νησιού — και αυτές θα συνεχιστούν. Είναι κρίσιμο να πορευτούμε όλοι μαζί, γιατί αυτό το έργο δεν ανήκει μόνο στην Κυβέρνηση, αλλά σε ολόκληρη την Κρήτη. Και είναι η ίδια η Κρήτη που θα συμβάλει στην επιτυχή ολοκλήρωσή του.
Η διαβούλευση θα είναι συνεχής. Πολλά από τα αιτήματα των τοπικών κοινωνιών είναι λογικά και τα προσεγγίζουμε θετικά. Ήδη εργαζόμαστε με τους φορείς για να τα ενσωματώσουμε, όπου αυτό είναι εφικτό.
Αυτό που χρειάζεται, επίσης, να γίνει κατανοητό είναι ότι η παραχώρηση δεν είναι απλώς μία εγκατάσταση ενός αναδόχου, ο οποίος θα δώσει ένα εξαιρετικό έργο και θα το λειτουργήσει με πραγματικά πρωτοφανή τρόπο για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά είναι και ένα εργαλείο. Είναι ένα εργαλείο που μπορεί να προσφέρει και παράπλευρα οφέλη — συνοδά έργα, επεκτάσεις και υποδομές που ωφελούν την τοπική κοινωνία. Αυτή είναι η εμπειρία από τις παραχωρήσεις — εμπειρία που αποδίδεται και στις κυβερνήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Σήμερα ξεκινά ένας νέος κύκλος. Στόχος της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι η άμεση εγκατάσταση εργοταξίων σε όλους τους νομούς της Κρήτης. Εργαζόμαστε εντατικά προς αυτήν την κατεύθυνση και σύντομα αυτό θα γίνει πράξη — όχι μόνο λόγω των χρονοδιαγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά γιατί είναι αναγκαίο για να βρει η Κρήτη έναν νέο λειτουργικό ρυθμό.
Είμαστε σήμερα εδώ με χαρά, αλλά και με αίσθημα ευθύνης, γιατί το εγχείρημα που ξεκινά μπροστά μας είναι μεγάλο. Θα συνεχίσουμε με την ίδια αφοσίωση, με την οποία όλες οι πολιτικές ηγεσίες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, των Κυβερνήσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη αντιμετώπισαν αυτό το έργο.
Εύχομαι στην Κρήτη να απολαύσει το έργο αυτό που ξεκινά σήμερα. Και επιτρέψτε μου να προσθέσω κάτι ακόμα: στην Κρήτη έχουμε βρει τους πιο ώριμους και συνεργάσιμους συνομιλητές. Είναι κάτι που αξίζει να αναγνωρίσουμε. Και αυτή η συνεργασία θα είναι καθοριστική για την ταχεία υλοποίηση του έργου.
Καλή επιτυχία στο έργο!».
Ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης δήλωσε: «Ο Β.Ο.Α.Κ. μεταφέρει ταχύτερα την Κρήτη στη νέα εποχή. Προάγει την περιφερειακή ανάπτυξη, τονώνει την κοινωνική συνοχή, ισχυροποιεί το αποτύπωμα της Κρήτης στον παγκόσμιο χάρτη.
Ένα έργο που δεν συνδέει απλώς τους νομούς της Κρήτης, αλλά αλλάζει τον χάρτη της Κρήτης. Ένας οδικός άξονας που φέρνει πιο κοντά τους ανθρώπους, που ενώνει τα κομμάτια ενός παζλ, το οποίο για δεκαετίες έμοιαζε με χαμένο παιχνίδι. Ένας δρόμος που θύμιζε τον γόρδιο δεσμό, ο οποίος λύθηκε, γιατί δουλέψαμε, κυρίως όμως διότι συνεργαστήκαμε όλοι μαζί.
Επιτρέψτε μου, κ. Πρωθυπουργέ, να πω ότι όλοι οι Κρητικοί μετρούν αντίστροφα μέχρι την ημέρα που ο Βόρειος Οδικός Άξονας της Κρήτης, η «ραχοκοκαλιά» που θα διατρέχει και τους τέσσερις νομούς, θα παραδοθεί στην κυκλοφορία, συμβάλλοντας καθοριστικά στην παραγωγική και οικονομική ανασυγκρότηση του νησιού.
Οφείλω, όμως, να τονίσω και να επαναλάβω: ο Β.Ο.Α.Κ. για την Περιφέρεια Κρήτης ξεκινά από την Κίσσαμο και φτάνει μέχρι τη Σητεία. Και πιστεύω ότι θα δώσετε αυτές τις οδηγίες, ώστε να μπορέσει πραγματικά να γίνει αυτό το έργο και είμαι βέβαιος ότι θα αναζητηθούν και οι απαιτούμενοι πόροι, ικανοποιώντας ένα διαχρονικό αίτημα των Σητειακών, αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας του Λασιθίου».
