Πρόεδρος Περιφερειακής Αναπτυξιακής Εταιρείας Κρήτης, Περιφερειακός Σύμβουλος
Καλημέρα σας. Καλώς ορίσατε.
Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου της
Αναπτυξιακής Εταιρείας Κρήτης σας καλωσορίζω στο φιλόξενο νησί μας και σας ευχαριστώ για την παρουσία σας και τη συμμετοχή σας στο τόπο που έχει συνδέσει την ιστορία και την παράδοσή του με τον πρωτογενή τομέα.
Για εμάς ο πρωτογενής τομέας αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο στην οικονομική ανάπτυξη καθώς συνδέεται άμεσα με τις παραδόσεις του νησιού μας, την γαστρονομία του και κατ’ επέκταση τον τουρισμό του. Η Κρήτη γνωστή για την μοναδική της γεωγραφική θέση, το κλίμα και το πλούσιο φυσικό της πλούτο συνιστά έναν από τους σημαντικότερους αγροτικούς και κτηνοτροφικούς πυλώνες της χώρας μας. Ωστόσο οι σύγχρονες προκλήσεις απαιτούν άμεσα επαναπροσδιορισμό της παραγωγής, με έμφαση στην καινοτομία και τη βιωσιμότητα.
Άλλωστε καινοτομία και βιωσιμότητα είναι πλέον απολύτως αλληλένδετες. Δεν μπορεί να υπάρχει βιωσιμότητα χωρίς καινοτομία και δεν θα ευδοκιμήσουν σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, καινοτόμες πρακτικές που δεν έχουν ως προαπαιτούμενο και προτεραιότητα τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η καινοτομία στον πρωτογενή τομέα περιλαμβάνει την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, πρακτικών και στρατηγικών, με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας, τη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων, τη μείωση του κόστος παραγωγής και το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Στην Κρήτη παρατηρούμε ήδη σημαντικά παραδείγματα καινοτομίας όπως αγροτεχνολογία και ψηφιακή γεωργία, εφαρμογές δηλαδή που χρησιμοποιούν αισθητήρες και δορυφορικά δεδομένα για τη βέλτιστη άρδευση και λίπανση, νέες καλλιέργειες, εισαγωγή δηλαδή καλλιεργειών με υψηλή προστιθέμενη αξία όπως η βιομηχανική κάνναβη και τα φαρμακευτικά βότανα, καινοτόμα προϊόντα, παραγωγή δηλαδή πιστοποιημένων βιολογικών και λειτουργικών τροφίμων όπως το ελαιόλαδο υψηλής φαινολικής σύνθεσης. Αυτό είναι ένα μονο δείγμα του τι μπορεί να προσφέρει η τεχνολογία και η επιστήμη στην ανάπτυξη τέτοιων εφαρμογών. Και γι’ αυτό τον λόγο σήμερα, στην αίθουσα έχουμε σπουδαίους επιστήμονες και σημαντικούς εκπροσώπους του κλάδου που θα αναπτύξουν αναλυτικότερα τις εφαρμογές αυτές.
Αυτό που θέλω όμως να τονίσω και έχει για εμένα πολύ μεγάλη σημασία και αξία γιατί αφορά το πολύτιμο κεφάλαιο που λέγεται άνθρωποι του κλάδου είναι η βαρύτητα που πρέπει να δοθεί στην τεχνολογική εκπαίδευση των αγροτών και στην ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ ερευνητικών κέντρων και τοπικών παραγωγών οι οποίοι αποτελούν καθοριστικά βήματα για την ενίσχυση της καινοτομίας. Και όπως ήδη ανέφερα και το πιστεύω πραγματικά δεν μπορεί η καινοτομία να επιτελέσει το έργο της και να επιτύχει τους στόχους της σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα χωρίς να συμπεριλάβει τη βιωσιμότητα του κλάδου αλλά και δευτερογενώς των κλάδων που συνδέονται με την κρητική γη. Η βιωσιμότητα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τη θωράκιση της παραγωγής ώστε να αφήσουμε στις επόμενες γενιές μια γη που θα αποδίδει καρπούς και δεν θα είναι μια άγονη γη που θυμίζει εν τέλει μια καμένη γη.
Άλλωστε στην Κρήτη θα πρέπει να είμαστε περήφανοι γιατί ήδη εφαρμόζονται τέτοιου είδους στρατηγικές με σεβασμό στο περιβάλλον και με προοπτική για την προστασία αυτού του ευλογημένου τόπου. Οι στρατηγικές που εφαρμόζονται στην Κρήτη περιλαμβάνουν την ορθολογική διαχείριση του νερού με την αξιοποίηση τεχνικών αφαλάτωσης και ανακύκλωσης υδάτων για άρδευση, τη βιολογική γεωργία, που η Κρήτη πρωτοπορεί με μεγάλη έκταση καλλιεργειών που εφαρμόζουν βιολογικές μεθόδους, τη κυκλική οικονομία, με την κρίση αποβλήτων από τη γεωργική και κτηνοτροφική δραστηριότητα για την παραγωγή ενέργειας ή λιπασμάτων. Αγροδασικά συστήματα, συνδυασμός καλλιεργειών και δεντροφυτεύσεων για τη μείωση της διάβρωσης και την αύξηση της βιοποικιλότητας. Σίγουρο όλα αυτά και ακόμα περισσότερα που θα ακούσουμε από τους καλεσμένους μας αποτελούν μια καλή και σταθερή βάση.
Ωστόσο οι προκλήσεις είναι πολλές και η φύση δεν μας επιτρέπει να τις αγνοήσουμε όπως επίσης και οι ευκαιρίες για βελτίωση είναι εξίσου πολλές και δεν έχουμε κανέναν λόγο να τις προσπεράσουμε. Παρά λοιπόν τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει υπάρχουν ακόμα προκλήσεις. Η κλιματική αλλαγή για παράδειγμα πρώτα και κυριαρχεί αυξημένες πιέσεις με συχνότερα φαινόμενα ξηρασίας και ακραία καιρικά φαινόμενα.
Η κατακερματισμένη γη και το μικρό μέγεθος των εκμεταλλεύσεων δυσκολεύουν την εφαρμογή τεχνολογικών λύσεων μεγάλης κλίμακας. Επίσης χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυση χρηματοδοτήσεων και προγραμμάτων κατάρτισης για τους παραγωγούς για να αντιμετωπίσουν αυτές τις σοβαρές προκλήσεις. Από την άλλη πλευρά οι νέες ευκαιρίες αφορούν στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την πράσινη ανάπτυξη όπως επίσης και στην προώθηση των κρητικών προϊόντων σε διεθνείς αγορές με βάση την ποιότητα και την βιώσιμη παραγωγή τους.
Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό, η Περιφέρεια Κρήτης έχει τη δυναμική να εξελιχθεί σε πρότυπο βιώσιμης γεωργίας και κτηνοτροφίας συνδυάζοντας την παράδοση με την τεχνολογία. Η καινοτομία και η βιωσιμότητα δεν είναι απλά στόχοι αλλά οι απαραίτητες προϋποθέσεις για έναν ανταγωνιστικό και ανθεκτικό πρωτογενή τομέα. Μπορεί να σας κούρασα με όλα αυτά, δεν είναι όμως λόγια, δεν είναι βαρύγδουπες επισημάνσεις και σύνθετες έννοιες.
Είναι επιτακτική ανάγκη να στηρίξουμε κάθε προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση και η Αναπτυξιακή Εταιρεία Κρήτης θα συνεχίσει να το κάνει αποτελώντας αρωγό αυτής της προσπάθειας.
Σας ευχαριστώ πολύ.
