του Γιώργου Ατσαλάκη*
Η συνεχή
ανάπτυξη της τεχνολογίας μας οδηγεί σε δυο σημαντικές τεχνολογικές δυνατότητες
που θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας για να εξασφαλίσουμε σωστές αποφάσεις. Η μια
είναι η δυνατότητα που μας δίνει πλέον η τεχνολογία να αναλύουμε δεδομένα ώστε
να αποφασίζουμε την βέλτιστη λύση για κάποιο πρόβλημα. Η δεύτερη είναι οι
ψηφιακές πλατφόρμες που σταδιακά ψηφιοποιούν κάθε είδους διαδικασίες. Για την
αντιμετωπίσει της πανδημίας, αξίζει να μελετηθεί η στρατηγική της Ιαπωνίας και
της Ταϊβάν.
Ο αριθμός των κρουσμάτων δεν είναι ο καλύτερος δείκτης για να φθάσουμε σε
συμπεράσματα για την πανδημία, διότι επηρεάζεται από τον αριθμό των τεστ. Για
αυτό βασιζόμαστε στον αριθμό των θανάτων ανά 100.000 κατοίκους για να
αναλύσουμε τα δεδομένα. Το Βέλγιο είναι η χώρα με τους περισσότερους θανάτους:
155 θάνατοι ανά 100 χιλ. κατοίκους, ακολουθεί το Περού με 110, και η Ιταλία με
107. Μερικές άλλες χώρες που έχουν ενδιαφέρον, είναι: η Ισπανία 103, η Αγγλία 95, ΗΠΑ 92, Γαλλία 89, Σουηδία
74, Ελβετία 71, Ελλάς 35, Γερμανία 27, Ινδία 10, Κύπρος 7, Αυστραλία 3,5,
Ιαπωνία 2, Σιγκαπούρη 0,5, Νέα Ζηλανδία 0,5, Κίνα 0,3, και η Ταϊβάν 0,03.
Η χώρα μας έχει 125.173 κρούσματα και 3.687 θανάτους που αντιστοιχούν σε 35
θανάτους ανά 100 χιλιάδες κάτοικους και μείωση του ΑΕΠ κατά 15,2% το 2ο τρίμηνο
του 2020 και δύο απαγορευτικά.
Η Ιαπωνία από την αρχή της πανδημίας μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου έχει 179.653
κρούσματα και 2.585 θανάτους που αντιστοιχούν σε 2 θανάτους ανά 100 χιλιάδες
κατοίκους, τους χαμηλότερους θανάτους μεταξύ των χωρών των G7.
Η Ιαπωνία ακολούθησε μια στρατηγική βασισμένη στην παραδοχή ότι ο ιός
μεταδίδεται κυρίως μέσω του αέρα, και συνιστούσε στους πολίτες να ακολουθούν το
τρίπτυχο: α) αποφυγή κλειστών χώρων, β) αποφυγή συνωστισμών πολλών ατόμων και
γ) αποφυγή στενών επαφών. Επιπλέον εστίασε στην απαγόρευση: των βραδινών πάρτι,
το πιοτό και το φαγητό με πάνω από 4 άτομα, της ομιλίας χωρίς μάσκα, της
διαμονής σε μικρούς κοιτώνες, και της χρήσης των δοκιμαστηρίων ρούχων κλπ.
Η Ιαπωνία κατάφερε αυτήν την επιτυχία χωρίς αυστηρά απαγορευτικά (lockdown) και
με μικρό αριθμό τέστ περίπου 27 ανά 100.000 κατοίκους έναντι 400 των ΗΠΑ και
του ΗΒ. Έρευνες έδειξαν ότι στο μετρό, εάν τα παράθυρα είναι ανοικτά, οι
επιβάτες κάθονται διαγώνια και φορούν μάσκα, ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού
περιορίζεται κατά 75%. Έτσι λειτουργούσαν τα σινεμά και τα θέατρα συνεχώς. Οι
πολίτες με την παραμικρή ανησυχητική ένδειξη έμεναν σπίτι τους σε καραντίνα. Η
Ιαπωνία αντιμετώπισε αρκετά αποτελεσματικά το πρώτο κύμα του Μαρτίου και το
δεύτερο κύμα τον Αύγουστο και τώρα αντιμετωπίζει τα αυξημένα κρούσματα του 3ου
κύματος. Το ΑΕΠ μειώθηκε στο 2ο τρίμηνο του 2020 κατά 7,8%. Φυσικά οι Ιάπωνες
ακολούθησαν ευλαβικά τις οδηγίες των αρχών.
Αναλύοντας τα παγκόσμια δεδομένα αντιμετώπισης του κορωνοϊού καταλήγουμε στο
συμπέρασμα ότι η χώρα με την πιο αποτελεσματική στρατηγική αντιμετώπισης της
πανδημίας ήταν και εξακολουθεί να είναι η Ταϊβάν η οποία χρησιμοποιεί νέες
τεχνολογίες προκειμένου να θέτει σε καραντίνα τα κρούσματα και τις επαφές τους
ώστε να μην χρειαστεί να προβαίνει σε απαγορευτικό, και να κρατά λειτουργούσα
την οικονομία. Από την αρχή της επιδημίας μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου έχει 724
κρούσματα και 7 θανάτους που αντιστοιχούν σε 0,03 θανάτους ανά 100 χιλιάδες
κατοίκους.
Η πετυχημένη στρατηγική της Ταϊβάν βασίζεται στην μαζική χρήση τεστ και κυρίως
γρήγορων τεστ, στην αποτελεσματική ιχνηλάτηση των κρουσμάτων, και στην αυστηρή
τήρηση της καραντίνας. Το αποτέλεσμα είναι η οικονομία της, το 2ο τρίμηνο να
έχει πτώση μόνο 0,58% και να είναι η μοναδική χώρα με θετική ανάπτυξη στο 2020 (προβλέπεται αύξηση του ΑΕΠ
1,5%) και δεν αντιμετώπισε δεύτερο κύμα
τον Αύγουστο. Τις τελευταίες εβδομάδες, εμφανίζεται ένα ασθενές τρίτο κύμα
χωρίς θανάτους.
Ειδικότερα η Ταϊβάν ακολούθησε από την αρχή μέχρι σήμερα αυστηρό έλεγχο των
συνόρων με υποχρεωτικό τεστ κατά την είσοδο των ταξιδιωτών. Με την χρήση νέων
ψηφιακών τεχνολογιών κατάφερε να κάνει 20-30 ιχνηλατήσεις σε κάθε κρούσμα.
Ειδική «ψηφιακή εφαρμογή» ανιχνεύει τις επαφές κάθε κρούσματος τις τελευταίες
δύο εβδομάδες. Με τον τρόπο αυτό ήταν αδύνατο να μην εντοπιστεί κάποιο κρούσμα. Όλα τα άτομα που
ιχνηλατήθηκαν, ακόμα και εάν ήταν αρνητικά στο τεστ, υποβλήθηκαν σε 14ήμερη
καραντίνα στο σπίτι.
Τα άτομα σε καραντίνα επιτηρούνται από ειδική «ψηφιακή εφαρμογή» για κινητά ή
με συσκευή που «φοριέται» (wearable), η οποία ειδοποιούσε τους πολίτες ότι
πλησιάζει άτομο που βρίσκεται σε καραντίνα. Το πρόστιμο για αυτόν που δεν
τηρούσε την καραντίνα ήταν 35.000 δολάρια. Σε καραντίνα υπεβλήθησαν 340.000
άτομα, από τα οποία το 99.7% την τήρησε. Περίπου 1.000 άτομα πλήρωσαν πρόστιμο
για μη συμμόρφωση. Επίσης καθιερώθηκε υποχρεωτική χρήση της μάσκας, μόλις οι παραγόμενες ποσότητες μασκών
έγιναν επαρκείς.
Ουσιαστικά θυσιάστηκαν 340.000 άτομα σε καραντίνα 14 ημερών με αντάλλαγμα τα
υπόλοιπα 23 εκατομμύρια να ζουν κανονική ζωή και να δουλεύει πλήρως η οικονομία
τους.
Και άλλες χώρες που χρησιμοποίησαν νέες τεχνολογίες έχουν πολύ ελάχιστους
θανάτους ανά 100 χιλιάδες κατοίκους: Σιγκαπούρη 0,5, η Νότιος Κορέα 1,2, το Χονγκ
Κονγκ 1,6, η Κίνα 0,3 κλπ.
* Ο Γιώργος Ατσαλάκης είναι
Αναπληρωτής Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων & Πρόβλεψης
