Σε Διακήρυξη 13 σημείων κατέληξε η άτυπη σύνοδος κορυφής των ηγετών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ που πραγματοποιήθηκε στο Πόρτο, με πρωτοβουλία της Πορτογαλικής Προεδρίας.
Συγκεκριμένα η Διακήρυξη:
1. Υπογραμμίζουμε τη σημασία της ευρωπαϊκής ενότητας και αλληλεγγύης για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Οι αξίες αυτές έχουν καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο έχουν αντιδράσει οι ευρωπαίοι πολίτες στην κρίση αυτή, βρίσκονται δε στον πυρήνα του κοινού μας εγχειρήματος και του διακριτού μας κοινωνικού προτύπου. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, η Ευρώπη πρέπει να είναι η ήπειρος της κοινωνικής συνοχής και της ευημερίας. Επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να εργαστούμε για μια κοινωνική Ευρώπη.
2. Από την αρχή της πανδημίας COVID-19, η ταχεία, αποφασιστική και ολοκληρωμένη δράση σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο έχει προστατεύσει εκατομμύρια ζωές, θέσεις εργασίας και επιχειρήσεις.
3. Το ίδιο πνεύμα ενότητας και αλληλεγγύης ενέπνευσε την ιστορική μας συμφωνία για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο τον Ιούλιο του 2020, καθώς και την ειδική προσπάθεια ανάκαμψης στο πλαίσιο του μέσου «Next Generation EU».
Καθώς επιταχύνουμε την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, οι μαζικές αυτές ευρωπαϊκές επενδύσεις και οι συνεπαγόμενες μεταρρυθμίσεις θα θέσουν την Ένωση και τα κράτη μέλη της σταθερά σε μεταρρυθμιστική τροχιά προς μια δίκαιη, βιώσιμη και ανθεκτική ανάκαμψη. Μια συλλογική, συνεκτική, έγκαιρη και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψη θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα, την ανθεκτικότητα, την κοινωνική διάσταση και τον ρόλο της Ευρώπης στην παγκόσμια σκηνή.
4. Χαιρετίζουμε τη διάσκεψη υψηλού επιπέδου που διοργάνωσε η πορτογαλική Προεδρία στο πλαίσιο της κοινωνικής συνόδου κορυφής του Πόρτο και λαμβάνουμε υπό σημείωση τα αποτελέσματά της. Ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της ανάκαμψης. Η εφαρμογή του θα ενισχύσει την προσπάθεια της Ένωσης για μια ψηφιακή, πράσινη και δίκαιη μετάβαση, θα συμβάλει δε στην επίτευξη της κοινωνικής και οικονομικής σύγκλισης προς τα πάνω και στην αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων.
Η κοινωνική διάσταση, ο κοινωνικός διάλογος και η ενεργός συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων βρίσκονταν ανέκαθεν στον πυρήνα μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής κοινωνικής οικονομίας της αγοράς. Η προσήλωσή μας στην ενότητα και την αλληλεγγύη σημαίνει επίσης εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους και για όλες και μέριμνα ώστε να μη μείνει κανείς στο περιθώριο.
5. Όπως ορίζεται στο στρατηγικό θεματολόγιο της ΕΕ 2019-2024, είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε να εμβαθύνουμε τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις αντίστοιχες αρμοδιότητες και τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Το σχέδιο δράσης που παρουσίασε η Επιτροπή στις 4 Μαρτίου 2021 παρέχει χρήσιμη καθοδήγηση για την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων στους τομείς της απασχόλησης, των δεξιοτήτων, της υγείας και της κοινωνικής προστασίας.
6. Επικροτούμε τους νέους πρωταρχικούς στόχους της ΕΕ για την απασχόληση, τις δεξιότητες και τη μείωση της φτώχειας και τον αναθεωρημένο κοινωνικό πίνακα αποτελεσμάτων που προτείνεται στο σχέδιο δράσης, οι οποίοι θα συμβάλουν στην παρακολούθηση της προόδου προς την εφαρμογή των αρχών του κοινωνικού πυλώνα, λαμβανομένων υπόψη των διαφορετικών εθνικών συνθηκών, καθώς και ως μέρος του πλαισίου συντονισμού των πολιτικών εντός του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
7. Καθώς η Ευρώπη ανακάμπτει σταδιακά από την πανδημία COVID-19, προτεραιότητα θα είναι η μετάβαση από την προστασία στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη βελτίωση της ποιότητας των θέσεων εργασίας, με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών επιχειρήσεων) να διαδραματίζουν καίριο ρόλο. Η εφαρμογή των αρχών του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων θα είναι ουσιαστικής σημασίας για την εξασφάλιση της δημιουργίας περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας για όλους και για όλες στο πλαίσιο μιας ανάκαμψης χωρίς αποκλεισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, οι σχετικές νομοθετικές και μη νομοθετικές εργασίες θα πρέπει να προωθηθούν σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών.
8. Θα θέσουμε την εκπαίδευση και τις δεξιότητες στο επίκεντρο της πολιτικής μας δράσης. Η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση θα δημιουργήσουν τεράστιες ευκαιρίες για τους ευρωπαίους πολίτες, αλλά και πολλές προκλήσεις, οι οποίες θα απαιτήσουν περισσότερες επενδύσεις στην εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση, τη δια βίου μάθηση, την αναβάθμιση δεξιοτήτων και την επανειδίκευση, ώστε να δοθεί ώθηση στην επαγγελματική μετάβαση προς τομείς με αυξανόμενη ζήτηση εργασίας. Ταυτόχρονα, οι αλλαγές που συνδέονται με την ψηφιοποίηση, την τεχνητή νοημοσύνη, την τηλεργασία και την οικονομία των πλατφορμών θα απαιτήσουν ιδιαίτερη προσοχή, προκειμένου να ενισχυθούν τα δικαιώματα των εργαζομένων, τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και η υγεία και η ασφάλεια στην εργασία.
9. Είμαστε προσηλωμένοι στη μείωση των ανισοτήτων, την προάσπιση των δίκαιων μισθών, την πάταξη του κοινωνικού αποκλεισμού και την αντιμετώπιση της φτώχειας, αναλαμβάνοντας ως στόχο να καταπολεμήσουμε την παιδική φτώχεια και να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους αποκλεισμού των ιδιαίτερα ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως των μακροχρόνια ανέργων, των ηλικιωμένων, των ατόμων με αναπηρία και των αστέγων.
10. Θα εντείνουμε τις προσπάθειες για την καταπολέμηση των διακρίσεων και θα εργαστούμε ενεργά για να εξαλείψουμε τις διαφορές μεταξύ φύλων στην απασχόληση, τις αμοιβές και τις συντάξεις και να προωθήσουμε την ισότητα και τη δικαιοσύνη για κάθε άτομο στην κοινωνία μας, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αρχή 2 του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.
11. Θα δώσουμε προτεραιότητα στη δράση για τη στήριξη των νέων ανθρώπων, που έχουν επηρεαστεί πολύ αρνητικά από την κρίση της COVID-19, η οποία έχει διαταράξει σοβαρά τη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας και τα σχέδιά τους στο επίπεδο της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Η νεολαία αποτελεί απαραίτητη πηγή δυναμισμού, ταλέντου και δημιουργικότητας για την Ευρώπη. Πρέπει να μεριμνήσουμε ώστε οι νέες και οι νέοι να καταστούν η κινητήρια δύναμη της χωρίς αποκλεισμούς πράσινης και ψηφιακής ανάκαμψης για την οικοδόμηση της Ευρώπης του μέλλοντος, μεταξύ άλλων με την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του Erasmus+ για την προώθηση της κινητικότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη για όλους τους φοιτητές, τις φοιτήτριες, τους μαθητευόμενους και τις μαθητευόμενες.
12. Τονίζουμε ότι είναι σημαντικό να παρακολουθείται εκ του σύνεγγυς η πρόοδος προς την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και την επίτευξη των πρωταρχικών στόχων της ΕΕ για το 2030, μεταξύ άλλων στο υψηλότερο επίπεδο.
13. Επικροτούμε, ως μια ακόμη επιτυχία του ευρωπαϊκού κοινωνικού διαλόγου, την υποβολή κοινής πρότασης από τους ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους για εναλλακτικό σύνολο δεικτών μέτρησης της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής προόδου, που θα συμπληρώνει το ΑΕγχΠ ως μέτρο ευημερίας για τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.
Διακήρυξη Πόρτο
