Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε στο Σότσι με τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας Vladimir Putin. Οι δύο ηγέτες είχαν μια γόνιμη συζήτηση για το μέλλον και τις προοπτικές των διμερών σχέσεων.
Κατά τη συνάντηση επιβεβαιώθηκαν οι στενοί και ιστορικοί δεσμοί των δύο χωρών και των δύο λαών, ενώ τονίστηκε η σημασία της επιτυχημένης κοινής πρωτοβουλίας Έτος Ιστορίας Ελλάδας – Ρωσίας 2021.
Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν απόψεις για την περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών σχέσεων σε μια σειρά από τομείς, στη συνέχεια της διεξαγωγής της 13ης Μεικτής Διυπουργικής Επιτροπής και της υπογραφής σχετικού Πρωτοκόλλου, και εξέφρασαν ικανοποίηση για την ενίσχυση του διμερούς συμβατικού πλαισίου, κατόπιν υπογραφής τεσσάρων συμφωνιών στο περιθώριο της Μεικτής Διυπουργικής Επιτροπής.
Στην διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου ο Έλληνας Πρωθυπουργός επισήμανε:
«Συζητήσαμε, βέβαια, και ζητήματα τα οποία αφορούν την αγορά της ενέργειας. Η Ρωσία έχει διαχρονικά τα τελευταία σχεδόν 30 χρόνια αποδειχθεί ένας αξιόπιστος προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ελλάδα, όπως και η Ελλάδα είναι με τη σειρά της ένας αξιόπιστος εταίρος. Και ο Πρόεδρος Πούτιν το γνωρίζει καλά αυτό, καθώς αφορά μία διάσταση της συνεργασίας με τρίτες χώρες στην οποία ο ίδιος αποδίδει προσωπικά μεγάλη σημασία και είναι σημαντικό, παρά το ευμετάβλητο των όρων της αγοράς, οι όποιες προσαρμογές στην προμήθεια φυσικού αερίου να μην αποκλίνουν σημαντικά από την υφιστάμενη συμφωνία.
Συζητήσαμε περισσότερες προοπτικές επενδύσεων, ελληνικών επενδύσεων στη Ρωσία, ρωσικών επενδύσεων στην Ελλάδα, θέματα τα οποία αφορούν τον τουρισμό, το πώς θα μπορέσουμε να υποδεχθούμε περισσότερους Ρώσους επισκέπτες φέτος το καλοκαίρι στην Ελλάδα και νομίζω ότι έχουμε καταλήξει σε ένα κοινό πρόγραμμα δράσης.
Κατά την έναρξη της συνάντησης έγινε ο εξής διάλογος:
Vladimir Putin: «Ευχαριστώ πολύ για την επίσκεψή σας στη Ρωσία. Στην αρχή θα ήθελα να σταθώ σε ζητήματα παραδοσιακά αλλά πολύ σημαντικά, τα οποία σχετίζονται με τις ιδιαίτερες πνευματικές σχέσεις, με τους δεσμούς μεταξύ των χωρών, με την ιστορία και το έτος ιστορίας μεταξύ Ρωσίας και Ελλάδος. Και ακριβώς αυτό το έτος ιστορίας Ρωσίας – Ελλάδας συνέπεσε με τα 200 χρόνια από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης. Και όπως είναι γνωστό, η Ρωσία είχε σημαντική συνεισφορά στην επίτευξη των στόχων που έθεσε ο ελληνικός λαός.
Θα ήθελα να επισημάνω ότι και σήμερα οι σχέσεις μας αναπτύσσονται αρκετά θετικά. Αν πέρσι είχαμε πτώση στο διμερές εμπόριο περίπου κατά 35% φέτος έχουμε αύξηση κατά 56% και σχεδόν έχουμε φτάσει στους δείκτες του 2009. Ξέρω ότι πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με μέλη της ρωσικής κυβέρνησης, μεταξύ των κυβερνήσεων έχουν επιτευχθεί σημαντικές, καλές συμφωνίες, και ετοιμάστηκε ένα πακέτο συμφωνιών που υπογράφηκε. Όλα αυτά, αλλά και άλλα ζητήματα θα τα συζητήσουμε κατά τη σημερινή μας συνάντηση, σε τυπική συνάντηση, σε τυπικές συνθήκες, αλλά και σε ανεπίσημες συνθήκες με γεύμα εργασίας. Καλώς ορίσατε.»
Κυριάκος Μητσοτάκης: «Σας ευχαριστώ πολύ κ. Πρόεδρε για την πρόσκληση και για τη θερμή σας υποδοχή. Είναι χαρά μου που επισκέπτομαι τη Ρωσική Ομοσπονδία σε μία χρονιά η οποία είναι τόσο σημαδιακή και για την ελληνική ιστορία αλλά και για τις ελληνορωσικές σχέσεις. Πριν από 200 χρόνια ξεκίνησε η ελληνική επανάσταση η οποία οδήγησε τελικά στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος και δεν ξεχνάμε, ότι η Ρωσία στάθηκε στο πλευρό μας και οφείλεται και στη συνεισφορά των μεγάλων δυνάμεων της εποχής το γεγονός ότι η Ελλάδα τελικά κατέκτησε την ελευθερία της και την ανεξαρτησία της. Και ήταν σημαντικό το γεγονός ότι μπορέσαμε να δρομολογήσουμε το έτος ιστορίας Ελλάδας – Ρωσίας για το 2021 και πιστεύω ότι αυτό μπορεί να είναι το έναυσμα για στενότερες σχέσεις σε όλα τα επίπεδα, ξεκινώντας με την οικονομία.
Η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς καθώς η πανδημία φτάνει στο τέλος της. Και σίγουρα υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης των οικονομικών μας σχέσεων και ως προς το διμερές μας εμπόριο αλλά και ως προς τον τουρισμό. Από εκεί και πέρα, θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για πολλά θέματα, συμπεριλαμβανομένης και της περιφερειακής ασφάλειας, η Ρωσία είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας και εκ των πραγμάτων έχει βαρύνοντα λόγο στις εξελίξεις στην περιοχή. Και πάλι σας ευχαριστώ που μου δώσατε την ευκαιρία να επισκεφτώ και το Σότσι, μία περιοχή στην οποία εξάλλου κατοικούν πάρα πολλοί συμπατριώτες σας ελληνικής καταγωγής και την οποία είχα τη χαρά να επισκεφτώ για πρώτη φορά πριν από 30 χρόνια όταν συνόδευα τον πατέρα μου, τότε Πρωθυπουργό που είχε επισκεφθεί την Ανάπα και το Γκελεντζίκ. Οπότε και πάλι σας ευχαριστώ πολύ.»
Στην διάρκεια της συναντήσεις υιοθετήθηκε Κοινό Πρόγραμμα Δράσεων για τα έτη 2022-2024, που θα προσδιορίσει βασικούς άξονες διμερούς συνεργασίας για τα επόμενα χρόνια.
Ο Πρωθυπουργός έθεσε στον κ. Putin την εκκρεμότητα της επιστροφής στην Ελλάδα των Αρχείων των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων, με τον Πρόεδρο της Ρωσίας να αποδέχεται το πάγιο αίτημα της Ελλάδας. Η συμφωνία, η οποία ανακοινώθηκε κατά τις δηλώσεις των δύο ηγετών, δρομολογεί τον επαναπατρισμό των Αρχείων, τα οποία κλάπηκαν από τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής κατά την υποχώρησή τους από την Ελλάδα και στη συνέχεια εντοπίστηκαν από τον σοβιετικό στρατό στο Βερολίνο, μετά την κατάληψη της πόλης. Η επιστροφή των Αρχείων, τα οποία σήμερα φιλοξενούνται στη Μόσχα, στις εγκαταστάσεις όπου φυλάσσονται τα ρωσικά Στρατιωτικά Αρχεία, αποτελούσε σταθερή επιδίωξη της Ελλάδας εδώ και δεκαετίες.
Σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι η Τουρκία με την επιθετική ρητορική της και τις προκλητικές ενέργειές της, επιμένει να συμπεριφέρεται με τρόπο που δυσχεραίνει την συνεννόηση μεταξύ των κρατών της περιοχής, αλλά και τις προσπάθειες για ειρηνική διευθέτηση των προβλημάτων. Επανέλαβε ότι η Ελλάδα παραμένει πρόθυμη για διάλογο υπό την απαραίτητη προϋπόθεση πλήρους σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας.
Ο Πρωθυπουργός εξέφρασε την εκτίμησή του για την σαφή τοποθέτηση της ρωσικής πλευράς ως προς τη θεμελιώδη σημασία του Δικαίου της Θάλασσας για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σχετικά με το Κυπριακό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την εκτίμησή του για τη συνεπή και εποικοδομητική στάση της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Τόνισε ότι το Κυπριακό αποτελεί ζήτημα πρώτης προτεραιότητας για την Ελλάδα και επανέλαβε την προσήλωση στον στόχο αμοιβαία αποδεκτής λύσης, εντός του δεσμευτικού για όλους πλαισίου των σχετικών Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Υπογράμμισε ότι για την Ελλάδα δε νοείται λύση χωρίς την κατάργηση του αναχρονιστικού συστήματος των εγγυήσεων και χωρίς την πλήρη απόσυρση των παράνομων τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων από το νησί. Για το ζήτημα των Βαρωσίων ξεκαθάρισε ότι εάν η Τουρκία προχωρήσει με την υλοποίηση των εξαγγελιών για εποικισμό της περίκλειστης πόλης, δεν μπορεί να υπάρξει αμοιβαία αποδεκτή λύση του Κυπριακού.
Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν απόψεις για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, με έμφαση στη Λιβύη. Ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε τη σημασία τήρησης του χρονοδιαγράμματος των εκλογών της 24ης Δεκεμβρίου. Επανέλαβε την ανάγκη σεβασμού της Συμφωνίας Εκεχειρίας και των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ 2570/2571 και κάλεσε για πλήρη αποχώρηση όλων των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων, μαχητών και μισθοφόρων, στη βάση των Συμπερασμάτων της πρόσφατης Διάσκεψης των Παρισίων για τη Λιβύη.
Στο κρίσιμο ζήτημα των σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας και ΝΑΤΟ-Ρωσίας, και αναγνωρίζοντας τις υφιστάμενες προκλήσεις, ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε τη σημασία διατήρησης ανοικτών διαύλων επικοινωνίας προς το συμφέρον όλων και διαβεβαίωσε για την προσήλωση της Ελλάδας στο διάλογο ως μόνο μέσο για την εξεύρεση λύσεων. Επισήμανε επίσης ότι η Ελλάδα παγίως θεωρεί τη Ρωσία αναπόσπαστο μέρος της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας.
