[χρόνος ανάγνωσης 6 λεπτά και 7 δευτ.]
Του Αντώνη Κρητικού
Η Μακεδονία και η Κρήτη είναι δύο περιοχές της Ελλάδας με πλούσια ιστορία και παράδοση, οι οποίες έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του εμπορίου και της επιχειρηματικότητας τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και σε διεθνές επίπεδο. Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία συνάντησης καινοτόμων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και των δύο περιοχών είναι η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ).
Η ΔΕΘ, ιδρυθείσα το 1926, παρέχει μια πλατφόρμα στις επιχειρήσεις να προβάλλουν τα προϊόντα τους σε ένα διεθνές κοινό, δημιουργώντας ευκαιρίες για νέες συνεργασίες και εξαγωγές.
Η ΔΕΘ λοιπόν, η οποία διοργανώνεται κάθε χρόνο στη Θεσσαλονίκη, αποτελεί έναν κομβικό πυλώνα για την προώθηση της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα και συγκεντρώνει επιχειρήσεις από όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Μακεδονίας και της Κρήτης. Παρότι οι δύο αυτές περιοχές διαφέρουν γεωγραφικά και πολιτισμικά, υπάρχουν πολλά κοινά σημεία στην εμπορική, επιχειρηματική και ιστορική τους πορεία.
Ιστορικά Κοινά Σημεία
Η Μακεδονία και η Κρήτη έχουν μακρά ιστορία, η οποία επηρέασε τη διαμόρφωση της οικονομικής και επιχειρηματικής τους ταυτότητας. Η Μακεδονία, από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ήταν ένα από τα πιο ισχυρά κέντρα εμπορίου και στρατηγικής δύναμης στην αρχαία Ελλάδα. Η επέκταση της Μακεδονικής αυτοκρατορίας συνέβαλε στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού και του εμπορίου σε όλη την περιοχή της Μεσογείου και πέρα από αυτήν. Αντίστοιχα, η Κρήτη υπήρξε κέντρο του Μινωικού πολιτισμού, ενός από τους πρώτους ανεπτυγμένους πολιτισμούς στην Ευρώπη, με ισχυρές εμπορικές και ναυτικές δραστηριότητες.
Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους και την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας, και οι δύο περιοχές είχαν δυναμικό ρόλο στο εμπόριο και την οικονομική ανάπτυξη, με κύριους κόμβους σε στρατηγικές τοποθεσίες, όπως η Θεσσαλονίκη στη Μακεδονία και το Ηράκλειο στην Κρήτη.
Εμπορικές Ομοιότητες
Η γεωγραφική θέση και των δύο περιοχών τις καθιστά φυσικούς εμπορικούς κόμβους. Η Μακεδονία βρίσκεται στο σταυροδρόμι της Ευρώπης και των Βαλκανίων, ενώ η Κρήτη βρίσκεται στην καρδιά της Ανατολικής Μεσογείου. Η γεωστρατηγική σημασία αυτών των περιοχών έχει ενισχύσει την εμπορική τους θέση και τις έχει καταστήσει σημεία διαμετακόμισης αγαθών μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής.
Στη σύγχρονη εποχή, και οι δύο περιοχές διατηρούν ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς, κυρίως στον τομέα των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων. Η Κρήτη είναι γνωστή για την παραγωγή ελαιολάδου, κρασιού, φρούτων και λαχανικών, τα οποία εξάγονται σε όλη την Ευρώπη. Αντίστοιχα, η Μακεδονία είναι σημαντική παραγωγός καπνού, φρούτων και αγροτικών προϊόντων, με ιδιαίτερη έμφαση στη βιομηχανία τροφίμων.
Επιχειρηματικές Ομοιότητες
Η επιχειρηματικότητα και στις δύο περιοχές βασίζεται σε έναν συνδυασμό παραδοσιακών δραστηριοτήτων και καινοτόμων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών.
Στη Μακεδονία, παραδοσιακές βιομηχανίες, όπως η αγροτική παραγωγή και η βιομηχανία τροφίμων, συνυπάρχουν με νέες επιχειρήσεις στον τομέα της τεχνολογίας και της πληροφορικής, ιδίως στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, η οποία έχει εξελιχθεί σε ένα τεχνολογικό και ερευνητικό κέντρο.
Αντίστοιχα, η Κρήτη, εκτός από τις παραδοσιακές αγροτικές δραστηριότητες, έχει ενισχύσει τις επιχειρηματικές της δομές στους τομείς του τουρισμού και της φιλο ξενίας, αξιοποιώντας τη φυσική ομορφιά, τον πολιτισμό και τη γεωγραφική της θέση. Ο τουρισμός στην Κρήτη αποτελεί σημαντικό πυλώνα της τοπικής οικονομίας, με χιλιάδες τουρίστες να επισκέπτονται το νησί κάθε χρόνο, κάτι που έχει οδηγήσει στη δημιουργία μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων στον τομέα της φιλοξενίας, της εστίασης και των υπηρεσιών. Παράλληλα, η Κρήτη έχει καταφέρει να προσελκύσει επενδύσεις και σε άλλους τομείς, όπως η παραγωγή ενέργειας μέσω ανανεώσιμων πηγών, αξιοποιώντας τον άφθονο ήλιο και άνεμο του νησιού.
Στη Μακεδονία, η ανάπτυξη επιχειρηματικών και βιομηχανικών πάρκων, ιδίως στη Θεσσαλονίκη, έχει προσελκύσει πολλές καινοτόμες εταιρείες, ενώ η περιοχή έχει γίνει κέντρο start-ups και τεχνολογικής καινοτομίας. Εδώ, σημαντικό ρόλο παίζει η παρουσία πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων που ενθαρρύνουν την καινοτομία και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών. Επίσης, οι τομείς της βιομηχανίας, της ενέργειας και των υποδομών παραμένουν καθοριστικοί για την επιχειρηματική δραστηριότητα στη Μακεδονία.
Δικτύωση και Συνεργασίες
Ένα άλλο κοινό σημείο των δύο περιοχών είναι η σημασία της δικτύωσης και της συνεργασίας με άλλες αγορές. Η Μακεδονία, λόγω της εγγύτητάς της με τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη, λειτουργεί ως γέφυρα για τις ελληνικές επιχειρήσεις που θέλουν να αναπτυχθούν στο εξωτερικό. Τα λιμάνια της Θεσσαλονίκης και της Καβάλας αποτελούν κρίσιμα εμπορικά σημεία για τις εξαγωγές αγαθών, ενώ οι επιχειρήσεις στη Μακεδονία έχουν πρόσβαση σε πολλές διεθνείς αγορές μέσω του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου.
Από την άλλη, η Κρήτη, λόγω της γεωγραφικής της απομόνωσης, έχει αναπτύξει ισχυρούς θαλάσσιους δρόμους και συνεργασίες με μεσογειακές χώρες, ιδιαίτερα στον τομέα της ναυτιλίας και του τουρισμού. Το λιμάνι του Ηρακλείου είναι ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας και διαδραματίζει κομβικό ρόλο στη διακίνηση εμπορευμάτων, ενώ η αυξανόμενη ναυτιλιακή δραστηριότητα συνδέει το νησί με αγορές της Βόρειας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης.
Πολιτισμική Κληρονομιά και Επιχειρηματικότητα
Η πολιτιστική κληρονομιά και στις δύο περιοχές έχει επίσης συμβάλει στην επιχειρηματική ανάπτυξη. Στη Μακεδονία, η πλούσια ιστορία της αρχαίας Μακεδονίας, με εμβληματικές τοποθεσίες όπως η Πέλλα και η Βεργίνα, προσελκύει τουρίστες και μελετητές από όλο τον κόσμο, δημιουργώντας ευκαιρίες για τουριστικές και πολιτιστικές επιχειρήσεις. Η ανάδειξη αυτών των ιστορικών τοποθεσιών, σε συνδυασμό με τη δυναμική της σύγχρονης πόλης της Θεσσαλονίκης, προωθεί τον πολιτιστικό τουρισμό και προσφέρει ευκαιρίες για επιχειρήσεις στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς και των δημιουργικών βιομηχανιών.
Η Κρήτη, από την άλλη πλευρά, με την πλούσια Μινωική κληρονομιά και τα μοναδικά αρχαιολογικά μνημεία όπως η Κνωσός και η Φαιστός, αποτελεί έναν από τους κορυφαίους προορισμούς πολιτιστικού τουρισμού παγκοσμίως. Η πολιτιστική ταυτότητα της Κρήτης, μαζί με τις παραδόσεις της, τη μουσική και τη γαστρονομία, συνθέτουν μια ισχυρή βάση για επιχειρηματικές δραστηριότητες που αφορούν τον τουρισμό, την εστίαση και τις υπηρεσίες.
Ενδεικτικά Παραδείγματα επιχειρήσεων με έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα σε Διαδύνδεση Μακεδονίας και Κρήτης
Μακεδονία
Η επιχειρηματικότητα σε Μακεδονία και Κρήτη παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες, κυρίως λόγω της στρατηγικής τους θέσης και της ιστορικής σημασίας των δύο περιοχών, ενδεικτικά παραδείγματα ακολουθούν όπου και συγκαταλέγονται στις μεγάλες επιχειρήσεις της περιοχής, με σημαντική επιχειρηματική δραστηριότητα σε Μακεδονία και Κρήτη.
1. Agrotech S.A. (Θεσσαλονίκη): Μία από τις κορυφαίες εταιρείες στη Βόρεια Ελλάδα που ασχολείται με την εμπορία γεωργικών μηχανημάτων και ανταλλακτικών. Η Agrotech έχει ισχυρή παρουσία στη βιομηχανία γεωργικών τεχνολογιών και καινοτομιών, με έδρα στη Σίνδο Θεσσαλονίκης.
2. Coca-Cola HBC (Θεσσαλονίκη): Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους εμφιαλωτές προϊόντων της Coca-Cola στον κόσμο, με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα και έδρα στη Θεσσαλονίκη. Επίσης, η εταιρεία είναι γνωστή για τις πρωτοβουλίες της στην αειφορία και τη βιωσιμότητα.
3. Bayer Hellas (Θεσσαλονίκη): Η Bayer Hellas δραστηριοποιείται στον τομέα της υγείας και της γεωργίας, με έμφαση στην έρευνα και ανάπτυξη, και έχει καθιερωθεί ως ένας σημαντικός παίκτης στη φαρμακευτική και γεωργική βιομηχανία στην Ελλάδα. Δείτε την επίσημη ιστοσελίδα της.
4. Sacred Mountain (Μακεδονία): Mία ιδιαίτερα ελπιδοφόρα επιχείρηση που εδρεύει στη Χαλκιδική είναι η Sacred Mountain, πρόκειται για μια συνεργασία μεταξύ ενός Ιάπωνα επιχειρηματία και ντόπιων από την περιοχή, που δημιουργούν premium κρασιά με συνδυασμό στοιχείων από το Άγιον Όρος και το ιαπωνικό βουνό Φουτζιγιάμα. Τα κρασιά τους παλαιώνουν κάτω από τη θάλασσα, γεγονός που τους δίνει μοναδική γεύση και υφή, κάτι που έχει ενθουσιάσει τόσο τους ντόπιους όσο και τους Ιάπωνες καταναλωτές. Αυτό το εγχείρημα, με την καινοτόμο προσέγγιση στην παραγωγή κρασιών και τα σχέδια για παραγωγή πούρων που επίσης θα παλαιώνουν στον βυθό, δείχνει τεράστιες προοπτικές για το μέλλον και αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα ελληνοιαπωνικής συνεργασίας που πραγματοποιεί σημαντικές επιχειρηματικές δραστηριότητες σε Μακεδονία και Κρήτη.
Κρήτη
Στην Κρήτη, οι ενδεικτικές επιχειρήσεις που ξεχωρίζουν είναι:
1. Creta Farms: Η Creta Farms είναι μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις παραγωγής τροφίμων στην Ελλάδα, με έμφαση στα ποιοτικά αλλαντικά και προϊόντα κρέατος. Η εταιρεία έχει αναπτύξει ισχυρή εξαγωγική δραστηριότητα και συνεχίζει να πρωτοπορεί με καινοτόμα προϊόντα.
2. ANEK Lines: Η ANEK Lines είναι μία από τις κορυφαίες ναυτιλιακές εταιρείες στην Ελλάδα, συνδέοντας την Κρήτη με την υπόλοιπη χώρα και το εξωτερικό. Η εταιρεία έχει μεγάλη συμβολή στην οικονομία και στις τοπικές αγορές του νησιού, καθώς στηρίζει την τοπική παραγωγή και προσφέρει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες μεταφοράς.
3. Forthnet: Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα, με έδρα στην Κρήτη, η οποία παρέχει υπηρεσίες ευρυζωνικών συνδέσεων, τηλεόρασης και τηλεφωνίας. Η εταιρεία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον τομέα της τεχνολογίας και των επικοινωνιών.
4. Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου (ΕΑΣ Ηρακλείου): Η ΕΑΣ Ηρακλείου είναι μία από τις μεγαλύτερες συνεταιριστικές οργανώσεις στην Κρήτη, με σημαντική δραστηριότητα στον τομέα της γεωργίας και της εξαγωγής αγροτικών προϊόντων, όπως το ελαιόλαδο, το κρασί και τα σταφύλια. Παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και υποστήριξη των τοπικών αγροτών και των προϊόντων της Κρήτης.
Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι και οι δύο περιοχές αναπτύσσουν επιχειρηματική δραστηριότητα που καλύπτει ευρύ φάσμα τομέων, από την τεχνολογία και τη γεωργία μέχρι την ενέργεια και τις μεταφορές.
Συμπεράσματα
Η Μακεδονία και η Κρήτη έχουν πολλά κοινά στοιχεία όσον αφορά την επιχειρηματική και εμπορική τους ανάπτυξη, καθώς και οι δύο περιοχές έχουν αξιοποιήσει τη στρατηγική τους θέση, την πλούσια ιστορία και πολιτιστική κληρονομιά τους για να αναπτύξουν ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς και να δημιουργήσουν δυναμικές επιχειρηματικές κοινότητες. Παρά τις διαφορές στο φυσικό τοπίο και την τοπική κουλτούρα, η Μακεδονία και η Κρήτη συνεχίζουν να αποτελούν σημαντικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας και να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα και διεθνώς.
Η συνεργασία και η παρουσία επιχειρήσεων από τη Μακεδονία και την Κρήτη στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης αναδεικνύει τη σημασία της ΔΕΘ ως κόμβο για την ανάπτυξη της ελληνικής επιχειρηματικότητας και τη διεθνή της εμβέλεια. Οι δύο αυτές περιοχές συνεχίζουν να αναπτύσσουν και να ενισχύουν την παρουσία τους σε διεθνές επίπεδο, συνδυάζοντας τις παραδοσιακές επιχειρηματικές τους δραστηριότητες με την καινοτομία και τη σύγχρονη τεχνολογία.
Η Μακεδονία και η Κρήτη είναι και θα συνεχίσουν να είναι παράδειγμα προς μίμηση για το πώς μπορούν να συνδυαστούν η παράδοση και η καινοτομία για τη δημιουργία ενός ισχυρού επιχειρηματικού μέλλοντος.
Ο Αντώνης Κρητικός είναι Κοινωνικός Επιστήμονας, Διδάκτορας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με ειδίκευση στη «Συνέργεια του Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στον Τομέα του Τουρισμού».
Εργάζεται από το 2020 ως ερευνητής και επιστημονικός συνεργάτης με δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά όπως το Routledge. Είναι βραβευμένος σε πανελλαδικό πανεπιστημιακό επίπεδο από το Σύνδεσμο Ελλήνων Επαγγελματιών Οργανωτών Συνεδρίων – HAPCO (Hellenic Association of Professional Organizers) με βάση την πρωτοτυπία της ερευνητικής μελέτης του όσο και από το περιοδικό βιώσιμης ανάπτυξης SDCT-Journal ως η καλύτερη ερευνητική μελέτη των 28 τευχών του περιοδικού.
