Του Γιώργου Ατσαλάκη*
Η παραλλαγή Όμικρον- το πιο μεταδοτικό στέλεχος μέχρι στιγμής – ξεπέρασε την παραλλαγή Δέλτα, η οποία αντικατέστησε την παραλλαγή Άλφα. Δανοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η υπό-μετάλλαξη BA.2 είναι 1½ φορές πιο μεταδοτική από το αρχικό στέλεχος Όμικρον και ήδη το ξεπερνά. Η παραλλαγή BA.2 είναι πλέον υπεύθυνη για περισσότερες από τις μισές νέες περιπτώσεις στη Γερμανία και αποτελεί περίπου το 11% των περιπτώσεων στις Η.Π.Α.
Στο σχήμα 1 φαίνεται ότι από την 11/12/21 η Όμικρον ΒΑ.1.1 ξεκίνησε να εκτοπίζει την Δέλτα. Μέχρι την 22 Ιανουαρίου είχε εκτοπίσει εντελώς την Δ (αχνό γκρί χρώμα). Η υπό-μετάλλαξη της Όμικρον, η ΒΑ.2 ξεκίνησε από την 12 Φεβρουαρίου να εκτοπίζει την Όμικρον ΒΑ.1. Σήμερα την έχει εκτοπίσει περίπου κατά 40% (έντονο μαύρο χρώμα).
Η υπό-μετάλλαξη της Όμικρον, η ΒΑ.2 αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω, και στην Ευρώπη.
Στο σχήμα 2 παρουσιάζονται τα κρούσματα ανά εκατομμύριο κατοίκους σε επιλεγμένες χώρες. Σημαντική αύξηση κρουσμάτων εμφανίζεται στις χώρες όπου άρχισε να διεισδύει η υπό-μετάλλαξη της Όμικρον, η ΒΑ.2. Μεγάλη διείσδυση υπάρχει στη Ολλανδία, ακολουθεί η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σουηδία η Ισπανία, οι ΗΠΑ, η Ιταλία, η Γερμανία, η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία και η Κίνα.
Η αυξημένη μεταδοτικότητα της BA.2 είναι ήδη εκτός ανταγωνισμού και αντικαθιστά το BA.1 και είναι πιθανό να δημιουργηθούν παρόμοια κύματα μόλυνσης καθώς άλλες παραλλαγές θα εμφανίζονται. Όσο ο ιός συνεχίζει να εξαπλώνεται και να πολλαπλασιάζεται, ιδιαίτερα σε πληθυσμούς που είναι υποεμβολιασμένοι ή όπου η ανοσία που προκαλείται από το εμβόλιο εξασθενεί, θα δημιουργήσει νέες παραλλαγές και αυτές θα παραμείνουν μια συνεχής απειλή ακόμη και για εκείνες τις χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού. Το να ζεις με ασφάλεια με τον κορωνοϊό δεν σημαίνει να αγνοείς τον ιό και να ελπίζεις ότι θα εξαφανιστεί για πάντα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει επίσης σημειώσει ότι το στέλεχος BA.2 διαφέρει από το BA.1 στη γενετική του αλληλουχία, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων διαφορών αμινοξέων στην πρωτεΐνη ακίδας και σε άλλες πρωτεΐνες που θα μπορούσαν να του δώσουν πλεονέκτημα έναντι του αρχικού όμικρον.
Οι μελέτες συνεχίζονται για την κατανόηση των λόγων αυτού του πλεονεκτήματος ανάπτυξης, αλλά τα αρχικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι η BA.2 φαίνεται εγγενώς πιο μεταδοτική από τη BA.1, η οποία επί του παρόντος παραμένει η πιο κοινή υποκατηγορία Όμικρον που έχει αναφερθεί. Αυτή η διαφορά στη μεταδοτικότητα φαίνεται να είναι πολύ μικρότερη από, τη διαφορά μεταξύ BA.1 και Delta.
Ο ΠΟΥ πρόσθεσε ότι οι αρχικές μελέτες υποδεικνύουν ότι οποιοσδήποτε έχει μολυνθεί με την αρχική παραλλαγή του Omicron έχει ισχυρή προστασία έναντι της επαναμόλυνσης με την υποπαραλλαγή του BA.2.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η καλύτερη στρατηγική για τη διαχείριση της Covid στην αρχή ήταν τα «απαγορευτικά» (παρόλο την οικονομική καταστροφή που δημιούργησαν) προκειμένου να προστατευθεί ο πληθυσμός μέχρι να γίνουν διαθέσιμοι οι εμβολιασμοί. Σε εκείνο το σημείο η καλύτερη στρατηγική ήταν τα πολύ υψηλά ποσοστά εμβολιασμού σε ολόκληρο τον πληθυσμό, ξεκινώντας από τους πιο ευάλωτους.
Τελικά, η υπερβολική θνησιμότητα προκαλείται από τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού στα ευάλωτα άτομα. Οι ηλικιωμένοι όμως και τα ευάλωτα άτομα πρέπει να εμβολιαστούν άμεσα και με την αναμνηστική δόση. Υπάρχουν πολλά στοιχεία από διεθνείς μελέτες ότι τα ποσοστά εμβολιασμού του πληθυσμού συσχετίζονται στενά με την εμπιστοσύνη προς το κράτος και τα ιδρύματα υγείας.
*Ο Γιώργος Ατσαλάκης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης,
Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης
