Οικονομικές προβλέψεις ΕΕ

Η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να επανέλθει με τη χαλάρωση των μέτρων ανάσχεσης εκτιμά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην μελέτη για τις οικονομικές προβλέψεις 2021. Ειδικότερα σύμφωνα με τις χειμερινές οικονομικές προβλέψεις 2021, η οικονομία της ευρωζώνης θα αναπτυχθεί κατά 3,8 % το 2021 και το 2022. Η οικονομία της ΕΕ προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά 3,7 % το 2021 και κατά 3,9 % το 2022.
Για την Ελλάδα αναφέρει ότι το ΑΕΠ της Ελλάδας αυξήθηκε κατά 2,3% αντικατοπτρίζοντας την επανέναρξη της οικονομίας και της προσωρινής χαλάρωσης των μέτρων. Η οικονομική δραστηριότητα στο ο τομέας των υπηρεσιών μειώθηκε απότομα λόγω του αρνητικό αντίκτυπο της πανδημίας COVID-19 στον τουρισμό, ενώ η κατασκευή έδειξε κάποια ελαστικότητα.
Η ανάκαμψη της Ελλάδας, με το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 3,5% το 2021, πριν αυξηθεί σε 5% το 2022. Η ανάκαμψη θα συνεχίσει να υποστηρίζεται κυρίως από την ιδιωτική κατανάλωση, του σταδιακού ανοίγματος του λιανικού εμπορίου, με την βελτίωση της εμπιστοσύνη των καταναλωτών και το υποστηρικτικό περιβάλλον στην οικονομική δημοσιονομική πολιτική.
Οι καθαρές εξαγωγές αναμένεται να συμβάλουν θετικά στην ανάπτυξη το 2021 και το 2022, με την έναρξη του εμβολιασμού αναμένεται να υποστηριχτεί σταδιακά η επιστροφή τουριστών στην Ελλάδα.
Η ανεργία ανήλθε στο 16,7% τον Οκτώβριο του 2020, παρόμοια με ένα χρόνο πριν, που δείχνει ότι η εργασία παραμένει στον αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης..
Ωστόσο, η απασχόληση μειώθηκε, κυρίως λόγω της καθήλωσης στο τουριστικό τομέα.
Η πρόβλεψη όμως παραμένει υπό μεγάλη αβεβαιότητα με δεδομένο ότι οι εξελίξεις σχετικά με την πανδημία και τα αποτελέσματα του εμβολιασμού θα είναι ζωτικής
σημασίας για την ανάκαμψη του τουρισμού και την ταχύτητα ανάκαμψη στον ιδιωτικό τομέα μετά τη λήξη των κυβερνητικών μέτρων στήριξης.
Εκτός από αυτό, οι γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή και η μεταναστευτική κρίση προσθέτει αβεβαιότητα στις προβλέψεις.
Για τις οικονομίες της ευρωζώνης και της ΕΕ, οι χειμερινές οικονομικές προβλέψεις εκτιμούν ότι αναμένεται να φτάσουν στα προ της κρίσης επίπεδα παραγωγής νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν στις φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις 2020, κυρίως χάρη στην ισχυρότερη από την αναμενόμενη δυναμική ανάπτυξης που προβλέπεται για το δεύτερο εξάμηνο του 2021 και το 2022.
Μετά την ισχυρή ανάπτυξη του τρίτου τριμήνου του 2020, η οικονομική δραστηριότητα συρρικνώθηκε ξανά το τέταρτο τρίμηνο, καθώς το δεύτερο κύμα της πανδημίας πυροδότησε νέα μέτρα ανάσχεσης. Δεδομένου ότι τα μέτρα αυτά εξακολουθούν να ισχύουν, οι οικονομίες της ΕΕ και της ευρωζώνης αναμένεται να συρρικνωθούν το πρώτο τρίμηνο του 2021. Η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να επανέλθει την άνοιξη και να επιταχυνθεί το καλοκαίρι, με δεδομένη την πρόοδο των προγραμμάτων εμβολιασμού και τη σταδιακή χαλάρωση των μέτρων ανάσχεσης. Η βελτίωση των προοπτικών για την παγκόσμια οικονομία αναμένεται επίσης να στηρίξει την ανάκαμψη.
Οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας παραμένουν άνισες μεταξύ των κρατών μελών και η ταχύτητα της ανάκαμψης προβλέπεται επίσης να ποικίλλει σημαντικά.
Οι προοπτικές του πληθωρισμού θα παραμείνουν συγκρατημένες
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη αναμένεται να αυξηθεί από 0,3 % το 2020 σε 1,4 % το 2021 και, στη συνέχεια, να επιβραδυνθεί ελαφρά σε 1,3 % το 2022. Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη και στην ΕΕ για το 2021 προβλέπεται να αυξηθεί ελαφρά σε σύγκριση με το φθινόπωρο, πλην όμως αναμένεται, συνολικά, να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα. Η καθυστερημένη ανάκαμψη αναμένεται να συνεχίσει να μειώνει τις πιέσεις στις τιμές από την πλευρά της συνολικής ζήτησης. Το 2021 ο πληθωρισμός θα αυξηθεί προσωρινά λόγω των θετικών αποτελεσμάτων βάσης στην αύξηση των τιμών της ενέργειας, των φορολογικών προσαρμογών, ιδίως στη Γερμανία, και της επίδρασης της συμπιεσμένης ζήτησης που προσκρούει σε ορισμένους εναπομένοντες περιορισμούς σε επίπεδο προσφοράς. Το 2022, με την προσαρμογή της προσφοράς και τη σταδιακή μείωση των αποτελεσμάτων βάσης, ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει και πάλι.
Η υψηλή αβεβαιότητα και οι σημαντικοί κίνδυνοι παραμένουν
Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προβλέψεις είναι πιο ισορροπημένοι σε σχέση με το φθινόπωρο, αν και παραμένουν υψηλοί. Εξαρτώνται κυρίως από την εξέλιξη της πανδημίας και την επιτυχία των εκστρατειών εμβολιασμού.
Οι θετικοί κίνδυνοι συνδέονται με την πιθανότητα η διαδικασία εμβολιασμού να οδηγήσει σε ταχύτερη από την αναμενόμενη χαλάρωση των μέτρων ανάσχεσης και, συνεπώς, σε ταχύτερη και ισχυρότερη ανάκαμψη. Επίσης, το NextGenerationEU, το μέσο ανάκαμψης της ΕΕ με ακρογωνιαίο λίθο τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ισχυρότερη από την αναμενόμενη ανάπτυξη, δεδομένου ότι η προβλεπόμενη χρηματοδότηση, ως επί το πλείστον, δεν έχει ακόμη ενσωματωθεί στις προβλέψεις αυτές.
Όσον αφορά τους αρνητικούς κινδύνους, η πανδημία θα μπορούσε βραχυπρόθεσμα να αποδειχθεί πιο επίμονη ή πιο σοβαρή σε σχέση με την παραδοχή της παρούσας πρόβλεψης ή να σημειωθούν καθυστερήσεις στην υλοποίηση των προγραμμάτων εμβολιασμού. Αυτό θα μπορούσε να καθυστερήσει τη χαλάρωση των μέτρων ανάσχεσης, γεγονός που θα επηρέαζε, με τη σειρά του, το χρονοδιάγραμμα και την ισχύ της αναμενόμενης ανάκαμψης. Υπάρχει επίσης κίνδυνος η κρίση να αφήσει βαθύτερα πλήγματα στον οικονομικό και κοινωνικό ιστό της ΕΕ, ειδικότερα με εκτεταμένες πτωχεύσεις και απώλειες θέσεων εργασίας. Αυτό θα έπληττε επίσης τον χρηματοπιστωτικό τομέα και θα οδηγούσε σε αύξηση της μακροχρόνιας ανεργίας και σε επιδείνωση των ανισοτήτων.
Σημειώνεται ότι οι χειμερινές οικονομικές προβλέψεις 2021 αποτελούν επικαιροποίηση των φθινοπωρινών οικονομικών προβλέψεων 2020 που παρουσιάστηκαν τον Νοέμβριο του 2020, εστιάζοντας στην εξέλιξη του ΑΕΠ και του πληθωρισμού σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι προβλέψεις αυτές βασίζονται σε ένα σύνολο τεχνικών παραδοχών όσον αφορά τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, τα επιτόκια και τις τιμές των βασικών προϊόντων, όπως ίσχυαν την 28η Ιανουαρίου 2021. Για όλες τις υπόλοιπες εισροές στοιχείων, καθώς και για τις παραδοχές σχετικά με τις κρατικές πολιτικές, οι παρούσες προβλέψεις λαμβάνουν υπόψη στοιχεία που συγκεντρώθηκαν έως και τις 2 Φεβρουαρίου. Οι προβλέψεις στηρίζονται στην παραδοχή αμετάβλητων πολιτικών, εκτός εάν έχουν εξαγγελθεί πολιτικές με αξιόπιστο τρόπο και έχουν προσδιοριστεί με επαρκείς λεπτομέρειες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προβλέψεις στηρίζονται σε δύο σημαντικές τεχνικές παραδοχές όσον αφορά την πανδημία:
• Πρώτον, στην παραδοχή ότι τα μέτρα ανάσχεσης, μετά τη σημαντική τους αυστηροποίηση το τέταρτο τρίμηνο του 2020, θα παραμείνουν αυστηρά το πρώτο τρίμηνο του 2021, αλλά προς το τέλος του δεύτερου τριμήνου θα αρχίσουν να χαλαρώνουν, και ακόμη περισσότερο κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, όταν θα έχουν εμβολιαστεί οι πλέον ευάλωτες ομάδες και ένα αυξανόμενο ποσοστό του ενήλικου πληθυσμού.
• Δεύτερον, στην παραδοχή ότι τα μέτρα ανάσχεσης θα εξακολουθήσουν να ισχύουν οριακά έως το τέλος του 2021, ενώ το 2022 θα υπάρχουν μόνο στοχευμένα τομεακά μέτρα.
Η ενσωμάτωση του Next Generation EU στις προβλέψεις, συμπεριλαμβανομένου του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, εξακολουθεί να βασίζεται στη συνήθη παραδοχή αμετάβλητης πολιτικής και δεν έχει μεταβληθεί σε σχέση με τις φθινοπωρινές προβλέψεις. Στις προβλέψεις ενσωματώνονται μόνο τα μέτρα που είτε έχουν εγκριθεί είτε έχουν ανακοινωθεί κατά αξιόπιστο τρόπο και έχουν προσδιοριστεί με επαρκείς λεπτομέρειες, και ιδίως στους εθνικούς προϋπολογισμούς. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι οι οικονομικές προβλέψεις λίγων μόνο κρατών μελών λαμβάνουν υπόψη ορισμένα μέτρα που αναμένεται να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Οι προβλέψεις αυτές λαμβάνουν υπόψη το γεγονός ότι η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο κατέληξαν σε συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας, η οποία εφαρμόζεται προσωρινά από την 1η Ιανουαρίου 2021 και περιλαμβάνει συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών.
Τέλος οι επόμενες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα είναι οι εαρινές οικονομικές προβλέψεις 2021 τον Μάιο του 2021.