του Μιχαήλ Νικητάκη & της Ειρήνης Δήμου
Μιχαήλ Νικητάκης
Υποψήφιος Διδάκτορας
Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Τουρισμού,
Σχολή Επιστημών Διοίκησης και Οικονομίας
Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο
Email: [email protected]
Τηλ.: 2810-379331
Ειρήνη Δήμου
Καθηγήτρια
Στρατηγική Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων
Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Τουρισμού,
Σχολή Επιστημών Διοίκησης και Οικονομίας
Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο
Email: [email protected]
Τηλ.: 2810-379677
Εισαγωγικές Έννοιες
Μπορεί η αρχιτεκτονική διάταξη του κτηρίου μιας βιβλιοθήκης, οι εσωτερικοί της χώροι, η θέση της ή η σχέση της με την ιστορία της πόλης, οι συλλογές βιβλίων, τα χειρόγραφα, οι πάπυροι και οι σπάνιες εκδόσεις να γίνουν αντικείμενο τουριστικού ενδιαφέροντος;
Οι βιβλιοθήκες είναι χώροι με βαθιά πολιτιστική και πνευματική αξία. Ο κόσμος μπαίνει στη βιβλιοθήκη όχι μόνο για να διαβάσει βιβλία, αλλά και για να νιώσει «την ανάσα» της γνώσης. Επομένως, ένα κτίριο βιβλιοθήκης δεν είναι απλώς ένα σπίτι ή μια βιβλιοθήκη, είναι μια αντανάκλαση του πολιτισμού, μια εκδήλωση του πνεύματος. Οι άνθρωποι «διαβάζουν» την ιστορία της περιοχής μέσα από το κτίριο της βιβλιοθήκης. Όπως η εντύπωση που αφήνει η ανάγνωση ενός βιβλίου διαφέρει από άτομο σε άτομο, έτσι και το μήνυμα που μεταφέρει ένα κτίριο βιβλιοθήκης είναι διαφορετικό για τον καθένα. Η αξία μιας βιβλιοθήκης δεν έγκειται στο μέγεθός της, αλλά στο πνευματικό και πολιτιστικό της εκτόπισμα.
Οι βιβλιοθήκες μπορούν να ωφελήσουν τον τουρίστα-επισκέπτη στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του, δεδομένης της σύνδεσης των βιβλίων με την προσωπική ανάπτυξη. Ως γνωστόν, το διάβασμα αυξάνει την νοημοσύνη, την ενσυναίσθηση και την κριτική σκέψη. Από την άλλη, τα ταξίδια θεωρούνται ένα μέσο προσωπικής ανάπτυξης, οπότε υπάρχει ένας συνειρμός σύνδεσης βιβλιοθηκών και ταξιδιωτών. Πολλοί ταξιδιώτες έχουν την επιθυμία να επιστρέψουν στο σπίτι τους ανανεωμένοι αλλά και σοφότεροι, όχι μόνο μέσα από τα βιβλία, αλλά και μέσα από την ίδια την εμπειρία του χώρου. Χαρακτηριστική είναι η φράση του Μαρκ Τουέιν «Σε μια καλή βιβλιοθήκη αισθάνεσαι με κάποιο μυστηριώδη τρόπο ότι απορροφάς τη σοφία που περιέχουν όλα τα βιβλία μέσω του δέρματος σου, χωρίς καν να τα ανοίξεις».
Η ιδέα της επίσκεψης σε βιβλιοθήκες για πολιτιστικούς και τουριστικούς λόγους δεν είναι καινούργια, οι βιβλιοθήκες εδώ και αιώνες υπήρξαν χώροι συγκέντρωσης γνώσης και πολιτιστικής ανταλλαγής. Από την αρχαιότητα οι βιβλιοθήκες είχαν προσελκύσει το ενδιαφέρον των ταξιδιωτών. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας η οποία ήταν σημείο συγκέντρωσης όλης της γνώσης του κόσμου και πόλος έλξης για τους λόγιους και μελετητές της εποχής. Η βιβλιοθήκη ήταν ένα κέντρο γνώσης και έρευνας.
Το 18ο και 19ο αιώνα, η επίσκεψη στις βιβλιοθήκες αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του «Grand Τour», του πολιτιστικού ταξιδιού που έκαναν οι ευρωπαίοι αριστοκράτες. Αν και το «Grand Τour» ήταν κυρίως αφιερωμένο στην επίσκεψη σε μουσεία, σε ιστορικά μνημεία, σε έργα τέχνης, οι βιβλιοθήκες είχαν σημαντικό ρόλο για τους φιλομαθείς ταξιδιώτες. Η σχέση των βιβλιοθηκών με το «Grand Τour» περιείχε το εκπαιδευτικό στοιχείο, ο στόχος του ταξιδιού ήταν η βελτίωση της γνώσης, η μελέτη της κλασσικής αρχαιότητας. Οι βιβλιοθήκες ήταν σημείο συγκέντρωσης διανοουμένων, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να δανειστούν ή να αγοράσουν βιβλία. Έτσι, το «Grand Tour» αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία νέων μεγάλων βιβλιοθηκών σε πολλές περιοχές της Ευρώπης.
Ο τουρισμός βιβλιοθηκών είναι ένα αναδυόμενο ερευνητικό πεδίο στην τουριστική βιομηχανία, είναι μια πολιτιστική τουριστική δραστηριότητα που βασίζεται στους πόρους των βιβλιοθηκών και επιτρέπει στους τουρίστες μέσα από το κομψό και ήσυχο περιβάλλον τους να νιώσουν μια έντονη πολιτιστική εμπειρία, να βιώσουν μια ατμόσφαιρα αναψυχής. Η βιωματική φύση του τουρισμού βιβλιοθηκών είναι μια εμπειρία στην οποία συμμετέχουν και οι πέντε αισθήσεις: η ανάγνωση ενός βιβλίου, η μυρωδιά του, η υφή του, το θρόισμα των σελίδων επηρεάζουν άμεσα τα ανθρώπινα όργανα. Η Βιβλιοθήκη δεν είναι απλά ένας σημαντικός πολιτιστικός προορισμός, αλλά ένας νέος τύπος ταξιδιού για χαλάρωση και αναψυχή. Οι όροι τουρισμός βιβλιοθηκών ή βιβλιοτουρισμός (library tourism, bibliotourism) εμφανίστηκαν για πρώτη φορά την δεκαετία 2010. Συγκεκριμένα η Brenda Cronin χρησιμοποίησε τον όρο αυτό στο άρθρο της στους New York Times με τίτλο «Bibliotourism: memorable rare book» για να περιγράψει ένα ταξίδι σε βιβλιοθήκες.
Ο όρος τουρισμός βιβλιοθηκών περιγράφει μια δραστηριότητα κατά την οποία οι τουρίστες επισκέπτονται βιβλιοθήκες για λόγους που δεν σχετίζονται τόσο με το δανεισμό και την ανάγνωση αλλά με δραστηριότητες γύρω από την πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά που διαθέτουν, την αρχιτεκτονική αξία και το σχεδιασμό του κτηρίου – ορόσημoυ κληρονομιάς, την ύπαρξη συλλογών σχετικά με την τοπική ιστορία, και συλλογών σπάνιων εκδόσεων και χειρόγραφων, που σχετίζονται με διασημότητες (λογοτέχνες) της περιοχής, ή για τη διοργάνωση πολιτιστικών εκθέσεων και εκδηλώσεων. Ο τουρισμός βιβλιοθηκών αφορά στις επισκέψεις σε βιβλιοθήκες, το κίνητρο των οποίων είναι η ομορφιά της βιβλιοθήκης ή η επιθυμία να δουν από κοντά ένα χειρόγραφο, ένα ιστορικό κείμενο ή ακόμη και μια πρώτη έκδοση.
Βιβλιοθήκες και πολιτιστικός τουρισμός
Οι βιβλιοθήκες, όπως και τα μουσεία και τα μνημεία, διαφυλάσσουν πολύτιμα πολιτιστικά τεκμήρια που αντανακλούν την ιστορία και την κληρονομιά των κοινοτήτων τους. Οι συλλογές των βιβλιοθηκών τεκμηριώνουν τη σημασία της πολιτιστικής κληρονομίας, την εξέλιξη της και τις μεταμορφώσεις της, ενώ παράλληλα, κείμενα και αφηγήσεις διασαφηνίζουν τη σημασία της άυλης διάστασής της. Τέσσερις είναι οι άξονες δραστηριότητας των βιβλιοθηκών που σχετίζονται με τον τουρισμό:
- Η βιβλιοθήκη ως τουριστικό αξιοθέατο: Το κτήριο όπου στεγάζεται η βιβλιοθήκη μπορεί να λειτουργήσει ως σημείο αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος.
- Η βιβλιοθήκη ως πηγή πληροφορίας για τους τουρίστες: Στις συλλογές της βιβλιοθήκης θα βρει πληροφορίες για την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου.
- Εκδηλώσεις πολιτιστική διαμεσολάβησης: Εκθέσεις, διαλέξεις, ξεναγήσεις και άλλες δραστηριότητες που προσελκύουν τουρίστες και εμπλουτίζουν την πολιτιστική προσφορά του τόπου.
- Υποστήριξη τουριστικής έρευνας: Οι βιβλιοθήκες μπορούν να υποστηρίξουν την έρευνα μέσα από την παροχή στατικών στοιχείων και δεδομένων σχετικά με τις μελλοντικές τάσεις της τουριστικής αγοράς, πρόσβαση σε ακαδημαϊκές δημοσιεύεις. Ο πρώτος άξονας, η αρχιτεκτονική, παρουσιάζει και αναδεικνύει τη βιβλιοθήκη ως πολιτιστικό μνημείο ή τοπόσημο μιας περιοχής. Ο δεύτερος και τρίτος άξονας σχετίζονται με τη δημιουργία αφηγημάτων που εμπλουτίζουν την τοπική τουριστική προσφορά και συμβάλλουν στη διαμόρφωση της αντίληψης του τόπου, βελτιώνοντας την τουριστική εμπειρία. Η βιβλιοθήκη ως πολιτιστικό κέντρο, προωθεί τη συμμετοχή της κοινότητας στη διατήρηση της κληρονομιάς, αντιμετωπίζοντας τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει ο τουρισμός στην αυθεντικότητα του τόπου. Η συνεισφορά των βιβλιοθηκών στη διάδοση της κληρονομιάς και του πολιτισμού για τουριστικούς σκοπούς ενισχύει τη διαφοροποίηση, την αυθεντικότητα και την ταυτότητα των προορισμών. «Η πολιτιστική προσέγγιση επιτρέπει μια βαθύτερη, συμβολική–συναισθηματική κατανάλωση πολιτισμών ενώ δίνει τη δυνατότητα στους ντόπιους να συμμετέχουν στην ανάπτυξη της περιοχής τους». Ο τέταρτος άξονας σχετίζεται με την υποστήριξη της πληροφόρησης, την έρευνα, και τη δια βίου μάθηση.
Επιπλέον, οι βιβλιοθήκες μπορούν να συμπεριληφθούν σε ειδικά πολιτιστικά προγράμματα, που στόχο έχουν την ανακάλυψη κρυμμένων -πολιτιστικά- θησαυρών ή σε λογοτεχνικά μονοπάτια (literature tourism). Τέτοια παραδείγματα έχουμε στην Ιταλία, στην περιοχή του Piedmont, όπου η Δημόσια βιβλιοθήκη ξεκίνησε ένα πρόγραμμα με τίτλο bibliotour που ως στόχο έχει την προβολή και προώθηση των περιουσιακών στοιχείων των βιβλιοθηκών. Οι κύριες δραστηριότητες του προγράμματος αυτού περιλαμβάνουν επισκέψεις σε ιστορικές και εμβληματικές βιβλιοθήκες της περιοχής, λογοτεχνικούς περιπάτους σε τοποθεσίες που σχετίζονται με λογοτεχνικά έργα και συγγραφείς, εκδηλώσεις, σεμινάρια, δραστηριότητες για παιδιά. Άλλα παραδείγματα βιβλιοθηκών που λειτουργούν και ως πολιτιστικά ορόσημα είναι η δημόσια βιβλιοθήκη της Ν. Υόρκης που προσφέρει δωρεάν ξενάγηση διάρκειας μίας ώρας και παρέχει πρόσβαση στο Rose Main Reading Room, η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου στην Αμερική.
Πολιτιστικοί πόροι – πολιτιστικά αγαθά βιβλιοθηκών
Οι πολιτιστικοί πόροι αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η ανάπτυξη κάθε μορφής τουρισμού. Είναι αυτοί που, εξαιτίας της μοναδικότητάς τους, έχουν την ικανότητα να συμβάλουν στην πολιτιστική και ιστορική εμπειρία των επισκεπτών. Τουριστικός πόρος μπορεί να οριστεί οτιδήποτε φυσικό η ανθρωπογενές στοιχείο, ιστορικής, πολιτιστικής καλλιτεχνικής κοινωνικής αξίας που προσφέρει εκπαιδευτική, ψυχαγωγική και πνευματική επιρροή, η οποία ενισχύει την εμπειρία των ανθρώπων.
Η έννοια του πολιτιστικού πόρου διαθέτει ευρύ φάσμα και καλύπτει το φυσικό όσο και το πολιτιστικό περιβάλλον μια κοινωνίας. Περιλαμβάνει αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικά μνημεία, μουσεία, βιβλιοθήκες, συλλογές αρχιτεκτονικές κατασκευές, συνήθειες και δραστηριότητες των ανθρώπων της περιοχής, πρόσωπα και γεγονότα που συνδέθηκαν με την ιστορία, καθώς και στοιχεία από το φυσικό κάλος της περιοχής – βιοποικιλότητα.
Τα κριτήρια που πρέπει να πληροί ένας πολιτιστικός πόρος, ώστε να θεωρείται κατάλληλος για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων πολιτιστικού τουρισμού είναι τα εξής:
- Ο τουριστικός πόρος να είναι αριστούργημα ανθρώπινης δημιουργικής μεγαλοφυίας.
- Να έχει ιστορική και πολιτιστική σημασία.
- Να έχει πρωτοτυπία και αυθεντικότητα.
- Να έχει συμβολή στην πνευματική ανάπτυξη του επισκέπτη.
- Να έχει προσβασιμότητα και να διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του.
- Να ενσωματώνεται αρμονικά στο περιβάλλον προωθώντας την πολιτιστική αειφορία.
Οι βιβλιοθήκες πληρούν όλα τα παραπάνω κριτήρια για την επιλογής τους ως στοιχεία ανάπτυξης πολιτιστικού τουρισμού. Εξάλλου, πολλές είναι οι βιβλιοθήκες που θεωρούνται αριστουργήματα ανθρώπινης δημιουργίας για τον ξεχωριστό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό τους αλλά και την καλλιτεχνική διακόσμηση. Επιπλέον συχνά διατηρούν και προσφέρουν πρόσβαση σε χειρόγραφα και σπάνια βιβλία ιστορικής πολιτιστικής αξίας, τα οποία αποτελούν αυθεντικά τεκμήρια της ανθρώπινης γνώσης.
Η περίπτωση της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης
Ο Δήμος Ηρακλείου είναι ένας «ώριμος» τουριστικά προορισμός, με πληθώρα αρχαιολογικών χώρων και σημείων πολιτιστικού ενδιαφέροντος, ξενοδοχειακές προδιαγραφές υψηλού επιπέδου, σχετικά καλό οδικό δίκτυο και υποδομές. Ωστόσο, ένας από τους μέχρι τώρα ανεκμετάλλευτους πολιτιστικούς οργανισμούς της πόλης είναι η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη (ΒΔΒ). Ο πολιτιστικός αυτός οργανισμός μπορεί να υποστηρίξει και να αναδείξει την πολιτιστική κληρονομία, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην αειφόρο τουριστική ανάπτυξη της πόλης. Η ΒΔΒ αναλαμβάνει έναν ιδιαίτερο ρόλο ως πολιτιστικός οργανισμός προωθώντας την ταυτότητα και την ιδιαιτερότητα της πόλης. Έτσι, η βιβλιοθήκη μπορεί να δράσει ενάντια στην «ομογενοποίηση» που τείνει να χαρακτηρίζει τις σύγχρονες τουριστικές πρακτικές.
Η ΒΔΒ βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση καθώς το Μέγαρο Αχτάρικα στο οποίο στεγάζεται βρίσκεται στην «καρδιά» της πόλης του Ηρακλείου, δίπλα από βενετσιάνικα μνημεία που χαρακτηρίζουν την ταυτότητά της όπως η κρήνη Μοροζίνι (Λιοντάρια), η Βασιλική του Αγ. Μάρκου, η Λότζια όπου στεγάζεται το Δημαρχείο. Το Μέγαρο Αχτάρικα, από αρχιτεκτονική άποψη είναι πρόσφατα ανακαινισμένο και κατορθώνει να αποσπάσει την προσοχή των περαστικών με το μοντέρνο και επιβλητικό σχεδιαστικά κτήριο του, το οποίο προκαλεί θετικές εντυπώσεις και επιβάλλεται στην περιοχή προδιαθέτοντας τους περαστικούς να το επισκεφτούν.
Η Βιβλιοθήκη ως προς τις υπηρεσίες της είναι οργανωμένη στα παρακάτω τμήματα, με συγκεκριμένο περιεχόμενο και δραστηριότητες: τμήμα Κλειστών Συλλογών, που περιλαμβάνει όλες τις μεγάλες δωρεές Γ. Σεφέρη, Δ. Βικέλα, Ε. Αλεξίου, Μ. Αυγέρη, τμήμα εφημερίδων και περιοδικών, τμήμα δανειζόμενων βιβλίων, τμήμα Ιστορικού Αρχείου.
Η βιβλιοθήκη προσφέρει παιδικές δραστηριότητες φιλαναγνωσίας και δια δραστικά παιχνίδια γνωριμίας με τη βιβλιοθήκη, ενώ έχει ψηφιοποιηθεί ένα μεγάλο μέρος των ιστορικών αρχείων που διαθέτει στις συλλογές της, τα οποία είναι προσβάσιμα από το κοινό ηλεκτρονικά. Συγχρόνως, η Βιβλιοθήκη υλοποιεί ένα πολύ σημαντικό εκδοτικό πρόγραμμα συνεργαζόμενη με ιστορικούς, φιλολόγους και μελετητές. Στο ισόγειο της Βιβλιοθήκης βρίσκεται το Βιβλιοπωλείο της Βικελαίας, από το οποίο μπορεί ο επισκέπτης να προμηθευτεί όλες τις εκδόσεις της ΒΔΒ και αναμνηστικά. Σημαντικές και με παγκόσμια απήχηση είναι και οι πολιτιστικές δραστηριότητες που πραγματοποιεί η Βιβλιοθήκη, όπως η έκθεση έργων του μεγάλου κρητικού ζωγράφου Δομίνικου Θεοτοκόπουλου, η έκθεση «Από τα Πορτραίτα του Φαγιούμ στις Απαρχές της Τέχνης των Βυζαντινών Εικόνων» κ.α.
Η ΒΔΒ έχει την ευκαιρία να γίνει ένας τουριστικός και πολιτιστικός πόλος έλξης. Η αξιοποίησή της ως τουριστικός προορισμός είναι μια πρόταση σύνθετη και πολύπλοκη, καθώς προϋποθέτει τη συνέργεια πολλών φορέων με διαφορετικούς στόχους και τρόπους αντίληψης και λειτουργίας. Ωστόσο, όπως όλα «τα προϊόντα» πολιτιστικού τουρισμού συμβάλλει στην αειφόρο εκμετάλλευση των περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και ανθρωπογενών πόρων, παρέχοντας ταυτόχρονα στήριξη στις τουριστικές ΜΜΕ, για τις οποίες η επιδίωξη της αειφορίας παραμένει ένα βάρος το οποίο είναι απρόθυμες να μεταφέρουν, ειδικά την τελευταία δεκαετία που η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει όλους του κλάδους της οικονομίας. Η ΒΔΒ με την λειτουργία της μπορεί να συμβάλει στην περεταίρω διαμόρφωση μια ισχυρής αστικής ταυτότηταq για την πόλη του Ηρακλείου.
Προτάσεις πολιτιστικής αξιοποίησης της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης
Δεδομένης της πολιτιστικής και ιστορικής αξίας της ΒΔΒ, ο αντίκτυπός της θα ήταν σαφώς μεγαλύτερος και ουσιαστικότερος, εάν λαμβάνονταν υπόψη οι παρακάτω προτάσεις, που αφορούν σε αλλαγές στον τρόπο επικοινωνίας, σε σχέση με την κλασσική βιβλιοθήκη που είχε ως επίκεντρο τις συλλογές.
• Ερμηνεία των σπάνιων εκθεμάτων της Βιβλιοθήκης με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών, δίνοντας στους επισκέπτες την ευκαιρία να έχουν μια πιο ολοκληρωμένη εμπειρία.
• Δημιουργία ψηφιακής αφήγησης που θα βασίζεται στην ανάπτυξη μιας φιλοσοφίας βιβλιοθήκης που θα ξεκινά με την οικοδόμησης της ιστορίας της και θα προσελκύει τον επισκέπτη πνευματικά και συναισθηματικά.
• Δημιουργία πολιτιστικής διαδρομής στα ιστορικά σημεία της πόλης με επίκεντρο την ΒΔΒ.
• Ανάπτυξη διαδικτυακής πλατφόρμας που θα περιλαμβάνει ψηφιακό υλικό και εικονικές περιηγήσεις.
• Πρόσληψη εξειδικευμένου και εκπαιδευμένου προσωπικού που θα ασχοληθεί με την τουριστική ελκυστικότητα της βιβλιοθήκης, για το σχεδιασμό τουριστικών δράσεων.
• Συνεργασία με τουριστικά γραφεία για την ένταξη της βιβλιοθήκης στις πολιτιστικές διαδρομές του νησιού.
Επίλογος
Οι βιβλιοθήκες ως τουριστικοί προορισμοί διαθέτουν μοναδικά χαρακτηριστικά που τις διαφοροποιούν από τα υπόλοιπα πολιτιστικά αξιοθέατα. Πριν ανταποκριθούν στην τουριστική ζήτηση πρέπει να καλύψουν καταρχάς τις εκπαιδευτικές, ενημερωτικές, πολιτιστικές και ψυχαγωγικές λειτουργίες τους. Η κοινωνική αποστολή και λειτουργία μιας βιβλιοθήκης μπορεί να διευρυνθεί μέσα από πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την προσέλκυση τουριστών, ιδίως σε ιδρύματα όπου η τουριστική επίσκεψη γίνεται αυθόρμητα.
Οι βιβλιοθήκες είναι σε θέση να αναπτύσσουν τουριστικές υπηρεσίες προωθώντας την ανάπτυξη της τοπικής ταυτότητας και της πολιτιστικής κληρονομιάς, να καλύπτουν τις πληροφοριακές ανάγκες που σχετίζονται με τον τουρισμό, να εξασφαλίζουν πρόσβαση στην πληροφορία λειτουργώντας ως διαμεσολαβητής της τοπικής γνώσης και των τουριστών, να συνεργάζονται με άλλα ιδρύματα και οργανισμούς που ειδικεύονται σε θέματα τουρισμού και να αναπτύσσουν μια προσέγγιση προσανατολισμένη στην αγορά, με στρατηγικές μάρκετινγκ, καινοτομίας, επιχειρηματικότητας και τεχνολογίας. Η προώθηση χώρων, συλλογών και εκδηλώσεων προσφέρει στις βιβλιοθήκες έναν οικονομικά αποδοτικό τρόπο αύξησης της επισκεψιμότητάς τους.
Στην βάση όσων προαναφέρθηκαν, οι υπεύθυνοι των βιβλιοθηκών οφείλουν να μελετούν και να αναλύουν ποια στοιχεία καθιστούν τις βιβλιοθήκες τους ελκυστικές για τους τουρίστες, να διερευνούν κατά πόσο η δομή της βιβλιοθήκης ευνοεί την ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών πολιτιστικού τουρισμού και να αξιολογήσουν με συστηματικά κριτήρια κατά πόσο είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σε μελλοντική τουριστική ζήτηση, χωρίς αυτό να υποβαθμίσει τις υπόλοιπες υπηρεσίες της.
Ο τουρισμός βιβλιοθηκών αποτελεί μια εξειδικευμένη αλλά διαρκώς αναπτυσσόμενη μορφή πολιτιστικού τουρισμού. Οι ερευνητές του τουρισμού τον χαρακτηρίζουν ως «την επόμενη μεγάλη τάση ταξιδιού» η οποία μπορεί να προσφέρει ποικίλα οφέλη και μοναδικές εμπειρίες όπως: ανακάλυψη της τοπικής κουλτούρας, αρχιτεκτονική και ιστορία, εκπαίδευση και έρευνα, κοινωνική συνείδηση, ψυχική ευχαρίστηση, στοχασμό. Η αύξηση της επισκεψιμότητας όχι μόνο θα ενισχύσει τα έσοδα της βιβλιοθήκης, αλλά συγχρόνως θα βοηθήσει στη διατήρηση της χρηματοδότησής της από το κράτος, επιτρέποντάς της να συνεχίσει να παρέχει υπηρεσίες στην κοινότητα αλλά και στους ταξιδιώτες.
Πηγή Ειδικό Τεύχος Τουρισμού 2025 Κρητών Επιχειρείν
