Το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα 9.390,2 εκατ. ευρώ το 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας. Ειδικότερα οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 143,2%, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 105,9%, οι διανυκτερεύσεις παρουσίασαν αύξηση κατά 108,4%, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας αυξήθηκαν κατά 1.930,4% ενώ η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου σημείωσε την μεγαλύτερη συμμετοχή στις συνολικές εισπράξεις, επισκέψεις και διανυκτερεύσεις το 2021.
Ταξιδιωτικό ισοζύγιο
Σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία, το 2021 το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου ανήλθε στα 9.390,2 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 3.525,9 εκατ. ευρώ το 2020, σημειώνοντας αύξηση κατά 166,3%. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη μεγαλύτερη αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων (κατά 6.183,9 εκατ. ευρώ ή 143,2%) από αυτή των ταξιδιωτικών πληρωμών (κατά 319,7 εκατ. ευρώ ή 40,3%). Η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2021 έναντι του 2020 ήταν αποτέλεσμα της αύξησης της εισερχόμενης κίνησης μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 105,9%, καθώς και της αύξησης της μέσης δαπάνης ανά διανυκτέρευση κατά 11,2 ευρώ ή 16,7% (2021: 78,5 ευρώ, 2020: 67,3 ευρώ).Αναλυτικότερα, αύξηση κατά 18,1% παρουσίασε η μέση δαπάνη ανά ταξίδι (2021: 688,9 ευρώ, 2020: 583,2 ευρώ), ενώ η μέση διάρκεια παραμονής διαμορφώθηκε στις 8,8 διανυκτερεύσεις, παραμένοντας περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2020. Ο συνολικός αριθμός διανυκτερεύσεων το 2021 παρουσίασε αύξηση κατά 108,4% και διαμορφώθηκε στις 133.734,9 χιλ. διανυκτερεύσεις (2020: 64.172,5 χιλ. διανυκτερεύσεις).
Ταξιδιωτικές εισπράξεις
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατά το 2021 διαμορφώθηκαν στα 10.502,7 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 143,2% σε σύγκριση με το 2020. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 κατά 137,8%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 6.797,7 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 64,7% του συνόλου των εισπράξεων, καθώς και στην αύξηση των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-27 κατά 143,2%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 3.530,8 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικότερα, οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 5.536,2 εκατ. ευρώ το 2021, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 130,2% έναντι του προηγουμένου έτους, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 1.261,5 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 178,7%.
Όσον αφορά τις χώρες μεγαλύτερης προέλευσης ταξιδιωτών οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 104,1% και διαμορφώθηκαν στα 2.315,9 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 169,9% και διαμορφώθηκαν στα 991,7 εκατ. ευρώ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, αύξηση κατά 93,9% παρουσίασαν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 1.465,9 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 592,7% και διαμορφώθηκαν στα 596,2 εκατ. ευρώ, ενώ αυτές από τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 700,5% και διαμορφώθηκαν στα 114,5 εκατ. ευρώ.
Ταξιδιωτικές εισπράξεις ανά λόγο ταξιδιού
Αναφορικά με την κατανομή της ταξιδιωτικής δαπάνης μη κατοίκων στην Ελλάδα ανά λόγο ταξιδιού, ο κύριος όγκος των εισπράξεων σχετίζεται με ταξίδια για προσωπικούς λόγους, των οποίων το μερίδιο στο σύνολο των ταξιδιωτικών εισπράξεων διαμορφώθηκε σε 95,7% το 2021, έναντι 92,7% το 2020, ενώ οι συνολικές εισπράξεις των ταξιδιών για προσωπικούς λόγους, αυξήθηκαν κατά 151,1%. Εντός της κατηγορίας αυτής, το μεγαλύτερο μερίδιο στο σύνολο των εισπράξεων έχουν τα ταξίδια αναψυχής (2021: 87,6%, 2020: 80,2%), των οποίων οι εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 165,8% έναντι του προηγουμένου έτους και διαμορφώθηκαν στα 9.201,5 εκατ. ευρώ. Τα ταξίδια για επίσκεψη σε συγγενείς/οικογένεια αντιστοιχούν στο 5,8% του συνόλου των ταξιδιωτικών εισπράξεων, ποσοστό μειωμένο έναντι του αντίστοιχου 9,1% κατά το προηγούμενο έτος, ενώ αύξηση κατά 55,2% παρουσίασαν οι συναφείς εισπράξεις. Αύξηση κατά 31,2% παρουσίασαν και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις για λόγους υγείας και διαμορφώθηκαν στα 22,6 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι εισπράξεις από ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους εμφάνισαν αύξηση κατά 42,6%, παρουσιάζοντας όμως μείωση της συμμετοχής τους επί του συνόλου των ταξιδιωτικών εισπράξεων (2021: 4,3%, 2020: 7,3%).
Εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση
Όπως προαναφέρθηκε, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση το 2021 αυξήθηκε κατά 105,9% και διαμορφώθηκε σε 15.246,1 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 7.405,8 χιλ. ταξιδιωτών το 2020. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 109,5% και αυτή μέσω οδικών σταθμών κατά 69,6%. Στη διαμόρφωση[1] της ταξιδιωτικής κίνησης συνέβαλαν οι χώρες της ΕΕ-27, με ποσοστό συμμετοχής 66,4%, και οι χώρες εκτός της ΕΕ-27, με ποσοστό 30,1%. Το 2021, η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-27 αυξήθηκε κατά 107,0% σε σύγκριση με το 2020. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση κατά 113,5% της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε σε 7.359,7 χιλ. ταξιδιώτες, καθώς και από τις χώρες της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 91,6%, η οποία διαμορφώθηκε σε 2.763,3 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27 παρουσίασε αύξηση κατά 84,4% και διαμορφώθηκε σε 4.581,9 χιλ. ταξιδιώτες.
Ειδικότερα, άνοδο κατά 96,6% εμφάνισε η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία, η οποία διαμορφώθηκε σε 3.001,2 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γαλλία αυξήθηκε κατά 150,5% και διαμορφώθηκε σε 1.174,5 χιλ. ταξιδιώτες. Τέλος, από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, άνοδο κατά 48,9% παρουσίασε η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία διαμορφώθηκε σε 1.591,2 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από τις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 271,6% και διαμορφώθηκε σε 396,0 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ αυτή από τη Ρωσία αυξήθηκε κατά 365,3% και διαμορφώθηκε σε 119,5 χιλ. ταξιδιώτες.
Διανυκτερεύσεις[2]
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 133.734,9 χιλ. το 2021, έναντι 64.172,5 χιλ. το 2020, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 108,4%. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αύξηση των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών της ΕΕ-27 κατά 105,7%, καθώς και των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών εκτός της ΕΕ-27 κατά 103,7%. Η αύξηση των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών της ΕΕ-27 αντανακλά την αύξηση των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ζώνης του ευρώ κατά 97,7% και των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 144,6%. Οι διανυκτερεύσεις από τη Γερμανία και τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 77,1% και 146,3% αντιστοίχως. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, οι διανυκτερεύεις από το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν κατά 54,4%, από τις ΗΠΑ κατά 303,0%, ενώ αυτές από τη Ρωσία κατά 463,5%.
Κρουαζιέρες
H Τράπεζα της Ελλάδος διεξάγει από το 2012 συμπληρωματική έρευνα στον τομέα της κρουαζιέρας, με σκοπό τον εμπλουτισμό των στατιστικών στοιχείων που αντλούνται από την Έρευνα Συνόρων. Ακολουθώντας την παγιωμένη πλέον μεθοδολογία[3], για το 2021 συλλέχθηκαν λεπτομερή στοιχεία από 16 ελληνικούς λιμένες, τα οποία κάλυψαν το 84,0% των συνολικών αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στη χώρα.
Κατά το επισκοπούμενο έτος καταγράφηκαν 2.074 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (2020: 159 αφίξεις), με 1.538,8 χιλ. επισκέψεις επιβατών, έναντι 68,2 χιλ. επισκέψεων το 2020. Από τη συμπληρωματική έρευνα προέκυψε ότι το 83,7% των επιβατών ήταν διερχόμενοι (transit) επισκέπτες, οι οποίοι κατά μέσο όρο πραγματοποίησαν 2,6 στάσεις σε ελληνικά λιμάνια, έναντι 2,0 στάσεων το 2020.
Το 2021, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας αυξήθηκαν κατά 1.930,4% σε σύγκριση με το 2020 και ανήλθαν στα 200,8 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 26,6 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνονται στα καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων, καθώς αφορούν ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last port), ενώ 174,3 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν πρόσθετα έσοδα που καταγράφονται στη συμπληρωματική έρευνα.
Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι το λιμάνι του Πειραιά, με συμμετοχή 38,9% επί του συνόλου. Ακολουθούν το λιμάνι της Κέρκυρας και το λιμάνι του Ηρακλείου με 18,8% και 13,9% των εισπράξεων, αντιστοίχως. Οι επτά σημαντικότεροι λιμένες αφίξεως κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 91,7% των συνολικών εισπράξεων από κρουαζιέρες και το 86,2% των συνολικών επισκέψεων επιβατών.
Οι συνολικές διανυκτερεύσεις εκτός κρουαζιερόπλοιων αυξήθηκαν το 2021 κατά 1.894,1% σε σύγκριση με το 2020 και διαμορφώθηκαν στις 2.887,9 χιλ. διανυκτερεύσεις, επηρεάζοντας θετικά τη διαμόρφωση των εισπράξεων από την κρουαζιέρα. Οι συνολικοί επιβάτες κρουαζιέρας εκτιμώνται σε 585,8 χιλιάδες, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.633,5%.
Ταξιδιωτικό ισοζύγιο ανά περιφέρεια[4]
Όπως προκύπτει από την Έρευνα Συνόρων, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2021 διαμορφώθηκαν στα 10.328,4 εκατ. ευρώ. Ο κύριος όγκος των εισπράξεων, σε ποσοστό 90,0% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες, ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (3.121,3 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Κρήτης (2.395,0 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Αττικής (1.466,2 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (1.297,3 εκατ. ευρώ) και Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (1.012,1 εκατ. ευρώ). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Πελοποννήσου, Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Δυτικής Ελλάδας, Ηπείρου, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 1.036,5 εκατ. ευρώ.
Το 2021, οι ταξιδιώτες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα πραγματοποίησαν συνολικά 16.375,9 χιλ. επισκέψεις στις 13 περιφέρειες της χώρας. Ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος από τη συνολική εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση (14.704,9 χιλ. ταξιδιώτες), καθώς ένας ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφθεί περισσότερες από μία περιφέρειες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του.
Ο μεγαλύτερος όγκος των επισκέψεων, σε ποσοστό 86,0% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες, ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (3.623,9 χιλ.), Περιφέρεια Κρήτης (3.148,4 χιλ.), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (2.933,7 χιλ.), Περιφέρεια Αττικής (2.639,8 χιλ.) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (1.742,2 χιλ.) Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Περιφέρεια Πελοποννήσου, Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 2.287,9 χιλ. επισκέψεις.
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 131.357,5 χιλ. την επισκοπούμενη περίοδο. Σύμφωνα με την κατανομή των διανυκτερεύσεων στις 13 περιφέρειες της χώρας, το 86,7% των διανυκτερεύσεων πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες, ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (29.913,7 χιλ.), Περιφέρεια Κρήτης (26.872,0 χιλ.), Περιφέρεια Αττικής (21.431,5 χιλ.), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (21.296,1 χιλ.) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (14.390,5 χιλ.). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Περιφέρεια Πελοποννήσου, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Θεσσαλίας, Δυτικής Ελλάδας, Ηπείρου, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 17.453,6 χιλ. διανυκτερεύσεις.
[1] Το υπόλοιπο 3,5% αντιστοιχεί στα στοιχεία για τις κρουαζιέρες εκτός της Έρευνας Συνόρων.
[2] Σημειώνεται ότι σε κάθε ημερήσια επίσκεψη, ανεξαρτήτως διάρκειας, αποδίδεται και μία διανυκτέρευση.
[3] Επισημαίνεται ότι τα συνολικά στατιστικά στοιχεία για τις κρουαζιέρες αντλούνται από δύο πηγές πληροφόρησης και έρευνας:
α) Από την Έρευνα Συνόρων, στην οποία καταγράφονται οι ταξιδιώτες κρουαζιέρας που αναχώρησαν από κάποια πύλη εξόδου της χώρας (αεροδρόμιο, οδικό σταθμό ή λιμάνι). Σε αυτή την περίπτωση τα στατιστικά στοιχεία από κρουαζιέρες ενσωματώνονται στα συνολικά στοιχεία που εκτιμώνται από την Έρευνα Συνόρων.
β) Από συμπληρωματική έρευνα που άρχισε να διεξάγει η Τράπεζα της Ελλάδος το 2012, με βάση διοικητικά στοιχεία, όπου καταγράφονται οι υπόλοιποι ταξιδιώτες κρουαζιέρας και γίνεται διάκριση σε τρεις κύριες κατηγορίες: i) ταξιδιώτες σε ελληνικό λιμάνι επιβίβασης (home port) για την πραγματοποίηση της κρουαζιέρας, ii) ταξιδιώτες σε ελληνικό λιμάνι αποβίβασης (last port) και iii) διερχόμενοι (transit) ταξιδιώτες, οι οποίοι πραγματοποιούν μόνο στάσεις σε ελληνικά λιμάνια.
[4] Στα περιφερειακά στοιχεία δεν περιλαμβάνονται στατιστικά στοιχεία από κρουαζιέρες πέραν της Έρευνας Συνόρων. Ως εκ τούτου, διαφέρουν από τα συνολικά στοιχεία που περιέχονται στις προηγούμενες ενότητες.
