Την αντίθεσή του στα νέα μέτρα που εξήγγειλε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) δηλώνει ο Ελληνικός Σύνδεσμος Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΕΣΜΥΕ).
Ο ΕΣΜΥΕ επισημαίνει ότι «Ένα Déjà vu ζεί ολόκληρος ο κλάδος των ΑΠΕ μετά την ανακοίνωση των μέτρων για την ενίσχυση του ΕΛΑΠΕ. Σε αντίθεση με τις επανειλημμένες, από το 2014 μέχρι και πρόσφατα, διαβεβαιώσεις του Υπουργείου ότι δεν θα επιβληθούν νέα χαράτσια στους παραγωγούς, οι πρόσφατες ανακοινώσεις περί επιβολής νέας έκτακτης (και οριζόντιας για όλα τα έργα προ του 2015) εισφοράς στο 6% επί του τζίρου του 2020, πέραν του ότι είναι αχρείαστη όπως έχει πρόχειρα σχεδιαστεί και άδικη, επιβεβαιώνει τους φόβους ότι τέτοια φαινόμενα θα είναι επαναλαμβανόμενα στο μέλλον. Κυρίως όμως, τα συγκεκριμένα μέτρα θέτουν σοβαρό θέμα αξιοπιστίας της χώρας και της πολιτικής της κυβέρνησης και υπονομεύουν την επενδυτική ασφάλεια που τόσο κόπο κάναμε να αποκαταστήσουμε τα τελευταία χρόνια.
Τη στιγμή που η κυβέρνηση ανακοινώνει μέτρα στήριξης σε όλες τις επιχειρήσεις που πλήττονται εν μέσω κορονοιού, οι επιχειρήσεις ΑΠΕ που αντιμετωπίζουν και αυτές πλήθος προβλημάτων είναι οι μόνες που επιβαρύνονται με έμμεση και επαχθή φορολόγηση μέσω της έκτακτης εισφοράς που επιβάλλεται, μετά από την (άπαξ όπως είχε αναφερθεί) αναδρομική μείωση των τιμών που τους επιβλήθηκαν το 2014.
Το πλέον ανησυχητικό όμως θέμα είναι ότι, τα συγκεκριμένα μέτρα που ανακοινώθηκαν με στόχο την (μακροπρόθεσμη) αντιμετώπιση του προβλήματος του ΕΛΑΠΕ, τα οποία δημιουργήθηκαν λόγω αστοχιών στην μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενη πολιτική στην ενέργεια, είναι σχεδιασμένα με βιασύνη και προχειρότητα ανακοινώνοντας μεγαλύτερα μεγέθη από τα πραγματικά σχεδιασμένα, ενώ το συνολικό πακέτο μέτρο που ανακοινώθηκε είναι άδικο και χωρίς μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Σε αντίθεση δε με τις προτάσεις της αγοράς, το Υπουργείο επέλεξε τελικά να επιβάλει μονομερώς το μέτρο της έκτακτης εισφοράς στους παραγωγούς ΑΠΕ, επιβαρύνοντας δυσανάλογα μία μόνο παράμετρο της αγοράς, η οποία έχει το μικρότερο (αν όχι μηδενικό) μερίδιο στη διαμόρφωση του προβλήματος ενώ αφήνει αλώβητη την Προμήθεια, η οποία στην ουσία απολαμβάνει τα περισσότερα οφέλη από το συγκεκριμένο πρόβλημα, αφού όσο μεγαλύτερο είναι το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ (λόγω μείωσης εσόδων του από την αγορά) τόσο αυξημένο είναι το περιθώριο κέρδους της Προμήθειας.
Το μέτρο της επιβολής της έκτακτης εισφοράς στους παραγωγούς ΑΠΕ, πέραν του ότι αποτελεί πλήγμα στο κύρος της χώρας, στέλνοντας ένα πολύ αρνητικό μήνυμα προς κάθε επενδυτική κατεύθυνση, είναι «παράνομο» και «αντιευρωπαϊκό», αφού καταστρατηγεί τον βασικό πυλώνα της πολιτικής για ενίσχυση των ΑΠΕ, ενώ ταυτόχρονα είναι και επικοινωνιακά προκλητικό αφού παρουσιάζεται ως μέτρο επίλυσης και των προβλημάτων που προκλήθηκαν λόγω κορονοϊού, ενώ προδιαθέτει για την επανάληψή του για την επίλυση οποιουδήποτε παρόμοιου προβλήματος στο μέλλον. Είναι «αντιευρωπαϊκό», διότι στην πράξη καταργεί την αρχή συνέχειας των συμβάσεων, κάτι που είναι και δικαστικώς προσβαλλόμενο, αλλά και έξω από κάθε έννοια του κράτους δικαίου.
Ειδικά για τα ΜΥΗΕ, δεδομένης της συνολικής ισχύος των έργων, της σχετικά χαμηλής τιμής που απολαμβάνουν και των συγκριτικών συνολικών ποιοτικών ωφελημάτων της συγκεκριμένης τεχνολογίας, η επιβολή οριζόντιας εισφοράς θεωρείται εξόχως άδικη και μη αναλογική της συμμετοχής τους στο πρόβλημα του ελλείμματος και ιδιαιτέρως επιβαρυντική, σε συνδυασμό με την επίσης άδικη μεταχείριση που έτυχαν το 2014.
Η δήλωση δε για ισότιμη επιβάρυνση των παραγωγών και της Προμήθειας, μέσω της έκτακτης εισφοράς στους προμηθευτές ενέργειας, πέραν της ανακρίβειας που περιέχει είναι απολύτως οικονομικά άδικο και διαδικαστικά παράλογο. Είναι παράλογο και άδικο διότι ενώ η πτώση της ζήτησης ενέργειας αυξάνει το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ, οδηγεί ταυτόχρονα σε υπερκέρδη τους Προμηθευτές ενέργειας, οι οποίοι επισημαίνεται ότι δεν μεταφράστηκε σε αντίστοιχη έκπτωση στα τιμολόγιά τους και επομένως θα ήταν λοιπόν λογικό και δίκαιο, να συμμετάσχουν με πολύ μεγαλύτερο ποσοστό στην επίλυση του προβλήματος.
Η επιβολή στους προμηθευτές εφάπαξ «έκτακτου τέλους χρέωσης», συνολικού ύψους 110 εκατ. ευρώ για το 2021, όχι μόνο δεν τους επιβαρύνει, αλλά στην ουσία τους ωφελεί, συνυπολογίζοντας την παράλληλη κατάργηση του μηχανισμού μεταβλητού κόστους με αποτέλεσμα να μην χρειάζεται να επιστρέψουν κανένα μέρος των αυξημένων κερδών τους τα οποία έχουν επιδοτηθεί από το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ. Αντίθετα, η επιβαλλόμενη ρύθμιση της χρέωσης των προμηθευτών επιβαρύνει τον ΕΛΑΠΕ, αφού απλά αντικαθιστά για ένα μόλις έτος, τον μηχανισμό μεταβλητού κόστους που καταργείται οριστικά.
Τα λοιπά μέτρα που ανακοινώθηκαν είναι ασαφή και ανακριβή και είτε απαιτούν εξειδίκευση, είτε υφίστανται και επίκειται η εφαρμογή τους χωρίς βέβαιο ποσοτικό αποτέλεσμα. Συγκεκριμένα:
• Το ποσό με το οποίο υπολογίζεται ότι θα ενισχυθεί ο ΕΛΑΠΕ από τα έσοδα των δημοπρασιών ρύπων του 2020, θα πρέπει να αναθεωρηθεί προς τα κάτω λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση δεν είναι από το 65% στο 78% αλλά από το 72% που ήδη ισχύει σήμερα, εκτός και αν αυτό το μέγεθος δεν υπολογίζεται στα υφιστάμενα έσοδα του ΕΛΑΠΕ.
• Θα πρέπει να επανυπολογιστεί το ποσό με το οποίο θα ενισχυθεί ο ΕΛΑΠΕ από την επιβολή νέου μόνιμου ειδικού τέλους στο diesel με βάση δημόσια στοιχεία για τις πραγματικές ποσότητες diesel που καταναλώνονται καθώς και να διευκρινιστεί αν το σύνολο των εν λόγω εσόδων θα πάνε αποκλειστικά στον ΕΛΑΠΕ. Η εκτίμηση είναι ότι η πρόβλεψη πρέπει να μειωθεί περί τα 25%.
• Η εκτίμηση ενίσχυσης του ΕΛΑΠΕ μέσω καταβολής 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης της Ε.Ε. «υπό την προϋπόθεση να ικανοποιηθεί το σχετικό αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης» είναι τουλάχιστον προβληματική. Τι θα γίνει αν δεν ικανοποιηθεί το αίτημα; Με δεδομένο επίσης ότι όπως προβλέπεται ένα μεγάλο ποσοστό του συνολικού ποσού που θα λάβει η Ελλάδα από το ταμείο πρέπει να πάει σε έργα ενεργειακής μετάβασης, είναι απορίας άξιο γιατί το συγκεκριμένο αίτημα δεν αφορά μεγαλύτερο ποσό για να καλύψει το σύνολο του ελλείμματος.
• Ο ισχυρισμός ότι τα μέτρα αποσκοπούν σε μη επιβάρυνση του τελικού καταναλωτή, είναι αναληθής διότι η ισόποση αυξομείωση μεταξύ ΥΚΩ και ΕΤΜΕΑΡ που θα επιτευχθεί μέσω της σταδιακής διασύνδεσης των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών αποτελεί στην ουσία έμμεση επιβάρυνση του καταναλωτή που δεν πρόκειται να δει ποτέ τα οφέλη από την μείωση των χρεώσεων για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, ενώ ταυτόχρονα θα κληθεί να πληρώσει (άμεσα) τα τέλη των δικτύων μεταφοράς για τις διασυνδέσεις.
Αθροίζοντας κανείς το σύνολο των ποσών που προκύπτουν από την εφαρμογή των μέτρων που ανακοίνωσε το Υπουργείο για ενίσχυση του ΕΛΑΠΕ, στο τέλος του 2021 ο λογαριασμός αυτός θα μπορούσε να έχει πλεόνασμα ίσο με περίπου 300 εκατ. ευρώ, ποσό τριπλάσιο σχεδόν από την έκτακτη εισφορά που επιβάλλεται στους παραγωγούς, γεγονός που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει αχρείαστη την επιβολή της.
Αναγνωρίζουμε την πρόθεση του Υπουργείου να αντιμετωπίσει και να λύσει το πρόβλημα του ΕΛΑΠΕ, εντούτοις θεωρούμε ότι τα μέτρα είναι άδικα, ελλειπή, ασαφή, χαρακτηρίζονται από βιασύνη και προχειρότητα και θα πρέπει να επανεξεταστούν και να αναθεωρηθούν.
Έχει πλέον αποδειχθεί περίτρανα, ότι οι ΑΠΕ μειώνουν το κόστος παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας. Αντί όμως να απολαύσει ο καταναλωτής την πτώση του κόστους, όλο αυτό το όφελος πηγαίνει στα ταμεία της Προμήθειας, η οποία και θα πρέπει να επιστρέψει ένα μέρος της.
Με σκοπό τα μέτρα που θα αποφασιστούν τελικά να είναι αποδοτικά και κυρίως δίκαια για όλους τους συμμετέχοντες, θεωρούμε ότι η έκτακτη εισφορά των παραγωγών πρέπει να καλυφθεί πλήρως μέσω αυξημένης εισφοράς των Προμηθευτών, οι οποίοι, μόνοι τους απολαμβάνουν το όφελος από την μείωση του κόστους της χονδρεμπορικής αγοράς και οι οποίοι στην ουσία δεν έχουν καμία επιβάρυνση από τα προτεινόμενη μέτρα εντούτοις, επωφελούνται στο διηνεκές από την κατάργηση του ΜΜΚΘΣΣ.
Επίσης θα θέλαμε, όπως όλοι οι εμπλεκόμενοι άλλωστε, να δοθούν στη δημοσιότητα τα αριθμητικά μεγέθη και οι αναλύσεις μέσω των οποίων τεκμηριώνονται τα μεγέθη που αναφέρονται στα προτεινόμενα μέτρα καθώς και οι αναλυτικές μελέτες που θα δείχνουν την εξέλιξη του ΕΛΑΠΕ για την επόμενη δεκαετία.
Όσον αφορά στα διαρθρωτικά μέτρα που ανακοινώθηκαν θα θέλαμε να επιβεβαιωθεί και να ανακοινωθεί άμεσα ότι στο νέο σχήμα συνεχίζει να υφίσταται η απαλλαγή συγκεκριμένων τεχνολογιών από διαγωνιστικές διαδικασίες.»
