Των
Γεώργιου Ατσαλάκη*
Βασίλη Τσούμπρη**
Η νίκη στη μάχη εναντίον μιας πανδημίας, όπως έχουν δείξει και τα προηγούμενα κύματα, είναι μια σταδιακή διαδικασία που εξελίσσεται πάνω σε μια καμπανοειδή καμπύλη. Από ιστορικά δεδομένα για το πρώτο μισό της εξέλιξης του κύματος μπορεί να προβλεφθεί το δεύτερο μισό.
Ο βασικός λόγος για να αρχίσει η υποχώρηση της covid 19, είναι η φυσιολογική αντίδραση της κοινωνίας με την λήψη μέτρων ατομικής προστασίας, αποφυγής συνωστισμών, τήρησης αποστάσεων, χρήση μάσκας, εμβολιασμών κλπ., με σκοπό την ανάσχεση της εξάπλωσης του ιού. Οπότε, τόσο οι εμβολιασμοί, όσο και τα άλλα μέτρα που λαμβάνονται είναι μέρος μιας φυσιολογικής διαδικασίας που επιβάλλεται να γίνουν για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Για το παρόν κύμα υπάρχουν αρκετά δεδομένα, οπότε είναι δυνατό να εκτιμήσουμε τον χρόνο στον οποίο το κύμα θα φθάσει στην κορυφή και θα αρχίσει την πτωτική πορεία έως ότου φθάσει σε ελάχιστα κρούσματα.
Στο διάγραμμα απεικονίζεται η καμπανοειδής καμπύλη της πορείας του τρέχοντος κύματος, όπου με καφέ χρώμα αναπαρίστανται τα κρούσματα ανά ημέρα καθώς ταλαντώνονται γύρω από την καμπανοειδή καμπύλη.
Στις αρχές Οκτωβρίου, η πανδημία εισήλθε στην φάση απότομης αύξησης των καταγεγραμμένων κρουσμάτων η οποία προβλέπουμε ότι θα κορυφωθεί περίπου στις αρχές Ιανουαρίου 2022, εφόσον αποδώσουν τα μέτρα για την αντιμετώπιση του ιού που έχουν αποφασιστεί και προχωρήσουν οι εμβολιασμοί να φθάσουν στο 70% του πληθυσμού. Μετά τις αρχές του Ιανουαρίου, ο ρυθμός αύξησης των ημερήσιων κρουσμάτων θα αρχίσει να δείχνει δείγματα πτώσης. Εάν όμως δεν προχωρήσουν ικανοποιητικά οι εμβολιασμοί, ενδέχεται να έχουμε μια προσωρινή πτώση των κρουσμάτων και να δούμε αργότερα και νέα κορυφή ή και νέες κορυφές κατά την διάρκεια του χειμώνα. Το ζητούμενο θα είναι να δούμε τα κρούσματα να εισέρχονται στην φάση σταθερής μείωσης, δηλαδή ο ρυθμός αύξησης των ημερήσιων κρουσμάτων να μειώνεται σταθερά επί μακρό χρονικό διάστημα. Από τα μέσα του Μάη, τα ημερήσια καταγεγραμμένα κρούσματα θα έχουν μειωθεί αρκετά και ο Ιούνιος θα έχει αρκετά χαμηλά επίπεδα κρουσμάτων ώστε τα κρούσματα να είναι διαχειρίσιμα. Στο διάγραμμα η καμπανοειδής καμπύλη διαγράφει την ιδανική πορεία που θα πρέπει να ακολουθούνε τα κρούσματα μέχρι τον Ιούνιο για τον αποτελεσματικό έλεγχο του παρόντος κύματος.
Είναι σημαντικό ο κάθε πολίτης να τηρεί τα μέτρα που έχουν ληφθεί, να αυξηθούν οι νέοι εμβολιασμοί και να γίνει η τρίτη δόση εμβολίου για όσους κλείνουν το εξάμηνο ώστε να διατηρηθεί η ανοσία στο ποσοστό του πληθυσμού που είναι ήδη εμβολιασμένο. Μια σημαντική αύξηση του ποσοστού εμβολιασμένων κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες από το 61% του πληθυσμού που είναι σήμερα, θα μπορούσε να αποκλιμακώσει τα κρούσματα νωρίτερα. Εάν δε οι εμβολιασμοί αυξηθούν κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες θα δούμε μεγάλη αποκλιμάκωση των κρουσμάτων και σημαντική πτώση των απωλειών πολύ νωρίτερα.
Επομένως μπορούμε να προβλέψουμε, ότι με ακρίβεια περίπου 90% η εξάπλωση του παρόντος κύματος της πανδημίας, θα ακολουθήσει τη παραπάνω καμπανοειδή καμπύλη με κορύφωση στις αρχές Ιανουαρίου και ελαχιστοποίηση τον Ιούνιο. Αυτό βέβαια ισχύει με την αίρεση ότι δεν θα συμβεί στο υπόλοιπο διάστημα κάτι αφύσικο (π.χ. μη τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας τα Χριστούγεννα, επιβράδυνση των εμβολιασμών, μη ολοκλήρωση της τρίτης δόσης στους έχοντες κλείσει εξάμηνο, εμφάνιση νέας μεταδοτικής μετάλλαξης κλπ.).
Η καμπύλη, εάν τα κρούσματα ακολουθούν την πορεία κοντά της, θα απεικονίζει την επιβράβευση των προσπαθειών της κοινωνίας για την ανάσχεση της εξάπλωσης του ιού. Επίσης η καμπύλη αποτελεί ένα «οδηγό» που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αξιολογηθεί η αποδοτικότητας των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας: όσο ο αριθμός των ημερήσιων κρουσμάτων θα ακολουθεί την τροχιά της καμπανοειδούς καμπύλης, τόσο πιο επιτυχή θα είναι η αντιμετώπιση του παρόντος κύματος της πανδημίας.
*Ο Γεώργιος Ατσαλάκης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης.
**Ο Τσούμπρης Βασίλειος απόφοιτος Πολυτεχνείου Κρήτης.
Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων & Πρόβλεψης.
