Το βιβλίο του Μιχαήλ Πασχαλή «ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΕΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ, Ο ρόλος των τοπικών Ακαδημιών», κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Οι ιταλικές Ακαδημίες ήσαν κύκλοι λογίων -αρχικά άτυποι και από τις αρχές του 16ου αιώνα επίσημοι- με κοινά πνευματικά και επιστημονικά ενδιαφέροντα, στις συναθροίσεις των οποίων λάμβαναν χώρα διαλέξεις, αναγνώσεις κειμένων, δραματικές παραστάσεις, φιλοσοφικές συζητήσεις, ερευνητικές αναζητήσεις κ.ά. Ο συνολικός αριθμός τους υπερέβαινε τις 2.000 και ο προσανατολισμός τους διέφερε ανάλογα με την Ακαδημία και την εποχή. Λειτουργούσαν σε διάφορες πόλεις στην Ιταλία ή σε πόλεις εκτός Ιταλίας οι οποίες αποτελούσαν κτήσεις κάποιας ιταλικής πόλης-κράτους. Τέτοιες ήταν και οι τρεις Ακαδημίες της βενετοκρατούμενης Κρήτης: των Vivi στο Ρέθυμνο, των Stravaganti στον Χάνδακα (το σημερινό Ηράκλειο) και των Sterili στα Χανιά. Σύμφωνα με την κρατούσα άποψη, οι δύο πρώτες και κατ’ εξοχήν η δεύτερη, για την οποία έχουμε πολύ περισσότερα στοιχεία, διαδραμάτισαν αποφασιστικό ρόλο στη γένεση και την ανάπτυξη της Κρητικής Λογοτεχνίας της Ακμής.
Το ανά χείρας βιβλίο επιχειρεί να αντικρούσει αυτή τη θεωρία. Υποστηρίζει ότι οι Ακαδημίες της Κρήτης, όχι μόνο δεν έδιναν θεσμικό βήμα στην ελληνόγλωσση λογοτεχνία, αλλά ούτε καν αναγνώριζαν την ύπαρξή της. Το συμπέρασμα αυτό εδράζεται τόσο σε εξωκειμενικά όσο και σε κειμενικά τεκμήρια που αντλούνται από τα κορυφαία έργα της εποχής, την Ερωφίλη και τον Ερωτόκριτο, η συγγραφή των οποίων συμπίπτει με την ίδρυση και την ακμή της Ακαδημίας του Χάνδακα.
