Εκπαίδευση και Τουρισμός
Μια σχέση Αειφορίας για την Φιλοξενία από την Καρδιά
του Δρ. Κυριάκου Γ. Κώτσογλου*
Καθώς ετοιμάζομαι για μια ακόμα Έκθεση Τουρισμού, για μια ακόμα παρουσίαση της Κρήτης στο Διεθνές επίπεδο, πέρα από το αυτονόητο άγχος και το αίσθημα ευθύνης, σκέφτομαι το «αφήγημα» που θα ενεργοποιήσει τόσο τη λογική όσο και το συναίσθημα, των ανθρώπων που θα ακούσουν με προσοχή, απλών ανθρώπων ή επαγγελματιών του τουρισμού, της τουριστικής αγοράς που θα απευθυνθώ, προβάλλοντας για μια ακόμα φορά, την Κρήτη μας!!
Στο παραπάνω πλαίσιο, οι χώρες του Βορρά θα νιώσουν να ξεδιπλώνεται, εκτός των άλλων, το μοντέλο «Ήλιος και Θάλασσα», οι πέρα από τον Ατλαντικό θα δουν τον Πολιτισμό και την Ιστορία μας, οι Άραβες φίλοι μας την πολυτέλεια στην οποία αρέσκονται, οι Μεσόγειοι γείτονες και οι Κεντροευρωπαίοι θα αναζητήσουν τις εναλλακτικές μορφές μας, όλοι μαζί την μοναδική Κρητική Διατροφή μας, στοιχεία που συνθέτουν, την Τουριστική Αρχιτεκτονική μας.
Ανάμεσα σε αυτό το 12πτυχο, δείγμα της πληρότητας της Κρήτης που την κατατάσσουν ως μια Τουριστική Ήπειρο, στο κέντρο, υπάρχουν οι Άνθρωποί της, αυτοί που συνθέτουν το μοντέλο της Φιλοξενίας, της βασισμένης στο Φιλότιμο, το Κάλεσμα, την Παρέα κι ακόμα πιο πολύ, στο Φίλεμα, την προσφορά της Φιλίας, αυτό που έρχεται μέσα από την καρδιά και δεν εξηγείται στην Δυτική Κουλτούρα, γιατί είναι μια «Παγκόσμια Αποκλειστικότητα» της Κρήτης.
Σκέφτομαι επίσης με την σπουδαία ομάδα του Τουρισμού της Περιφέρειας Κρήτης και το χαμόγελό μας παγώνει λίγο εξαιτίας του ότι η Πανδημία, πέραν της Υγειονομικής και Οικονομικής διάστασής της, απειλεί με μια μικρή ή μεγάλη ουδετεροποίηση, αυτό, το πιο σημαντικό και αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημά μας, την εγγύτητα με τον φιλοξενούμενό μας, εκείνο που τον κάνει να θέλει να ‘ρθει ξανά και ξανά στην Κρήτη μας, ακόμα και να ζήσει εδώ.
Σκεφτόμαστε επίσης, πως είναι δυνατόν, εμείς που «διδάσκουμε» σε όλον τον κόσμο εκείνο που ο ίδιος αναφέρει «Κουλτούρα Φιλοξενίας από την Καρδιά», εμείς να πρέπει να διδαχθούμε την τουριστική επιστήμη σε άλλα, Ελληνικά, αλλά κυρίως Ξένα Πανεπιστήμια και Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης, με σκοπό να ισορροπούμε το ισοζύγιο ζήτησης των καταλυμάτων μας σε εργαζόμενους με την περιορισμένη προσφορά εργασίας από την Κρήτη.
Είναι γνωστό σε όλους ότι η Κρήτη διαθέτει το 30% των ξενοδοχείων και κλινών (5) αστέρων της Ελλάδας, ξεπερνάει τις 110.000 κλίνες και 4 & 5 αστέρια, ακουμπάει τις 200.000 ξενοδοχειακές κλίνες, υποδέχθηκε περίπου 5.500.000 επισκέπτες το 2019, εισέπραξε το 20% του εθνικού Τουριστικού κεφαλαίου για την ίδια χρονιά και το αύξησε μέσα στο 2021, αριθμοί και ποσά που δείχνουν την σημασία του τουρισμού της Κρήτης, για όλη την Ελλάδα!!
Δυστυχώς, είναι επίσης γνωστό, ότι όλες οι παραπάνω τουριστικές μονάδες στενάζουν κάθε χρόνο για να στελεχωθούν κατάλληλα, τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα, με τους Κρητικούς επιχειρηματίες τουρισμού, ειδικά τους μεγάλους, να καταφεύγουν σε εισαγωγή ανθρώπινου δυναμικού από την υπόλοιπη -κυρίως τη Βόρεια- Ελλάδα, στελέχη που έχουν κάθε καλή πρόθεση, αλλά -ίσως- όχι την τουριστική εξειδίκευση και το DNA, του Ξένιου Δία.
Καταλαβαίνουμε όλοι, ότι από τη μια μεριά, η δυναμική του Κρητικού Τουρισμού και από την άλλη ένα νέο Τουριστικό, ανθρωποκεντρικό μοντέλο που φαίνεται να αναδύεται μετά την Πανδημία, απαιτεί μια διαφορετική εκπαιδευτική προσέγγιση από την Κρήτη, με σκοπό να μην χάσει τις πρωτιές της στην φιλοξενία. Στο επίπεδο της εκπαίδευσης για την Covid-19 η Περιφέρεια Κρήτης θα το κάνει με πρωτοπορία, όπως έκανε και το 2020, αλλά, αυτό αρκεί;
Μια και αναφερθήκαμε στην CoviD-19, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Ιατρική Σχολή του, σε συνεργασία με την Περιφέρεια θα πραγματοποιήσουν για μια ακόμα χρονιά όπως προαναφέρθηκε μια σειρά κύκλων σεμιναρίων, μέσα στον Απρίλιο και τον Μάιο, πριν την φετινή έναρξη με σκοπό, οι εν λόγω εκπαιδεύσεις να αποτελέσουν ένα πόλο αλλαγής του παιγνιδιού, αλλά και να προκαλέσουν αυτό που λέμε συλλογική συνείδηση για την CoviD-19.
Ωστόσο, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο, ότι τόσο οι απαιτήσεις σε θέσεις εργασίας όσο και οι απαιτήσεις σε επίπεδο ειδικοτήτων, «δείχνουν» ότι χρειάζεται μια εκπαιδευτική ανάταση ώστε η Κρήτη να μπορέσει να υποστηρίξει το μοντέλο της. Και εδώ μιλάμε, για εκπαίδευση από τον πιο σημαντικό Διευθυντή μιας νέας μονάδας 6 αστέρων, μέχρι και τον οδηγό βουνού, τον πιο βραβευμένο σεφ και τον πιο Πελατοκεντρικό μαιτρ, σερβιτόρο, ξεναγό.
Δυστυχώς, είναι ξεκάθαρο ότι αν κάποιος Διευθυντής πρέπει να εξελιχθεί πρέπει να πάει στην Ελβετία ή την Μ. Βρετανία, αν κάποιος σερβιτόρος θέλει να περάσει ένα εξαιρετικό 2ήμερο ως Μπάτλερ πρέπει να πάει σε ένα σεμινάριο στην Ιταλία, αν θέλει να εκπαιδευτεί οινοτουριστικά θα πρέπει να πάει στη Γαλλία. Κανείς δεν υποβαθμίζει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας, ειδικά εκείνων της Κρήτης, όμως το έλλειμα στο ισοζύγιο εκπαίδευσης είναι φανερό κι ότι «βγαίνει» από κει, απορροφάται χωρίς καμία καθυστέρηση.
Χαρακτηριστικά των παραπάνω αποτελεί και το γεγονός ότι για πολλά χρόνια τώρα, ακόμα και η προϋπηρεσία σε μεγάλες Τουριστικές εταιρείες της Κρήτης, αποτελεί πιστοποιητικό απασχόλησης, συχνά ακόμα πιο σημαντικό, από ένα πτυχία ή και μια τουριστική εκπαίδευση.
Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, η Κρήτη θα πρέπει να αποκτήσει εκπαιδευτικές υποδομές, ανάλογες της τουριστικής αξίας της, ανάλογες εκείνου που την έχουν χαρακτηρίσει ως την ατμομηχανή του ελληνικού τουρισμού, με αποτέλεσμα η Κρήτη να παρέχει εκτός από κρατήσεις και χρήματα και στελέχη τουρισμού, ικανά να καλύψουν τις δικές της ανάγκες, αλλά πάνω από όλα να δημιουργήσει και ένα εθνικό στελεχιακό δυναμικό.
Η σκέψη απλή, ο δρόμος δύσκολος. Οι ειδικότητες της θεματικής αρχιτεκτονικής μας πρέπει να μετατραπούν σε προγράμματα σπουδών, τα προγράμματα σπουδών να φωλιάσουν σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα ιδρύματα να δημιουργήσουν κουλτούρα εκπαίδευσης, η κουλτούρα εκπαίδευσης να είναι απόλυτα συμβατή με την τουριστική ιστορία και φήμη μας, για να μπορεί – και σε αυτόν τον τομέα – ο κόσμος να μπορεί να αναφωνεί «Κρήτη Παντού»!!!!
*Ο Δρ. Κυριάκος Γ. Κώτσογλου είναι Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος Κρήτης Τουρισμού & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
