Του Δρ Κωνσταντίνου Β. Ζορμπά
Μία σειρά σημαντικών εκκλησιαστικών δράσεων έλαβαν χώρα σε σχέση με τον εορτασμό του Αγίου Ειρηναίου του Λουγδούνου (Λυών). Η Εκκλησία της Κρήτης είχε τη χαρά να διαθέτει στη χωρία των Μητροπόλεών της τρεις σημαντικές προσωπικότητες με το ίδιο όνομα.
Πρώτος, ο πρώην Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ειρηναίος. Στο Ηράκλειο Κρήτης τελέστηκε το βράδυ της 22ας Αυγούστου, στο Ιερό Παρεκκλήσιο του Αγίου Ανδρέου του Αρχιεπισκοπικού Μεγάρου, Θεία Λειτουργία, στο τέλος της οποίας ο νυν Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ευγένιος, αφού πρώτα χειροθέτησε σε Αρχιμανδρίτη τον εορτάζοντα π. Ειρηναίο Παπαδημητρίου, ομίλησε με λόγους καρδιακούς και αναφέρθηκε στο σεπτό πρόσωπο του προκατόχου του Αρχιεπισκόπου Ειρηναίου. Παρατήρησα το φωτογραφικό υλικό με τον τιμώμενο, με τη γνωστή ηρεμία που τον διακρίνει και την ασκητικότητά του, έτοιμος για το «νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καὶ γῆ, καὶ τὰ καταχθόνια· ἑορταζέτω γοῦν πᾶσα κτίσις, τὴν Ἔγερσιν Χριστοῦ, ἐν ᾗ ἐστερέωται» (Γ΄Ωδή Πάσχα).
Η δεύτερη εκδήλωση αφορούσε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων Ειρηναίο, για τον οποίο η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας Κρήτης, με ομόφωνη απόφασή της, εόρτασε την επέτειο της συμπλήρωσης τριάντα και πλέον, ετών Αρχιερατικής Διακονίας του στο όμορφο χωριό Φουρφουράς. Για την προσωπικότητά του μίλησε το πνευματικό του τέκνο, ο νυν Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος, μία εξαιρετική ομιλία περί του έργου του, με αναφορές που άρχιζαν από την προσωπική τους σχέση στην Ιερά Μονή Γωνιάς μέχρι σήμερα.
Άραγε, τι κοινό είχαν οι παραπάνω δύο Μητροπολίτες; Ήταν και οι δύο πνευματικά τέκνα του πολιού Κισάμου και Σελίνου κυρού Ειρηναίου (Γαλανάκη). Τιμήθηκε και ο ίδιος από τους συγχωριανούς του, σύμφωνα με το πλούσιο Πρόγραμμα «Ειρηναία 2022» (Βλ. «Χανιώτικα Νέα» 24-8-2022, σελ. 31), με κεντρική ομιλία του Μιχάλη Γαλανάκη, με θέμα: «Το μήνυμα της ειρήνης στο έργο του Ειρηναίου Γαλανάκη» και απονομές τιμητικών διακρίσεων στους: κ. Σταύρο Αρναουτάκη, Περιφερειάρχη Κρήτης, κ. Νικόλαο Παπαδάκη, Γενικό Διευθυντή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», κ. Πέτρο Πανηγυράκη, ταμία του Ιδρύματος «Αγία Σοφία» και κ. Μιχάλη Γαλανάκη, Έφορο Υλικού του Ιδρύματος «Αγία Σοφία».
Και οι τρεις Σεβασμιώτατοι εργάσθηκαν δίπλα – δίπλα, διακονώντας την Εκκλησία και τον άνθρωπο. Συμπορεύθηκαν όλοι μαζί για το καλό της Κρήτης. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς για τον μακαριστό Κισάμου και Σελίνου κυρό Ειρηναίο: ΑΝΕΚ, ΕΤΑΝΑΠ, ΙΔΡΥΜΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ, ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ, AΝΝΟΥΣΑΚΕΙΟ, ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΑ, ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΡΗΤΗΣ, ΙΔΡΥΜΑ ΕΙΡΗΝΗΣ… Ένα τεράστιο, ένα ασύλληπτο, έργο, που μάς άφησε ως παρακαταθήκη και είχε ως βασικές αρχές που ξεκινούσαν από την Κρήτη και κατέληγαν στην Κρήτη. Όχι από τοπικισμό, αλλά ως θεωρία και ως πράξη μαζί! Δεν νομίζουμε ότι υπήρξε ποτέ εκκλησιαστικός ηγέτης που να μάζεψε τους Κρητικούς σε κοινούς αγώνες για ειρήνη και δικαιοσύνη και την προστασία του Φυσικού Περιβάλλοντος και για το μέλλον του τόπου γενικότερα. Πάντα μπροστάρης!
Και οι τρεις συνέβαλαν σε μία κοινή προσπάθεια, ο καθένας από το δικό του μετερίζι. Στην περίπτωση, όμως, του μακαριστού Μητροπολίτου Κισάμου και Σελίνου κυρού Ειρηναίου Γαλανάκη -το 2023 συμπληρώνονται ήδη 10 χρόνια από την εκδημία του- μάς ζητά ο ίδιος, ως πνευματικός ηγέτης, όχι μόνο την προσευχή και την πνευματικότητα, την αγάπη και την καλοσύνη, την κοινωνική πρόνοια και ευποιία, την παιδεία και τον πολιτισμό, τα έργα της προόδου και της κοινής ωφελείας, τις σπουδαίες εκκλησιαστικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, που έγιναν και γίνονται, αλλά και να διατηρήσουμε ως Κρήτες την αυτοσυνειδησία μας.
«Δεν μπορώ μπλιό, παιδάκι μου, να βλέπω και να ακούω», θα έλεγε βλέποντας και ακούοντας τα όσα συμβαίνουν στην εποχή μας. Και στο ερώτημα τι θα μπορούσαμε να κάνουμε σε μία περίοδο συγχύσεως, σε μία περίοδο περίεργων συγκρούσεων, ακόμη και πολιτικών διενέξεων, ο ίδιος θα απαντούσε με μία λέξη: «συναλληλία». Να δουλεύουμε όλοι μαζί, ο καθένας με τη δύναμή του, με τα χαρίσματά του, με τις δυνατότητες που έχει, καθώς ο ένας προσθέτει κάτι στον άλλο για να γίνει κάτι καλύτερο. Πρέπει να καταλάβουμε και να συναποφασίσουμε ότι στο τέλος οφείλουμε όλοι να συνεργαστούμε για το μέλλον μας.
Γι’ αυτό έχουμε την ΕΥΘΥΝΗ στα επόμενα «ΕΙΡΗΝΑΙΑ 2023» να μην είναι μίας ημέρας, αλλά ενός έτους. Η πρόταση του σημερινού Δημάρχου του Αποκόρωνα κ. Χαράλαμπου Κουκιανάκη ελπίζουμε να εισακουστεί. Και να υπάρχουν κοινές δράσεις. Δεν χρειάζονται άλλα τραύματα και πληγές. «Η Ελλάδα δεν πληγώθηκε με την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, αλλά πληγώθηκε με την Καταστροφή της Σμύρνης», έλεγε ο ίδιος. Φτάνουν οι καταστροφές και οι διχασμοί.
Να προσπαθήσουμε όλοι μαζί να μπει το όνομά του σε μία πανεπιστημιακή έδρα σε Ακαδημαϊκά Ιδρύματα της Κρήτης μας ή ακόμη και του εξωτερικού. Πρέπει να δώσουμε την ευκαιρία σε νέους ανθρώπους να εντρυφήσουν στη σκέψη του. Φυσικά και η σκέψη του δεν τελεί «εν αιχμαλωσία»… Ήδη κυκλοφορούν τέσσερα (4) βιβλία για το πολύτιμο έργο που μας άφησε (Αντώνη Βακάκη, «Μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης: Ρήματα Ζωής», Ιερά Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου, 2019. Παντελή Κατάκη, «Μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης: Νοσταλγικές αναμνήσεις ανθρώπων που έζησαν κοντά του», Καστέλι 2022. Διδακτορική διατριβή Δέσποινας Αθανασιάδου – Στεφανουδάκη «Το ομιλητικό έργο του Μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίου Γαλανάκη (+2013) ως κήρυκα του Ευαγγελίου» και Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης «Μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης: Μεταμορφώνοντας τον κόσμο. Λόγοι και Διάλογοι», εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 2021) κι άλλες μελέτες που ετοιμάζονται για τον ίδιο στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ακούω να μιλούν πολλοί σήμερα για «Πολιτική Θεολογία» ή όπως τη γνωρίζουμε ως «Θεολογία της Απελευθέρωσης» και λένε πως χρειάζεται και η Ορθόδοξη Εκκλησία να κάνει τούτο κι εκείνο και αγνοούν πλήρως τη σκέψη του, την οποία υιοθετούν ακόμη και οι πιο ακραίοι Αριστεροί1. Ήταν πάντα παρών με τα κείμενά του, τις ομιλίες του και τα βιβλία του στα επίκαιρα θέματα, όπως ο πόλεμος, οι Νέες Τεχνολογίες, η οικογένεια, η ανάπτυξη της αγροτικής κοινωνίας κ.ά.
Ας ακούσουμε τον ίδιο τι μάς λέγει για το μέλλον του κόσμου: «Αν ο νέος, ο καλύτερος κόσμος που ζητούμε με την ειρήνη και την αγάπη, τότε καλούνται οι Χριστιανοί να αναλάβουν πρωτοβουλίες που στο παρελθόν πολλές φορές τις είχαμε αρνηθεί, για να τις πάρουν άλλες σκοτεινές δυνάμεις και να ταλαιπωρήσουν την ανθρωπότητα. Η μεγάλη πνευματική και ηθική κρίση που περνά η ανθρωπότητα (παρά την υλική της ευμάρεια), δεν θα λυθεί μόνο με οικονομικά και τεχνολογικά μέσα, αλλά θα λυθεί και θα υπερνικηθεί με μεγάλες αναπλαστικές δυνάμεις, που μόνο ο Χριστιανισμός διαθέτει».
Το μήνυμα λοιπόν ένα, οι αποδέκτες πολλοί!
1 Βλ. τις ομιλίες του στα Συνέδρια «Σοσιαλισμός και Πολιτισμός» (1977) και «Μαρξισμός και Ορθοδοξία» (1983) με τους Φρανσουά Μιτεράν, Μίκη Θεοδωράκη, Κωστή Μοσκώφ, Κώστα Ζουράρι κι άλλους Φιλοσόφους της εποχής του.
*Ο Δρ Κωνσταντίνος Β. Ζορμπάς, είναι Γενικός Διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης
