Του Γιώργου Ατσαλάκη*
Το τραγικό κόστος της πανδημίας φθάνει στους 4,7 εκατομμύρια θανάτους οι περισσότεροι εκ των οποίων είχαν υποκείμενα νοσήματα. Πέρα από τις επιπτώσεις στην υγεία, υπάρχουν ακόμα σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές απώλειες σε όλο τον κόσμο. Αναμένεται να διευρυνθούν οι απώλειες το επερχόμενο φθινόπωρο και χειμώνα. Μια ευνοούμενη πολιτεία πρέπει πρώτα και κύρια να προστατεύσει τους πραγματικά ευάλωτους και αδύναμους μπροστά στην πανδημία.
Στην χώρα μας το φθινόπωρο ξεκίνησε έχοντας εμβολιαστεί μόνο το 56% του πληθυσμού με δύο δόσεις. Αντίστοιχα ποσοστά σε άλλες μεσογειακές χώρες, αναδεικνύουν πόσο χαμηλό είναι αυτό το ποσοστό εμβολιασμού. Στην Γαλλία οι πλήρως εμβολιασμένοι φθάνουν στο 64%, στην Ιταλία το 66%, στην Ισπανία, το 77% και στην Πορτογαλία το 83%.
Το συνολικό χαμηλό ποσοστό εμβολιασμένων, το υψηλό ποσοστό ανεμβολίαστων στις ηλικίες πάνω από των 60 ετών (περίπου το 20%), η χαμηλή φθινοπωρινή θερμοκρασία, και το άνοιγμα των σχολείων, διαμορφώνουν ιδανικές συνθήκες υπέρ-μετάδοσης του ιού το επόμενο χρονικό διάστημα στην χώρα μας.
Οι μαθητές, άθελα τους, θα μεταφέρουν τον ιό στο σπίτι τους. Στην συνέχεια στους γονείς τους και στη συνέχεια στους ηλικιωμένους της οικογένειας. Ήδη τα πρώτα δεδομένα, επιβεβαιώνουν τα αυξημένα κρούσματα στους μαθητές και προδιαγράφουν την διαδρομή του ιού από τα σχολεία προς τους ανεμβολίαστους και κυρίως προς τους ηλικιωμένους.
Είναι προφανές ότι οι προσπάθειες αντιμετώπισης της πανδημίας θα πρέπει να εστιαστούν στο να εμποδίσουν να φθάσει ο ιός, στα ηλικιωμένα ανεμβολίαστα άτομα άνω των 60 ετών όπου μπορούν να υπάρξουν απώλειες ζωών. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από την Αγγλία το 98% των θανάτων αφορούν μη εμβολιασμένα άτομα. Με βάση τα στοιχεία του Ισραήλ, το 90% των σοβαρών νοσηλίων άνω των 60 ετών, προέρχονται από τους μη εμβολιασμένους. Το υπόλοιπο 10% σοβαρών νοσηλειών αφορά εμβολιασμένα άτομα με υποκείμενα νοσήματα κατά ποσοστό 94%. Η τρίτη δόση εμβολιασμού για τους έχοντες υποκείμενά νοσήματα θα μειώσει τους θανάτους όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία από το Ισραήλ. Πρόσφατα δεδομένα της Ιταλίας επιβεβαιώνουν ότι τα εμβόλια προστατεύουν κατά 93% από την νοσηλεία, κατά 96% από την εισαγωγή στις ΜΕΘ και κατά 96% από τους θανάτους.
Οι περιπτώσεις των ανεμβολίαστων χρειάζονται συγκεκριμένες ενέργειες για να προστατευθούν. Το ιδανικό θα ήταν να αυξηθούν οι εμβολιασμοί στους άνω των 60 ετών πράγμα δύσκολο καθόσον δεν υπάρχει προθυμία. Οπότε η τήρηση των στοιχειωδών μέτρων προστασίας είναι επιβεβλημένη. Μέτρα όπως η υποχρεωτική χρήση μάσκας όταν ερχόμαστε σε επαφή με ανεμβολίαστους ηλικιωμένους, η τήρηση των αποστάσεων, πλύσιμο χεριών, εξαερισμός χώρων κλπ., θα πρέπει να τονιστεί να τηρούνται ευλαβικά από όλους και κυρίως από τους μη εμβολιασθέντες.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι είναι θέμα χρόνου σταδιακά να έρθουμε όλοι πλέον σε επαφή με το ιό. Μόνο ο εμβολιασμός ή η σχολαστική τήρηση των μέτρων μπορεί να αποτρέψει την μόλυνση. Ο κίνδυνος αυξάνεται εκθετικά μεταξύ εκείνων που δεν τηρούν τα μέτρα και είναι ανεμβολίαστοι.
Μια καμπάνια η οποία να εξηγεί τη διαδρομή που ακολουθεί ο ιός από το σχολείο προς τους ηλικιωμένους ίσως να βοηθήσει στην κατεύθυνση των εμβολιασμών και στην κατανόηση της αναγκαιότητας της τήρησης των μέτρων.
Πρέπει να πειστούν ολοένα και περσότεροι να εμβολιαστούν. Οι μη εμβολιασμένοι έχουν την τύχη και το προνόμιο να ζουν σε μια χώρα που έχει διαθέσιμα εμβόλια. Μένει μόνο να πάρουν την απόφαση τους. Μόνο με τους εμβολιασμούς θα καταφέρουμε να αποτρέψουμε τις μεταλλάξεις και να νικήσουμε την πανδημία ώστε να ξανά-ξεκινήσει η ζωή στην ανθρωπότητα.
* Ο Γιώργος Ατσαλάκης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης,
Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης.
