Νέοι δίαυλοι επιχειρείν & ανάπτυξης
του Μανώλη Τσακαλάκη
Πρόεδρος Ένωσης Ξενοδόχων Ρεθύμνου,
Γενικός Γραμματέας ΔΣ Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων – ΠΟΞ
Κρήτη – ένας από τους πιο όμορφους και δημοφιλείς προορισμούς σε Ελλάδα και Ευρώπη, προσβάσιμος από αέρα και θάλασσα, με δεσπόζουσα γεωγραφική θέση στη μέση της Μεσογείου, άριστο κλίμα, μοναδικό φυσικό περιβάλλον, παγκόσμιας φήμης και σπουδαιότητας αρχαιολογικούς χώρους και πολιτιστικά μνημεία. Με πολλαπλές επιλογές εσωτερικών ταξιδιών, ποικίλες δραστηριότητες, υψηλής ποιότητας αναγνωρίσιμα αγροτικά προϊόντα, ώριμη κοινωνική δομή, θερμή φιλοξενία, αυθεντικότητα κατοίκων, σημαντικές υποστηρικτικές τουριστικές υποδομές και ανώτατες υπηρεσίες.
Πολλά χρόνια τώρα, αρκετοί από εμάς και πολλοί άλλοι, συναντιόμαστε, συζητάμε, αναλύουμε και ευχόμαστε αυτό που, ενώ φαίνεται αυτονόητο είναι τελικά δύσκολο να υλοποιηθεί.
«Ήμουνα νιος και γέρασα», που λέει ο λόγος, κι εμείς ακόμα συζητάμε για την πολυπόθητη επέκταση της τουριστικής σεζόν σε 12 μήνες το χρόνο και τα σημαντικά οικονομικά οφέλη που θα προκύψουν για όλη την τοπική κοινωνία, το επιχειρείν, τις θέσεις εργασίας και την γενικότερη ανάπτυξη του νησιού.
Όμως ότι απ’ ότι φαίνεται, συζητάμε με εσωστρέφεια, που καθόλου δε βοηθά στην επίτευξη του στόχου.
Οι περισσότερες προϋποθέσεις έχουν καταγραφεί και υπεραναλυθεί. Έχουμε ήδη μιλήσει για:
• τα ανάγλυφα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά του νησιού και το μοναδικό φυσικό περιβάλλον του που το καθιστούν ιδανικό τόπο προσέλκυσης τουριστών με έντονο οικολογικό ενδιαφέρον
• τον απαραίτητο Χωροταξικό σχεδιασμό με στόχο την ανάδειξη και την αναβάθμιση του ρόλου της Κρήτης σε κέντρο της Ν.Α Μεσογείου, κόμβο διεθνούς σημασίας στους τομείς της οικονομίας, του πολιτισμού και των επικοινωνιών
• τις ελλειμματικές υποδομές και τη μειωμένη διαθεσιμότητα πόρων
• την ολιγωρία του κράτους και την υπερεπείγουσα ανάγκη παρέμβασης με έργα βελτίωσης της πρόσβασης και των συνθηκών ασφαλείας του βασικού οδικού δικτύου (Βόρειος & Νότιος Οδικός Άξονας, Κάθετοι Άξονες)
• τις προαπαιτούμενες επενδύσεις επέκτασης και αναβάθμισης λιμανιών και αεροδρομίων του νησιού, την υποχρεωτική βελτίωση περιφερειακών και τοπικών οδών και την ενίσχυσης της προσπέλασης.
• τη συγκέντρωση τουριστικών υποδομών στο Βόρειο Άξονα και σε συγκεκριμένες περιοχές τουριστικής ανάπτυξης στα νότια παράλια, με περιορισμένη διάχυση στην ενδοχώρα
• την απουσία απευθείας συνδέσεων των λιμανιών της Κρήτης με λιμάνια του εξωτερικού.
• την υψηλή εποχικότητα αφίξεων, στα δύο λιμάνια και στα 2 αεροδρόμια της Κρήτης (συγκέντρωση αφίξεων κυρίως το διάστημα Ιούλιος – Σεπτέμβριος)
• την έλλειψη υποδομών διαχείρισης λυμάτων σε σημαντικές παράκτιες τουριστικές περιοχές
Έχουμε συζητήσει για
• την απαραίτητη κρατική υποστήριξη κάθε καινοτόμου επιχειρηματικής προσπάθειας, για την επιδότηση της εργασίας, για την ανάγκη δημιουργίας σταθερού πολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος, για την εξάλειψη της υπερφορολόγησης και τη θέσπιση αναπτυξιακών κινήτρων
• την ευθύνη της Περιφέρειας και των τοπικών Δήμων να εκπονήσουν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο πολλαπλών δράσεων, όπου ο πολιτισμός συναντά τον τουρισμό, τη γαστρονομία και την εκπαίδευση, με στόχο τη συνδυαστική ανάδειξη των επιμέρους τομέων της γεωργίας, της διατροφής, της βιοτεχνίας, της εκπαίδευσης και την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, από λάδι και τσικουδιά έως αυτά της υψηλής τεχνολογίας (βιοτεχνολογία, πληροφορική κ.α)
• για την απολύτως απαραίτητη Έξυπνη Εξειδίκευση και την ανάδειξη του Κρητικού πολιτισμικού-τουριστικού συμπλέγματος σε παγκόσμια κλίμακα καθώς η Έρευνα και η Τεχνολογία αποτελούν ισχυρό πόλο ανάπτυξης του νησιού. Διαθέτουν σημαντικό εκπαιδευτικό και ερευνητικό δυναμικό και έχουν αναπτύξει συνεργασίες και ισχυρές δικτυώσεις με άλλα ερευνητικά κέντρα στην Ευρώπη και στον κόσμο γενικότερα. Αυτή η εκπαιδευτική εξωστρέφεια πρέπει να ενισχυθεί, αφού οι επισκέπτες διαθέτουν υψηλό μορφωτικό και κοινωνικό επίπεδο, ενδιαφέρονται να συμμετέχουν στα τοπικά δρώμενα και λειτουργούν ως πρεσβευτές του τόπου
Έχουμε κουραστεί με
• την χρόνια καθυστέρηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων για την υποστήριξη της ανάπτυξης
• τη διατήρηση του γραφειοκρατικού θεσμικού περιβάλλοντος
• την αδυναμία ανάπτυξης επιχειρηματικών συνεργασιών και συνεργείων με ευρύτερη κοινωνική συναίνεση και στόχο τη μείωση της εποχικότητας του τουρισμού
Ακούσαμε σήμερα, πολύ ενδιαφέροντες ομιλητές, με ωραίες ιδέες και προτάσεις σημαντικές, τόσο που δεν ξέρω αν έχω να πω κάτι καινούργιο, φρέσκο και πρωτότυπο.
Παρόλα αυτά, θα μιλήσω για
• την κρητική κουζίνα που κατέχει σημαντική θέση στη διεθνή γαστρονομία λόγω της αναγνωρισμένης υφηλής ποιότητας των τοπικών προϊόντων και των ευεργετικών επιδράσεων τους στην υγεία του ανθρώπου. Η Κρήτη διαθέτει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα στον αγροδιατροφικό τομέα κι έχει ισχυρά ερείσματα στα κηπευτικά, στη μικτή γεωργία και στη κτηνοτροφία. Η Κρητική διατροφή έχει χαρακτηρισθεί ως «άυλη πολιτισμική κληρονομιά της ανθρωπότητα» από την UNESCO (Νοέμβριος 2011). Στην Κρήτη υπάρχουν 18 προϊόντα ζωικής και φυτικής παραγωγής, χαρακτηρισμένα ως προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) και Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (Π. Γ. Ε.)
• την ανάγκη βελτίωσης της εμπειρίας του επισκέπτη, με την προσφορά μεγάλου φάσματος δραστηριοτήτων σχετιζόμενες με το ευρύ τομέα του πολιτιστικού και γαστρονομικού τουρισμού.
Σεμινάρια παραδοσιακής μαγειρικής, ζαχαροπλαστικής, ζυμώματος ψωμιού, συλλογής άγριων χόρτων, βοτάνων, μανιταριών, σαλιγκαριών και τρούφας, δοκιμής τοπικών οινικών ποικιλιών, επισκέψεις σε αμπελώνες και οινοποιεία, αποτελούν μοναδικές εμπειρίες.
Η συμμετοχή στη διαδικασία συλλογής του καρπού της ελιάς, της παραγωγής του ελαιόλαδου, της απόσταξης της ρακής, του τρύγου στα αμπέλια, της συγκομιδής του μελιού, της καλλιέργειας λαχανικών, της συλλογής γάλακτος και της παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων, της εκτροφής οικόσιτων ζώων, της κουράς των προβάτων και τόσων άλλων, συνδέουν τον επισκέπτη με τον τόπο και από τουρίστα τον μεταμορφώνουν σε φίλο και πρεσβευτή.
Θα μιλήσω για
• Την αναπαλαίωση & αποκατάσταση ιστορικών και αρχιτεκτονικών στοιχείων υψηλής αξίας
• Τη διατήρηση της ιστορικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος (οικισμοί, κάστρα, δάση, σπάνια φυτά, φαράγγια, παραλίες, μέρη φυσικού κάλλους)
• Τη βελτίωση σημαντικών επιλεγμένων αξιοθέατων και την παράταση του χρόνου και της περιόδου λειτουργίας τους
• Τη στροφή του αγροτικού τομέα σε εναλλακτικές καλλιέργειες π.χ θεραπευτικών & αρωματικών βοτάνων κι ελαίων
• Την ανάπτυξη ενός κοινού, για όλο το νησί, προγράμματος όπου καταγράφονται όλες οι γιορτές με επίκεντρο τα κρητικά προϊόντα, όλες οι εκδηλώσεις ανάδειξης των τοπικών πλεονεκτημάτων, καθώς και τα καλλιτεχνικά, μουσικά και πολιτιστικά δρώμενα. Έγκαιρη και στοχευμένη προώθηση, αυτού του προγράμματος στο εξωτερικό, παρέχει αυξημένη παροχή πληροφόρησης κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου και κινητοποιεί τους πιθανούς επισκέπτες, δίνοντας τους πρόσθετα κίνητρα.
• Την ενοποίηση των Σημάτων ποιότητας της κρητικής κουζίνας με κοινούς όρους, προϋποθέσεις και κριτήρια, ώστε να δημιουργηθεί η κρίσιμη μάζα συμμετεχόντων επιχειρήσεων και να προωθηθεί η αναγνωρισιμότητα του brand name ΚΡΗΤΗ.
Η προώθηση αυτών των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, η προσφορά διαφοροποιημένων τουριστικών υπηρεσιών και η δημιουργία βιωματικής σύνδεσης (εμπειρίας) με ταυτόχρονη παροχή άριστων υπηρεσιών, ενισχύουν την εξωστρέφεια και αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα.
Ο υψηλός βαθμός ικανοποίησης των επισκεπτών της Κρήτης, οδηγεί στη δημιουργία συνειδητοποιημένων τουριστών που επιλέγουν τον προορισμό ανάμεσα σε πολλούς άλλους αλλά και τον αυτόνομο τρόπο οργάνωσης των διακοπών τους, Έτσι, αργά και σταθερά, ανεξαρτητοποιούν το προϊόν από τους λόγους που προκαλούν και διατηρούν την εποχικότητα.
Οι νέες συνθήκες και οι αλλαγές στα ταξίδια που επιβάλλονται παγκοσμίως, μπορεί να λειτουργήσουν σαν εφαλτήριο παροχής νέων υπηρεσιών φιλοξενίας.
Ναι, ο Covid19 εκτός από καταστροφικός μπορεί να δώσει μια άλλη ώθηση στον τουρισμό.
Αν αυτό γίνει κατανοητό οι τάσεις και οι πρακτικές ανάπτυξης των εναλλακτικών τουριστικών δραστηριοτήτων μπορούν ν ανοίξουν νέους διαύλους επιχειρηματικής δραστηριότητας και ανάπτυξης της Κρήτης. Μπορούν να οδηγήσουν σε επενδύσεις, σε ενίσχυση των διασυνδέσεων και του εξαγωγικού χαρακτήρα των 4 δυναμικών τομέων.
Αγροδιατροφή, Πολιτισμός-Τουρισμός, Περιβάλλον, Γνώση μπορούν να καθορίσουν την Κρήτη των 4 εποχών.