Του Γιώργου Ατσαλάκη*
Στο Πεκίνο τα μαθήματα στην εκπαίδευση έχουν ανασταλεί. Κτίρια και κοινότητες σφραγίζονται και γίνονται μαζικά τεστ των κατοίκων οι οποίοι τρέχουν να εφοδιαστούν με τρόφιμα, για κάθε ενδεχόμενο.
Η κυβέρνηση διέταξε το κλείσιμο επ’ αόριστον των σχολείων και τρεις γύρους τεστ σχεδόν σε όλους τους 21 εκατομμύρια κατοίκους της πρωτεύουσας αυτή την εβδομάδα. Όταν αποκαλύπτονται κρούσματα, ολόκληρα κτίρια και μερικές φορές γειτονιές κλειδώνονται.
Το Πεκίνο, η τεράστια πρωτεύουσα της Κίνας, αρχίζει να μοιάζει με άλλες κινεζικές πόλεις που παλεύουν με το τελευταίο κύμα της παραλλαγής Omicron του κορωνοϊού.
Το οικονομικό κόστος των απαγορευτικών (lockdown) είναι πλέον διάχυτο και γίνονται προσπάθειες για να ελαχιστοποιηθεί ο αντίκτυπος τους στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.
Οι αρχές κινούνται γρήγορα για να προσπαθήσουν να αποτρέψουν μια μαζική επιδημία COVID-19 που θα μπορούσε να προκαλέσει ένα lockdown σε όλη την πόλη, όπως αυτό που έχει παραλύσει τη Σαγκάη για περισσότερες από 4 εβδομάδες.
Παρά το γεγονός ότι οι αρχές τις Σανγκάης απελευθέρωσαν αρκετά εκατομμύρια ανθρώπους από το lockdown, το χάος που προκλήθηκε από το ξέσπασμα του κορωνοϊού συνεχίζεται και η πολιτική μηδενικών κρουσμάτων μπορεί να είναι αναποτελεσματική υπό το βάρος των τεράστιων προβλημάτων που υφίστανται οι τοπικές κοινωνίες καθώς εδώ και δύο μήνες τα κρούσματα δεν μειώνονται. Η μειωμένη παραγωγή τροφίμων, μαζί με την περιορισμένη πρόσβαση των φορτηγών στις αγορές, προκαλούν σημαντική καθυστέρηση στον εφοδιασμό των πολιτών που βρίσκονται σε απαγορευτικό. Ήδη επηρεάζεται και ο ομαλός εφοδιασμός της παγκόσμιας αγοράς. Τα σούπερ μάρκετ σε ορισμένες περιοχές άνοιξαν ξανά, αλλά ορισμένες κατοικίες εξακολουθούν να είναι κλειδωμένες και απομονωμένες για περισσότερο από ένα μήνα – και κάθε νέο θετικό κρούσμα οδηγεί στην απομόνωση και άλλες κατοικίες. Οι πολίτες αντιδρούν στα συνεχιζόμενα απαγορευτικά με θυμό. Οι κάτοικοι των πολυκατοικιών συγκροτούν ομάδες (λέγονται tuanzhang) για να αγοράζουν από κοινού στο WeChat (το κινέζικο Facebook). Συνήθως κάνουν ομαδικές αγορές τροφίμων, μήπως και καταφέρουν να βρουν τρόφιμα.
Καθυστερήσεις εφοδιασμών λόγω ελέγχων των φορτηγατζήδων: Οι αρχές φοβούνται ότι οι οδηγοί φορτηγών θα μπορούσαν να μεταφέρουν τον ιό μαζί τους. Οι διαδρομές τους καταγράφονται σε εφαρμογές υγείας για κινητά. Μερικοί έχουν εγκλωβιστεί στους αυτοκινητόδρομους από επαρχιακούς ή δημοτικούς αξιωματούχους που τους αρνούνται την είσοδο. Τα φορτία υπόκειται επίσης σε έλεγχο λόγω της επιμονής των αρχών ότι τα κατεψυγμένα προϊόντα μπορούν να μεταφέρουν COVID-19. Οι οδηγοί φορτηγών πρέπει να έχουν ειδικές άδειες, οι οποίες διαρκούν μόνο για 24 ώρες, καθώς και αρνητικά τεστ COVID για να μπουν και να βγουν από την πόλη ή να εισέλθουν σε συγκεκριμένες ζώνες. Ο έλεγχος των πιστοποιητικών COVID των οδηγών έχει οδηγήσει σε τεράστια κυκλοφοριακή συμφόρηση. Οι οδηγοί φορτηγών στην περιοχή της Σαγκάης αναγκάζονται να περιμένουν έως και 40 ώρες σε ορισμένες εισόδους αυτοκινητοδρόμων.
Η κακή οικονομική κατάσταση των φορτηγατζήδων μειώνει τα διαθέσιμα φορτηγά για τον εφοδιασμό των αγορών: Η μεταφορά με φορτηγά, βρισκόταν ήδη υπό τεράστια πίεση. Ο κλάδος είναι οικονομικά περιθωριοποιημένος, καθιστώντας τον ιδιαίτερα ευάλωτο σε lockdown για τον COVID-19. Στην Κίνα, το 76% των εμπορευμάτων ταξιδεύει οδικώς. Σχεδόν όλοι από τα 28 εκ. φορτηγατζήδων είναι ιδιοκτήτες και οδηγοί καθώς περίπου το 90% έχουν δικά τους οχήματα σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου μόνο το 9% έχει ιδιόκτητα φορτηγά. Επειδή, οι μεγάλοι πωλητές στην Κίνα δεν έχουν δικούς τους στόλους φορτηγών μεταφέρουν τα προϊόντα τους βάσει σύμβασης με ανεξάρτητους φορτηγατζήδες.. Οι μικρές επιχειρήσεις των οδικών μεταφορών, δεν εξασφαλίζουν την ύπαρξη αποταμιεύσεων για να αντιμετωπίσουν δύσκολες περιόδους όπως αυτές της πανδημίας. Πολλοί φορτηγατζήδες εξακολουθούν να εξοφλούν σημαντικά δάνεια για τα οχήματά τους. Το ποσοστό ζημιών στο φρέσκο φορτίο υπολογίζεται σε 20-30% υψηλότερο από ό,τι στις ανεπτυγμένες χώρες, γεγονός που αυξάνει περαιτέρω το κόστος. Τα διόδια των αυτοκινητοδρόμων της Κίνας είναι από τα υψηλότερα στον κόσμο. Δεδομένου ότι οι φορτηγατζήδες είναι εργολάβοι, εάν τα φορτηγά τους δεσμευτούν σε lockdown σημαίνει απώλεια εισοδήματος δύο ή περισσότερων εβδομάδων. Οι περισσότεροι οδηγοί φορτηγών αποφεύγουν πλέον να εισέρχονται σε περιοχές υψηλού κινδύνου ή χρεώνουν ασφάλιστρα για να το κάνουν. Ως αποτέλεσμα, ο όγκος των εμπορευμάτων που διακινούνται έχει μειωθεί και το κόστος μεταφοράς έχει ανέλθει στα ύψη.
Έλλειψη παραγωγής: Περαιτέρω κόστος θα προέλθει εξ αιτίας ότι αυτή τη στιγμή είναι περίοδος φύτευσης, αλλά οι σπόροι κάθονται στις αποθήκες και δεν μπορούν να φτάσουν στα χωράφια όπου θα φυτευτούν.
Τους τελευταίους δύο μήνες, καθώς οι περιορισμοί συνέχισαν να γίνονται αυστηρότεροι, η ναυτιλιακή δραστηριότητα στην Σανγκάη μειώθηκε σχεδόν κατά 30% σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από το lockdown. Ο αριθμός των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που περιμένουν σήμερα εκτός κινεζικών λιμανιών είναι 195% υψηλότερος από ό,τι ήταν τον Φεβρουάριο. Αυτό σημαίνει ότι εφοδιασμός της Σανγκάης και από την θάλασσα είναι προβληματικός. Η μείωση του όγκου διακίνησης εμπορευμάτων υπονομεύει ήδη τις προσπάθειες επανεκκίνησης της παραγωγής στη Σαγκάη και θα επιδεινωθεί εάν άλλες περιοχές εμφανίσουν νέα κρούσματα.
Τα lockdown COVID εξαπλώνονται: Εν τω μεταξύ, οι λοιμώξεις από τον COVID εξαπλώνονται πέρα από τη Σανγκάη. Στην περιοχή του Guangzhou, για παράδειγμα, έχουν ξεκινήσει μαζικά τεστ για τον COVID, έχουν εισαχθεί ταξιδιωτικοί περιορισμοί και τα σχολεία ακολουθούν την διαδικτυακή μάθηση – βήματα που συχνά προμηνύουν ευρύτερο lockdown.
Η πόλη Kunshan – ένα σημαντικό κέντρο παραγωγής ηλεκτρονικών ειδών κοντά στη Σαγκάη – είναι κλειστή. Μέρος του Taicang, μια άλλη περιοχή παραγωγής στην επαρχία Jiangsu, είναι επίσης κλειστή. Ένα κύμα νέων κρουσμάτων COVID πλήττει τις παράκτιες πόλεις Dalian και Tianjin στο βορρά, Ningbo στα ανατολικά και Xiamen και Dongguan στο νότο. Η Nantong και το Zhangiagang βρίσκονται σε μερικό lockdown, με αποτέλεσμα να επιβραδυνθούν οι λιμενικές λειτουργίες και ορισμένα εργοστάσια να κλείσουν. Ο μεγάλος φόβος έρχεται με το απαγορευτικό του Πεκίνου. Τα lockdown σε όλο το Πεκίνο μπορούν να αποφευχθούν εάν ο έγκαιρος εντοπισμός, η αναφορά, η απομόνωση και η θεραπεία γίνονται σωστά.
Οι αναλύσεις των δεδομένων μέχρι στιγμής δείχνουν ότι η στρατηγική μηδενικών κρουσμάτων είναι ανεπιτυχής καθώς η συνέχιση της εφαρμογής της, δημιουργεί την επανάληψη των προβλημάτων της πανδημίας στις αρχές του 2020 χωρίς να αντιμετωπίζεται το τωρινό κύμα της πανδημίας ή και τυχόν επόμενα κύματα που ενδέχεται να φέρουν οι νέες υποκατηγορίες της Όμικρον ΒΑ.4 και ΒΑ.5. Σε αντίθεση στις χώρες της Δύσης έχοντας κτιστεί γραμμές άμυνας με τα εμβόλια καταργήθηκαν τα «απαγορευτικά».
*Ο Γιώργος Ατσαλάκης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης,
Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης.
