Όταν η λογική κυνηγάει τη μνήμη

Κυκλοφόρησε το βιβλίο «Όταν η λογική κυνηγάει τη μνήμη – Η πολυδιάστατη απειλή της νόσου Αλτσχάιμερ στον 21ο αιώνα» από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (ΠΕΚ).
Στην επιστημονική επιμέλεια ο Δρ Γιάννης Σωτηρόπουλος και η Δρ Χριστίνα Δάλλα, ενώ γράφουν οι Π. Αλεξόπουλος, Χ. Αλεξόπουλος, Κ. Αντωνίου, Αρ. Βακιρλή, Κ. Βιδάλης, Π. Βλάμος, Ευγ. Γκαβοπούλου, Αχ. Γραβάνης, Χρ. Δάλλα, Δ. Δελλαπόρτα, Σπ. Ευθυμιόπουλος, Αρ. Ευθυμίου, Ι. Ζαγανάς, Σπ. Ζορμπάς, Π. Ζώη, Φ. Καλλίγερου, Δ. Καπόγιαννης, Κ. Καραγκιόζη, Ν. Κόκρας, Κ. Κοντόκωστας, Μ. Κοτσάνη, Ευρ. Κραββαρίτη, Στ. Κροκίδα, Κ. Λυκέτσος, Μ. Μακρή, Π. Μαργαριτίδου, Μ. Μαρκάκη, Β. Μαχαιράκη, Αντ. Μούγιας, Αθ. Μπενέτος, Ευδ. Νικολαΐδου, Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος, Ειρ. Νοτιά, Κ. Παναγιωτοπούλου, Σ. Παπαγεωργίου, Κ. Παπανικολοπούλου, Ευρ. Παπασταύρου, Αντ. Μ. Πολίτης, Ν. Κ. Ρομπάκης, Π. Σακκά, Μ. Σελεάρη, Κ. Σιαμπάνη, Χ. Σιρινιάν, Ν. Σκαρμέας, Μ. Σκόνδρα, Ευθ. Σκουλάκης, Γ. Σωτηρόπουλος, Μ. Σωτηρόπουλος, Ν. Ταβερναράκης, Γ. Ταρνανάς, Αντ. Τσαρμπόπουλος, Μ. Τσολάκη, Ι. Χαραλαμπόπουλος, Φ. Χρηστίδη.
Όταν το φθινόπωρο του 1901 ο γερμανός ψυχίατρος Αλοΐσιος Αλτσχάιμερ αναλάμβανε την ιατρική παρακολούθηση της κ. Αυγούστας Ντίτερ, η οποία στα 51 της χρόνια παραπονιόταν για απώλεια μνήμης, παραισθήσεις και διαταραχές στην προσωπικότητά της, ήταν ακόμη νωρίς για να αντιληφθεί ότι βρισκόταν ενώπιον των συμπτωμάτων μιας πρωτοφανέρωτης νόσου, την οποία αργότερα θα περιέγραφε ως «μια χαρακτηριστικά δριμεία ασθένεια του φλοιού του εγκεφάλου» και που χρόνια μετά τον θάνατό του όλοι θα την αποκαλούσαν προς τιμήν του με το όνομά του: νόσος Αλτσχάιμερ. Χρειάστηκε όμως να περάσει από τότε τουλάχιστον ένας αιώνας, για να μπορέσει σταδιακά η ιατρική κοινότητα να αντιληφθεί τη σοβαρότητα και τα ιδιάζοντα χαρακτηριστικά αυτής της ασθένειας, που αποτελεί πλέον την πιο συνηθισμένη αιτία άνοιας. Εκείνο ωστόσο που τα τελευταία χρόνια εντυπωσιάζει αλλά και ανησυχεί τους ειδικούς είναι αφενός η αδυναμία ανακάλυψης αποτελεσματικής θεραπείας και αφετέρου η ανησυχητικά επιταχυνόμενη συχνότητα εμφάνισής της ανά την υφήλιο: κάθε τρία δευτερόλεπτα καταγράφεται ένα νέο περιστατικό, ενώ με βάση τους υπολογισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας περιμένουμε υπερτριπλασιασμό τους μέχρι το 2050.
Πέρα όμως από τα ιατρικής φύσεως ερωτήματα που αναζητούν απάντηση, η νόσος Αλτσχάιμερ εγείρει και ζητήματα κοινωνικής ευαισθησίας και ενδιαφέροντος, αφού πλάι στον ασθενή που πάσχει από άνοια συμπορεύεται το μέλος εκείνο της οικογένειάς του που έχει επωμιστεί τον πραγματικά ευαίσθητο και επώδυνο ρόλο της φροντίδας του. Ο συλλογικός αυτός τόμος επιχειρεί λοιπόν να διεισδύσει με επιστημονικά υπεύθυνο λόγο στις ποικίλες πλευρές του σύνθετου και πολυπαραγοντικού προβλήματος της νόσου Αλτσχάιμερ. Απευθύνεται πρωτίστως σε γιατρούς, φοιτητές της ιατρικής και επαγγελματίες υγείας, ταυτόχρονα όμως απευθύνεται επίσης στο ευρύτερο κοινό, αφού μαζί με την κλινική διάσταση του προβλήματος πραγματεύεται και την αντίστοιχη κοινωνική, επιθυμώντας να συμβάλει στην ενημέρωση όλων γύρω από τις δυνατότητες που παρέχονται στη χώρα μας, αλλά και παγκοσμίως, για τη φροντίδα των ασθενών και των οικογενειών τους, μέσα από τη λειτουργία των κατάλληλων δομών παροχής υπηρεσιών. Τέλος, τονίζει την ελπιδοφόρα προοπτική για εξεύρεση οριστικής θεραπείας, την οποία υπόσχεται αφενός η καινοτόμος έρευνα που διεξάγεται στα πεδία της διάγνωσης και της πρόγνωσης της νόσου, και αφετέρου ο αναδυόμενος κλάδος της Ιατρικής Ακριβείας με τη ρηξικέλευθη προσέγγισή του για το συγκεκριμένο πρόβλημα.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΠΙΜΕΛΗΤΩΝ
Δρ Γιάννης Σωτηρόπουλος
Είναι Ερευνητής Γʹ στο Ινστιτούτο Βιοεπιστημών και Εφαρμογών του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και επισκέπτης Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μίνιο στην Πορτογαλία. Τα τελευταία είκοσι χρόνια η ερευνητική του ομάδα μελετά την επίδραση του χρόνιου στρες στον εγκέφαλο και πώς αυτό σχετίζεται με την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ αλλά και με την κατάθλιψη. Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου Πατρών, και έχει μετεκπαιδευτεί και εργαστεί σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού, όπως: Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και Ινστιτούτο Ψυχιατρικής Μαξ Πλανκ (Γερμανία)· RIKEN Brain Science Institute (Ιαπωνία)· University College London (Ηνωμένο Βασίλειο)· Ινστιτούτο ICVS Ιατρικής Σχολής Μίνιο (Πορτογαλία). Η ερευνητική δουλειά του έχει τιμηθεί με διεθνή βραβεία (Hirnliga Alzheimer Prize, AD/PD Young Faculty Award, Jerome-Lejeune Award, Janssen Innovation Award 2017).
Δρ Χριστίνα Δάλλα
Είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2008 διδάσκει σε πλήθος προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων, ενώ η έρευνά της επικεντρώνεται στις διαφορές του φύλου σε προκλινικά μοντέλα νευροψυχιατρικών διαταραχών. Έχει τιμηθεί με το βραβείο L’Oreal-Unesco για νέες ελληνίδες ερευνήτριες και με το European College of Neuropsychopharmacology Fellowship Award. Είναι εκλεγμένη πρόεδρος της Μεσογειακής Εταιρείας για τις Νευροεπιστήμες, και έχει διατελέσει πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας για τις Νευροεπιστήμες. Ως μέλος της DANA Alliance for the Brain και του προγράμματος Erasmus+ Share4Brain δραστηριοποιείται ενεργά με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού γύρω από θέματα νευροεπιστημών και φαρμακολογίας.