Το δοκίμιο του Βιθέντε Ορντόνιεθ Ρόιγκ «Το γελοίο ως πολιτικό εργαλείο, Φιλοσοφικό σχεδίασμα» κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σε μετάφραση της Έφης Γιαννοπούλου.
Το παρόν δοκίμιο φωτίζει, διανύοντας μια μεγάλη διαδρομή στην ιστορία της φιλοσοφίας από την Αρχαιότητα ως τις μέρες μας, μία από τις πιο λεπτές μορφές περιορισμού της ελευθερίας: τη γελοιοποίηση, την ικανότητα του ανθρώπινου όντος να εξαναγκάζει μέσω του γέλιου που γελοιοποιεί. Κατεξοχήν πολιτικό είναι το γελοιοποιό γέλιο που διαποτίζει τις σχέσεις μεταξύ των υποκειμένων τα οποία συναποτελούν μια οποιαδήποτε ανθρώπινη κοινότητα. Στο πολιτικό παιχνίδι, στη διαλεκτική που οδηγεί στη λήψη αποφάσεων και στην κυριαρχία κάποιων ανθρώπων επί κάποιων άλλων, το γελοίο ορθώνεται ως ένας από τους αποτελεσματικότερους βοηθούς στην άσκηση της εξουσίας, υποδεικνύοντας μέσω ενός γέλιου βροντερού και παρατεταμένου τον άλλο, τον εχθρό με την οντική έννοια· γίνεται ένα χειρουργικό εργαλείο στα χέρια εκείνων που επιδιώκουν να εξουδετερώσουν τους διαφορετικούς, τους εκκεντρικούς, εκείνους που δεν θέλουν ή δεν ξέρουν πώς να κινούνται στους ρυθμούς του κυρίαρχου ομογενοποιητικού λόγου. Στον βαθμό που υπόκειται σε ένα δίκαιο το οποίο ρυθμίζει την τάξη και τη λειτουργία των εξουσιών του κράτους και τις σχέσεις του με τα άτομα, ο άνθρωπος ο οποίος δέχεται την επίθεση του γέλιου που γελοιοποιεί εκτίθεται στη χλεύη, δυσφημείται με εργαλείο την κοροϊδία και την υποτίμηση.
Γελοιοποιώντας δημόσια, επιτυγχάνουμε έναν τριπλό στόχο: υποδεικνύουμε, απαξιώνουμε και βλάπτουμε. Όποιος υφίσταται την επίθεση αυτού του εκκωφαντικού γέλιου μένει στιγματισμένος ως άλλος, ως καθαρή ετερότητα, ως εκείνος για τον οποίο είναι δυνατό, όχι μόνο να τον πολεμήσεις, αλλά και να τον μισήσεις.
Εθνικό Βραβείο Δοκιμίου του Πανεπιστημίου Complutense της Μαδρίτης (Premio UCM de Ensayo 2014).
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Βιθέντε Ορντόνιεθ Ρόιγκ διδάκτορας πολιτικής φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Βαλένθια (Ισπανία), είναι από το 2021 αναπληρωτής καθηγητής φιλοσοφίας στο δημόσιο Πανεπιστήμιο UNED (Εθνικό Πανεπιστήμιο Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης) της Μαδρίτης. Από το 2010 ώς το 2021 δίδαξε φιλοσοφία στα ισπανικά πανεπιστήμια Jaume I, Carlos iii και στο Πανεπιστήμιο της Βαλένθια. Με κύριο πεδίο ενδιαφέροντος τη σχέση ανάμεσα στη φιλοσοφία, την αισθητική και την πολιτική, είναι επίσης μέλος της Royal Musical Association – Music and Philosophy Study Group. Το δοκίμιό του Το γελοίο ως πολιτικό εργαλείο. Φιλοσοφικό σχεδίασμα (2015, Publicaciones de la Universidad Complutense) τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο Δοκιμίου του Πανεπιστημίου Complutense της Μαδρίτης. Το 2022 δημοσίευσε το βιβλίο Espacio y jerarquίa. Apuntes para una geometrίa radical (Publicaciones de la Universitat de València).
Το γελοίο ως πολιτικό εργαλείο
