Ομιλία Γεωργίου Πλιάκα
Αερολιμενάρχη Κρατικού Αερολιμένα Ηρακλείου
Η καλύτερη χρονιά ήταν το 2018 ως ρεκόρ που είχε κάνει το αεροδρόμιο του Ηρακλείου σε κίνηση γιατί όταν θα μιλάω για νούμερα δεν μιλάω μόνο αφίξεις γιατί εμείς σαν αεροδρόμιο έχουμε και αφίξεις και αναχωρήσεις. Ήταν το ’18 με 8.120.000 περίπου επιβάτες οι οποίοι πέρασαν μέσα από αυτό το μικρό, το βρώμικο, το ανθυγιεινό, το στενάχωρο, το προβληματικό των 80 ετών, αν πάρουμε και από τότε που πρωτοδημιουργήθηκε, ίσως να προλάβουμε την εκατονταετία μέχρι να ανοίξει το καινούριο. Είναι ένα αεροδρόμιο λοιπόν που δουλεύει πολύ, πριν από όλη την πόλη του Ηρακλείου και από όλες τις πόλεις και τα χωριά που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Και αυτό το μικρό αεροδρόμιο το 2012 είχε μια κίνηση 5.200.000 και το ’23 φέτος, θα κλείσουμε στα οκτώμισι εκατομμύρια.
Όχι 8.100.000 ούτε 7.990.000 που ήταν το 19, ούτε 2 εκατομμύρια που ήταν στην πανδημία, ούτε τα 5 εκατομμύρια που ήταν ακριβώς μετά την πανδημία που όλοι λέγαμε ότι για να ξαναπάρει ο τουρισμός μπροστά θέλουμε τουλάχιστον 4 έως 5 χρόνια. Σας πληροφορώ ότι πέρσι το ’22 ξεπεράσαμε το 2019 και το ’23 θα ξεπεράσουμε το 2018.
Και προσέξτε γιατί ακούω κάτι νούμερα, τα Χανιά κάνουν 18%, η Κάσος έκανε 75%. Ναι στους 100 επιβάτες αν πας σε 175 είναι 75%, στα 8 εκατομμύρια όταν κάνεις ένα 7% με 7,5% είναι 500.000, όσα είναι τα μικρά αεροδρόμια και γιατί ακούω Καλαμάτα 150.000 το χρόνο και λέω 150.000, τρεις μέρες λειτουργίας του αεροδρομίου Ηρακλείου.
Όταν ακούτε ένα νούμερο 2% και 2,5% σε ένα αεροδρόμιο που κάνει 8 εκατομμύρια το νούμερο αριθμητικά σε αφίξεις είναι πολύ μεγαλύτερο από το άλλο που θα ακούσετε 35% και 40%.
Δεν πάει καλύτερα δηλαδή Καλαμάτα και αναφέρω την Καλαμάτα διότι είναι μία περιοχή όπως και όλη η Δυτική Πελοπόννησος, η οποία πρέπει να έχει ανάπτυξη, έχει περιοχές με φυσικό πλούτο, έχει κάλος, έχει ιστορία, έχει ότι έχει Κρήτη, απλώς δεν είναι νησί. Υπάρχουν και άλλες περιοχές δράσης στην Ελλάδα, οι οποίες θα είναι ανταγωνιστικές της Κρήτης σε συνάρτηση με το airbnb.
Δηλαδή η Κρήτη δεν πρέπει να φοβάται μόνο το airbnb, πρέπει να φοβάται και την ανάπτυξη άλλων περιοχών στην Ελλάδα. Παράδειγμα η Ήπειρος πριν από 4 με 5 χρόνια ήταν μηδέν. Τσαρούχι δεν έβρισκε τον αγοράσεις. Τώρα η Ήπειρος με τα Ζαγοροχώρια, τα Γιάννενα, την Πάργα, έχει γίνει ένας πολύ καλός τουριστικός προορισμός.
Άρα η Κρήτη έχει να ανταγωνιστεί την ίδια την Ελλάδα, νέες περιοχές που δημιουργούνται, έχει όμως δημιουργήσει ήδη ένα πολύ μεγάλο όνομα. Στην Ευρώπη αν θα πεις Πάργα μπορεί να την περάσουν για την Πράγα, ενώ άμα πεις Κρήτη, πολλές φορές το όνομα Κρήτη μετράει περισσότερο από την Ελλάδα.
Αυτό είναι ένα μάρκετινγκ που έχει κάνει η Κρήτη, όλη η Κρήτη το ίδιο έχει κάνει και η Ρόδος. Εγώ για να είμαι ειλικρινής επειδή δεν είμαι Κρητικός, αλλά ζω 36 χρόνια στην Κρήτη και η Ρόδος είναι ένα νησί το οποίο ποσοστιαία μπορεί να έχει μεγαλύτερη κίνηση τουριστική και εισόδημα, γιατί εμείς όταν μιλάμε για την Κρήτη μιλάμε για 4 νομούς, ενώ η Ρόδος είναι πολύ μικρότερη αλλά γνωστή στο εξωτερικό.
Τα 3 νησιά που ξεκίνησαν τον τουρισμό ήταν η Κέρκυρα, η Ρόδος και η Κρήτη. Άρα δεν έχει να φοβάται τίποτε η Κρήτη τα επόμενα χρόνια. Όμως αυτό που πρέπει να φοβάται είναι αυτά που ακούω καμιά φορά ότι θα πάμε στα 20 εκατομμύρια, στα 25 εκατομμύρια, στα 45 εκατομμύρια, στο νέο αεροδρόμιο. Λοιπόν είναι πολύ λάθος συζήτηση, κατά την εκτίμησή μου, διότι δεν μπορείς να πας ούτε στα 10 εκατομμύρια με την αεζόν την καλοκαιρινή. Δηλαδή αν σας έβγαζα τα στατιστικά 50.000 κίνηση Γενάρη, Φλεβάρη, Δεκέμβρη, 1.600.000 τον Ιούλιο αυτό και για ένα αεροδρόμιο αν το δούμε εμπορικά, δεν μπορεί να δουλέψει.
Ένα σύγχρονο αεροδρόμιο του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, που θα γίνει στο Καστέλι, δεν μπορεί να δουλεύει με 50.000 το χειμώνα και με δυόμισι εκατομμύρια τον Ιούλιο και άλλα δυόμισι τον Αύγουστο.
Θα κυνηγήσει και το ίδιο το αεροδρόμιο και θα σας ξυπνήσει γιατί δεν το θέλετε. Εγώ επιμένω σε αυτό.
Και αν μιλήσεις με έναν ξενοδόχο σου λέει καλά είναι μόνο 8 μήνες τώρα πάμε να κάνουμε και το μασάζ μας στην Ταϋλάνδη να πάμε και σε 5 εκθέσεις. Για αυτό προσέξτε γιατί θα γίνουμε εταιρείες ξενοδοχειακές και όχι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων. Οι εταιρείες ναι, θα δούνε το μέλλον, θα δούνε διαχρονικότητα, θα δούνε την οκτάμηνη λειτουργία να την καθιερώσουν και να πάνε στη 12μηνη. Διότι όταν βλέπω Οκτώβρη μήνα, φτάσαμε Νοέμβριο και έχει αυτόν τον ήλιο, γιατί δεν μπορούμε να συνεχίσουμε, μπορούμε.
Και θα πρέπει να συνεχίσουμε και εκεί πραγματικά ο κύριος Σισαμάκης το είπε, βλέπω και γίνεται City Break η πόλης του Ηρακλείου.
Τι σημαίνει City Break; Έχω κουραστεί από το εξωτερικό, θέλω να κάνω ένα Παρασκευο-σαββατοκύριακο. Το κάνουμε και εμείς. Εμείς τι θα κοιτάξουμε; Να πάμε Πράγα, να πάμε Βουδαπέστη; Προέκυψε τώρα και η Λισαβόνα. Να πάμε Λισαβόνα; Να φύγω Πέμπτη να γυρίσω Δευτέρα. Καλύτερα πάμε Κύπρο. Για αυτό και το δρομολόγιο της Κύπρου είναι Παρασκευή και Τρίτη.
Γιατί παίρνεις μια μέρα άδεια, δυό μέρες άδεια και κάνεις ένα τετραήμερο. Αυτό λοιπόν δεν μπορούν να γίνει σε ένα ξενοδοχείο που υπάρχει στο υπερπέραν επάνω στο Λασίθι. Θα ξεκινήσει μάλλον από τις πόλεις τα λεγόμενα City Break.
Το Ηράκλειο λοιπόν, τα τελευταία χρόνια δημιουργεί υποδομή για να είναι City Break. Ξέρετε όλοι πόσα ξενοδοχεία είχε το Ηράκλειο μέχρι πριν 3 – 4 χρόνια. Τρία, τέσσερα μεγάλα ξενοδοχεία και αυτά ήταν όλα. Τώρα έχουν δημιουργηθεί Butik Hotel και γίνονται κι’ άλλα συν το airbnb. Λένε μα δεν υπάρχουν πτήσεις το χειμώνα. Υπάρχουν πτήσεις και αεροπλάνα, 6 – 7 σταθμεύουν στο Ηράκλειο. Δεν πετάει αεροπλάνο άδειο.
Είναι αυτό που λένε κάποιοι, η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα. Αεροπλάνα υπάρχουν, tour operator να κλείσουν ξενοδοχεία, τουρίστες να ζητήσουν τον προορισμό και το αεροπλάνο αύριο το πρωί μπαίνει στη γραμμή και φέρνει όσους θέλετε.
Ένας τούρκος επιχειρηματίας το 2018 ξεκίνησε και εγώ έχω να το λέω αυτό, και έφερε την πρώτη χρονιά 60.000 μέσα στο χειμώνα. Τον δεύτερο χρόνο έφερε 123.000 επιβάτες. Εάν συνέχιζε και δεν το πέτυχε η πανδημία, θα έφερνε 500.000 φέτος.
Εναλλακτικές μορφές τουρισμού νέες μορφές τουρισμού, άντε να βρούμε και κάτι άλλο, δεν μπορούμε να πουλάμε το χειμώνα τη θάλασσα και το την παραλία. Μπορούμε να πουλάμε υφαντά που έχουμε, να πουλάμε τυρί. Μπορούμε να κάνουμε πράγματα, να κρατήσουμε και το χειμώνα. Δεν λέω ότι θα φτάσουμε στο ένα εκατομμύριο το Δεκέμβρη και το Γενάρη. Γιατί σε ένα άλλο συνέδριο που είχα παρακολουθήσει έλεγε ένας επιστήμονας, ο οποίος έκανε ανάλυση, ανέφερε «μα τώρα για 150.000 και για 200.000 θα μιλάμε;». Εκείνοι είναι η μάγια. Να σας πω πως στην Κρήτη το 1970 και 1980 είχαν έρθει 100.000. Αλλά έφτασε να έχει οκτώμισι εκατομμύρια κίνηση.
Άρα ξεκινάς από κάπου και από που ξεκινάς; Από τις 2 με 3 πόλεις που μπορούν να σου δώσουν το City break, Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο. Αφού δημιουργήσεις αυτό το City break, μετά αρχίζεις και πουλάς λίγο παραπάνω και θα ξυπνήσει ο αγωγιάτης.
Διότι έχουν γίνει προσπάθειες. Είχε ανοίξει ο κύριος Μεταξάς πριν κάποια χρόνια, το ξενοδοχείο του στην Χερσόνησο και ήταν ερημιά δίπλα. Λες και πήγαινε ο επισκέπτης σε μια έρημο. Τίποτα δεν είχε τίποτε ανοικτό, ούτε καφενείο.
Δεν θέλει ο ξένος να το πας στην παμπ την Ιρλανδική. Θέλει να τον πας στο καφενείο να καθίσει δίπλα από τον παππού, να του μιλάει ο παππούς στα κρητικά, να μην καταλαβαίνει ο άλλος τίποτε, να γελά, να γεύεται την τσικουδιά, να κοκκινίζουν τα αυτιά και η μύτη του να πηγαίνει στο σπίτι, να κοιμάται, να ξυπνά την άλλη μέρα το πρωί και να πει «πού ήρθα». Αυτό μου το είπε ένας Ιρλανδός, μια φορά που μου λέει «εγώ θα ζήσω πλέον τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής μου, τουλάχιστον τον περισσότερο καιρό στην Κρήτη. Πίνω γλεντάω πάω σε γάμους και κάθε βράδυ γυρνάω με τα αυτιά κόκκινα και τη μύτη κόκκινη». Πραγματικά αυτή ήταν η ζωή του.
Οι Γερμανοί κάνουν το Οκτόμπερφεστ, το οποίο πουλάει παγκοσμίως. Η Lufthansa κάνει ημερίδες σε όλο τον κόσμο. Έτυχε να ήμουνα στο Σικάγο πριν 3 χρόνια και εκεί στη λίμνη, ήταν η Lufthansa και έκανε εκδήλωση με τους Βαυαρούς με τα δερμάτινα τα σορτσάκια και αυτά εκεί και παίζανε εκεί τις μουσικές τους και κερνάγανε μπύρες για να πουλήσουνε τετραήμερο από το Σικάγο με την Lufthansa στο Μόναχο για το Οκτόμπερφεστ.
Γιατί εμείς να μην κάνουμε αντίστοιχα εκδηλώσεις με την ρακί; Έχουμε λοιπόν τρόπους που μπορούμε να προσελκύσουμε. Πιστεύω λοιπόν στα επόμενα χρόνια ότι το Ηράκλειο θα είναι ένας τέτοιος προορισμός συν τα Χανιά και το Ρέθυμνο και από κει πρέπει να ξεκινήσουμε.
Όπως και κάτι άλλο προχθές μέσα στο αεροδρόμιο γυρίστηκε μια ταινία, ένα επεισόδιο σε ένα σίριαλ. Ήταν γύρω στα 80 άτομα, όπως προχθές που είχε έρθει η Αντζελίνα Τζολί και γύρισε στο Κατάκολο, επειδή ήταν το σκάφος του Ωνάση.
Άρα υπάρχουν δηλαδή και άλλοι τρόπο που μπορούμε να προσελκύσουμε επισκέπτες. Και υπόψη για μια σκηνή, μια άφιξη και μία αναχώρηση χρειάζονται γύρω στις 10 έως 14 ώρες.
Αυτό είναι τουριστικό εισόδημα, διότι θα μείνουν σε ξενοδοχείο, θα φάνε, θα πάρουνε συνεργεία ενδεχομένως από την Κρήτη, θα κινηθεί η οικονομία που είναι η παράλληλη οικονομία καθώς η τουριστική οικονομία περιλαμβάνει και αυτό το είδος.
Όσον αφορά για το νέο αεροδρόμιο, το νέο αεροδρόμιο ελπίζουμε να είναι έτοιμο το 2027 της σεζόν του ’27. Αν αποφασίσει και το κράτος θα κάνουμε τούνελ ή αν θα πάμε από τη χαράδρα, θα μπορεί να τρέξει και πιο γρήγορα, γιατί χωρίς δρόμο αεροδρόμιο δεν ανοίγει. Έχει κολλήσει τώρα εκεί πέρα με τη γαλαρία των 1.000 μέτρων στον Καρουζανά. Πιστεύω πρέπει να αποφασιστεί πιο γρήγορα, γιατί τόσο πιο γρήγορα θα τελειώσει το νέο αεροδρόμιο.
Το νέο αεροδρόμιο θα δώσει, όπως είπανε και οι προλαλήσαντες αρκετή κίνηση στον Νότο. Προσέξτε. Όλα αυτά πρέπει να συμβαδίζουν παράλληλα. Δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τον πρωτογενή τομέα για να τα κάνουμε όλα τα θερμοκήπια ξενοδοχεία. Θα χάσουμε διαχρονικά. Αυτή είναι η εκτίμηση δικιά μου. Και όχι μόνο θα χάσουμε και κάποιοι άνθρωποι τώρα που μπορεί να έχουν ένα οικοπεδάκι που είναι στην Ψαρή Φοράδα και μπορεί να σου ζητήσουν τώρα ένα εκατομμύριο το στρέμμα γιατί μάθανε ότι και από κάτω θα γίνει ανάπτυξης της Κρήτης. Αυτό είναι διαστρέβλωση και της οικονομίας και του τουρισμού.
Να το ξέρετε όλοι σας θα αναπτυχθεί ο Νότος και πρέπει να αναπτυχθεί. Αλλά πρέπει να μπουν κανόνες και εκεί πρέπει να είναι ο ρόλος της Περιφέρειας ώστε να ορίσει κανόνες στο παιχνίδι. Πρέπει να συνδυάσουμε τον τουρισμό με τη φύση.
Ένα άλλο θετικό είναι ότι μέτοχοι μέσα στο νέο αεροδρόμιο, είναι μια μεγάλη ινδική εταιρεία, οι οποίοι αυτοί πιστεύω το ελπίζω και το εύχομαι ότι θα ανοίξουν νέες αγορές στην Κρήτη, οι οποίες είναι οι αγορές της Ασίας. Θα γίνει πιο προσβάσιμη η περιοχή της Ασίας στην Κρήτη, με πτήσεις και μέσω της Ινδίας αλλά και απευθείας απέξω.
Και εκεί είναι πολύς κόσμος που μπορεί να έρθει, αλλά μην κυνηγάμε πάντα το πολύ κόσμο και μην περιμένετε ότι οποιοδήποτε νέο αεροδρόμιο μπορεί να τριπλασιάσει, να τετραπλασιάσει την κίνηση που έχει το σημερινό αεροδρόμιο. Δεν είναι μόνο η κίνηση.
Εγώ θα σας ρωτήσω για το νερό. Έχετε υπόψη σας, τι γίνεται; Έχουμε προχωρήσει σε αφαλάτωση ή είμαστε ακόμη θεούλη μου βρέξε αλλά μη βρέξει πολύ, βρέξε λίγο. Άμα βρέξεις πολύ σαν τη Θεσσαλία βρέξε επάνω από τον Αποσελέμη αλλά μη βρέξεις παρακάτω γιατί θα πλημμυρίσει το αεροδρόμιο και δεν ξέρω τι θα κάνουμε τους τουρίστες. Άρα θέλουμε νερό, δεν θέλουμε πολύ, δεν θέλουμε πολύ, δεν κάνουμε και τίποτα.
Αν δεν βρέξει φέτος που δεν βλέπω να έχουμε βροχές, τι να συζητάμε για 10 εκατομμύρια τουρίστες. Τι να συζητάμε για 25 εκατομμύρια τουρίστες; Πρέπει να μιλήσουμε και για άλλες υποδομές.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
Πηγή 17ο τεύχος ΚΡΗΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ
