[χρόνος ανάγνωσης 1 λεπτό και 53 δευτ.]
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε στο δεύτερο, πιο σοβαρό βήμα της διαδικασίας επί παραβάσει, αποστέλλοντας Αιτιολογημένη Γνώμη στην Ελλάδα [INFR(2024)2243] λόγω της μη συμμόρφωσης της εθνικής νομοθεσίας με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που διέπουν τις διαδικασίες έγκρισης για τη χρήση δημόσιων παράκτιων περιοχών.
Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί την κλιμάκωση της διαφωνίας που ξεκίνησε με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής τον Δεκέμβριο του 2024. Η Επιτροπή τονίζει ότι το ισχύον ελληνικό νομικό πλαίσιο παραβιάζει θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ, δημιουργώντας ανταγωνιστικά μειονεκτήματα και εμπόδια στην ελεύθερη εγκατάσταση.
Στο επίκεντρο της ένστασης της Επιτροπής βρίσκεται η πρόβλεψη της ελληνικής νομοθεσίας που επιτρέπει σε ορισμένες κατηγορίες ήδη εγκατεστημένων τοπικών φορέων εκμετάλλευσης να αποκτούν, άνευ ανταγωνιστικής διαδικασίας και κατόπιν απλής αίτησης, δικαιώματα χρήσης σε τμήματα των παράκτιων περιοχών που γειτνιάζουν με την εγκατάστασή τους.
Η πρακτική αυτή φαίνεται να αντίκειται στο άρθρο 12 παράγραφος 1 της Οδηγίας 2006/123/ΕΚ (Οδηγία για τις Υπηρεσίες), η οποία επιβάλλει στα κράτη μέλη την εφαρμογή διαδικασίας επιλογής που να παρέχει πλήρεις εγγυήσεις αμεροληψίας και διαφάνειας σε όλους τους δυνητικούς υποψηφίους.
Επιπλέον, το ελληνικό σύστημα κρίνεται ότι αποθαρρύνει τους διασυνοριακούς παρόχους από την άσκηση δραστηριοτήτων, παραβιάζοντας το άρθρο 49 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ), το οποίο κατοχυρώνει την ελευθερία εγκατάστασης.
«Το ισχύον σύστημα στην Ελλάδα δεν συνάδει με την επιταγή για διαφανείς και ανταγωνιστικές διαδικασίες, δημιουργώντας ένα κλειστό περιβάλλον που ευνοεί τους υφιστάμενους παίκτες εις βάρος νέων, ιδίως διασυνοριακών, επενδυτών.»
Η απάντηση των ελληνικών αρχών στην προειδοποιητική επιστολή κρίθηκε ως μη ικανοποιητική, οδηγώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εμμένει στη θέση της και να αποστείλει την Αιτιολογημένη Γνώμη.
Η Ελλάδα έχει πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει επίσημα και, κυρίως, να λάβει τα αναγκαία μέτρα για τη συμμόρφωση του εθνικού της δικαίου με την ενωσιακή νομοθεσία. Εάν εντός αυτής της προθεσμίας δεν ληφθεί ικανοποιητική απάντηση ή δεν υπάρξει ουσιαστική αλλαγή στο νομικό πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα να προχωρήσει στο τελευταίο στάδιο της διαδικασίας: την παραπομπή της υπόθεσης στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ).
Η παραπομπή στο ΔΕΕ συνεπάγεται την πιθανότητα επιβολής προστίμων και, κυρίως, την υποχρέωση άμεσης αλλαγής της νομοθεσίας, θέτοντας σε κίνδυνο την ομαλή λειτουργία χιλιάδων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις παράκτιες περιοχές βάσει του υφιστάμενου καθεστώτος. Η πορεία της Ελλάδας τους επόμενους δύο μήνες θα κρίνει αν η χώρα θα αποφύγει την οριστική σύγκρουση με το ενωσιακό δίκαιο στο ανώτατο ευρωπαϊκό δικαστήριο.
Η έρευνα δείχνει ότι η νομοθεσία που βρίσκεται στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μη συμμόρφωση με την Οδηγία για τις Υπηρεσίες (2006/123/ΕΚ) και την ελευθερία εγκατάστασης (Άρθρο 49 ΣΛΕΕ) είναι κυρίως ο Νόμος 5092/2024 (επισυνάπτεται το ΦΕΚ), με τίτλο: «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και άλλες διατάξεις».
Πιο συγκεκριμένα, η ένσταση της Επιτροπής επικεντρώνεται στο Άρθρο 11 του εν λόγω νόμου, το οποίο προβλέπει την απευθείας παραχώρηση απλής χρήσης τμήματος αιγιαλού και παραλίας. Το Άρθρο 11 επιτρέπει την παραχώρηση απλής χρήσης τμήματος αιγιαλού και παραλίας χωρίς τη διεξαγωγή δημοπρασίας (ανταγωνιστικής διαδικασίας), κατόπιν αιτήματος, σε συγκεκριμένες κατηγορίες επιχειρήσεων (όπως κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα, οργανωμένες κατασκηνώσεις και κέντρα αναψυχής), εφόσον λειτουργούν νόμιμα σε χώρο όμορο του προς παραχώρηση τμήματος.
Ολόκληρο το ΦΕΚ με το νόμο 5092/2024:
